ស្ត្រី និង ច្បាប់



ច្បាប់​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ និង​គ្រួសារ

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៣​ ៖ អាពាហ៍ពិពាហ៍​គឺ​ជា​កិច្ច​សន្យា​ដ៏​ឧឡា​រឹក​មួយ ​ ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​បុរស​ និង​ស្ត្រី​ម្នាក់​ដែល​ប្ដេជ្ញា​ខ្លួន​នឹង​រួម​សមគ្គ​សង្វាស​ជា​មួយ​គ្នា​ តាម​បញ្ញត្តិ​ច្បាប់​ហើយ​ដែល​មិន​អាច​រំលាយ​ទៅ​វិញ​បាន​តាម​ទំនើង​ចិត្ត​ របស់​ខ្លួន។

អាពាហ៍ពិពាហ៍​នឹង​មាន​អានុភាព​តាម​លក្ខណៈ​ច្បាប់​បាន​ លុះ​ត្រា​តែ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​នោះ​ធ្វើ​ឡើង​ស្រប​តាម​ក្បួន​ខ្នាត​ដែល​មាន​ចែង​ ក្នុង​ច្បាប់​នេះ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា​ មាន​ការ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ស្រប​ច្បាប់​តែ​មួយ​គត់​រវាង​បុរស​ម្នាក់​និង​ ស្ត្រី​ម្នាក់។ ប្រពន្ធ​ទី​២​មិន​ស្រប​ច្បាប់​ទេ។ ត្រូវ​លែង​លះ​គ្នា​ជា​មុន​សិន​មុន​នឹង​រៀប​ការ​ជាមួយ​មនុស្ស​ផ្សេង​ទៀត។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​ប្ដី​របស់​អ្នក​មាន​ប្រពន្ធ​ចុង​ អ្នក​អាច​ធ្វើ​បណ្ដឹង​ព្រហ្មទណ្ឌ​ ឬ​រដ្ឋ​ប្បេវណី​នៅ​តុលាការ​ខេត្ត​ ឬ​ក្រុង​សម្រាប់​ការ​រំលោភ​ច្បាប់​នេះ។ ចំណុច​នេះ​មិន​ទាន់​ប្រាកដ​នៅ​ឡើយ។ ដោយ​ផ្អែក​ទៅ​លើ​ច្បាប់​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​​ដែល​ជា​ច្បាប់​គ្រឹះ​ មេធាវី​ខ្លះ​និយាយ​ថា​ ប្រពន្ធ​អាច​ធ្វើ​បណ្ដឹង​អាជ្ញា​ប្រឆាំង​នឹង​ប្ដី​របស់​ខ្លួន​បាន​ ប៉ុន្តែ​មេធាវី​ខ្លះ​និយាយ​ថា​មិន​អាច​ ពីព្រោះ​ច្បាប់​នេះ​មិន​មាន​នៅ​ក្នុង​ច្បាប់​ព្រហ្មទណ្ឌ។ ប៉ុន្តែ​ច្បាប់​នេះ​នឹង​មាន​នៅ​ក្នុង​ពង្រាង​ច្បាប់​ព្រហ្មទណ្ឌ​ថ្មី​ នៅ​ពេល​ដែល​ច្បាប់​ព្រហ្មទណ្ឌ​ថ្មី​នេះ​ត្រូវ​បាន​អនុម័ត​អោយ​ប្រើប្រាស់​ជា ​ផ្លូវ​ការ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៥​៖ អាច​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​បាន​ បុរស​ចាប់​ពី​អាយុ​២០​ឆ្នាំ​ឡើង​ នារី​ចាប់​ពី​អាយុ​១៨​ឆ្នាំ​ឡើង។

ក្នុង​ករណី​ពិសេស​បុរស​ដែល​មាន​អាយុ​មិន​ទាន់​ដល់​២០​ឆ្នាំ​ និង​នារី​ដែល​មាន​អាយុ​មិន​ទាន់​ដល់​១៨​ឆ្នាំ​ អាច​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ស្រប​ច្បាប់​បាន​ ប្រសិន​បើ​នារី​មាន​ផ្ទៃ​ពោះ​ ហើយ​មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ពី​ឪពុក​ម្ដាយ​ ឬ​អ្នក​អាណាព្យាបាល។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា ​បុរស​អាច​រៀប​ការ​បាន​ទាល់​តែ​មាន​អាយុ​២០​ឆ្នាំ​ ហើយ​ស្ត្រី​ទាល់​តែ​មាន​អាយុ​១៨​ឆ្នាំ​ទើប​អាច​រៀប​ការ​បាន។ បើ​ស្ត្រី​មាន​ផ្ទៃ​ពោះ​ នាង​អាច​រៀប​ការ​នៅ​អាយុ​ក្មេង​ជាង​នេះ​បាន​ បើ​សិន​ជា​មាន​ការ​យល់​ព្រម​ពី​ឪពុក​ម្ដាយ​របស់​នាង។ ច្បាប់​នេះ​បំពាន​ នឹង​មាត្រា​៣១​នៃ​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ ព្រោះ​មាន​ការ​ចាត់​ទុក​ស្ត្រី​ខុស​ពី​បុរស​ទៅ​តាម​ច្បាប់។ យើង​មិន​ដឹង​ថា​ច្បាប់​នេះ​ នឹង​មាន​ការ​កែប្រែ​ ដោយ​គេ​នឹង​ដាក់​ថា​ ទាំង​បុរស​ទាំង​ស្ត្រី​អាច​រៀប​ការ​នៅ​អាយុ​២០​ឆ្នាំ​ ឬ​អាយុ​១៨​ឆ្នាំ​ទាំង​អស់​គ្នា។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​ចង់​រៀប​ការ​ ឬ​អ្នក​មិន​ចង់​អោយ​កូន​ស្រី​របស់​អ្នក​រៀប​ការ​ អ្នក​អាច​និយាយ​ ថា​ ច្បាប់​តម្រូវ​អោយ​មនុស្ស​ទាំងអស់​គ្នា​មាន​អាយុ​២០​ឆ្នាំ​សិន​ទើប​រៀប​ការ​ បាន។ បើ​កូន​ស្រី​របស់​អ្នក​មាន​ផ្ទៃ​ពោះ​ ហើយ​នាង​ចង់​រៀប​ការ​ ប៉ុន្តែ​អ្នក​មិន​ចង់​អោយ​នាង​រៀប​ការ​ អ្នក​អាច​បដិសេធ​មិន​អនុញ្ញាត​អោយ​រៀប​ការ​បាន។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៩​៖ ក្រោយ​ពី​អាពាហ៍ពិពាហ៍​រលាយ​ដោយ​មូល​ហេតុ​ ប្ដី​ស្លាប់​ មោឃភាព​ នៃ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ ឬ​លែង​លះ​គ្នា​ នារី​អាច​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ថ្មី​មួយ​ទៀត​បាន​ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ វិធវភាព​ "ភាព​មេម៉ាយ" ចំនួន​៣០០ថ្ងៃ​គិត​ពី​ថ្ងៃ​ដែល​ប្ដី​ស្លាប់​ ឬ​ពី​ថ្ងៃ​ប្រកាស​សាលក្រម​ដែល​សម្រេច​ ពី​មោឃភាព​នៃ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ ឬ​ពី​ថ្ងៃ​ប្រកាស​សាល​ក្រម​ស្ថាពរ​នៃ​ការ​​ការ​លែងលះ។ ក្នុង​ករណី​ដែល​តុលាការ​ប្រជាជន​បាន​ចេញ​ដីកា​សម្រេច​អោយ​ប្ដី​ប្រពន្ធ​នៅ​ បែក​គ្នា​នោះ​សាលក្រម​នៃ​ការ​លែង​លះ​ ត្រូវ​គិត​វិធវភាព​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ដែល​ចេញ​ដីកា​នេះ។

ប៉ុន្តែ​ បើ​នារី​រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍​មុន​ផុត​រយៈពេល​៣០០​ថ្ងៃ​ ប្ដី​ដែល​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ថ្មី​នេះ​ត្រូវ​ចាត់​ទុក​ជា​ឪពុក​របស់​កូន​ដែល​ កើត​ក្នុង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ថ្មី​នេះ លើក​លែង​តែ​មាន​ការ​ជំទាស់​ពី​ប្ដី​មុន​ ដោយ​មាន​ភស្តុតាង​ច្បាស់លាស់។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា​ បន្ទាប់​ពី​ប្ដី​របស់​ខ្លួន​ស្លាប់​ ឬ​ក៏​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ត្រូវ​បញ្ចប់​ដោយ​ការ​លះ​លែង​គ្នា​ ឬ​ក៏​ត្រូវ​ប្រកាស​ថា​ មិន​ស្រប​ច្បាប់​ ស្ត្រី​អាច​រៀប​ការ​ម្ដង​ទៀត​បាន​ ដោយ​រង់​ចាំ​រយៈពេល​៣០០​ថ្ងៃ​សិន។ មូល​ហេតុ​ដែល​ត្រូវ​រង់ចាំ​បែប​នេះ​ ព្រោះ​ថា​ស្ត្រី​អាច​មាន​ផ្ទៃ​ពោះ។​ បើ​សិន​ជា​កូន​កើត​មក​ក្នុង​កំឡុង​ពេល​៣០០​ថ្ងៃ​នោះ​ច្បាប់​សន្មត​ថា​ ជា​កូន​របស់​ប្ដី​មុន​នោះ។ បន្ទាប់​ពី​រយៈពេល​៣០០​ថ្ងៃ​នេះ​ កូន​ដែល​កើត​មក​ត្រូវ​សន្មត​ថា​មិន​មែន​ជា​កូន​របស់​ប្ដី​មិន​នោះ​ទេ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បន្ទាប់​ពី​លែង​លះ​ អ្នក​អាច​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ដើម្បី​ទារ​អោយ​ឪពុក​របស់​កូន​នោះ​បង់​លុយ​ថ្លៃ​អាហារ​កិច្ច​ (ថ្លៃ​ចិញ្ចឹម​កូន)។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​២២​៖ អាពាហ៍ពិពាហ៍​រវាង​បុរស​អាយុ​តិច​ជាង​២០​ឆ្នាំ​ ឬ​នារី​អាយុ​តិច​ជាង​១៨​ឆ្នាំ​ ត្រូវ​ទុក​ជា​មោឃៈ។

អាពាហ៍ពិពាហ៍​ដែល​ទុក​ជា​មោឃៈ​នោះ​ នឹង​លែង​មោឃៈ​ទៅ​វិញ​ កាល​បើ​ប្ដី​ ឬ​ប្រពន្ធ​នោះ​ចម្រើន​វ័យ​ដល់​អាយុ​តាម​បញ្ញត្តិ​ច្បាប់​ ឬ​ក្នុង​ករណី​ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​មាត្រា​៥​ វាក្យ​ខណ្ឌ​ទី​២

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា ​ប្រសិន​បើ​បុរស​ម្នាក់​រៀប​ការ​នៅ​អាយុ​ក្រោម​២០​ឆ្នាំ​ ឬ​ស្ត្រី​ម្នាក់​រៀប​ការ​នៅ​អាយុ​ក្រោម​១៨​ឆ្នាំ​ នោះ​ការ​រៀប​ការ​នោះ​ពុំ​ស្រប​ច្បាប់​ទេ។ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​ចងចាំ​ថា​ ច្បាប់​នេះ​រំលោភ​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ ដែល​តម្រូវ​អោយ​មាន​អាយុ​ដូច​គ្នា​សម្រាប់​បុរស​ និង​ស្ត្រី។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

ប្រសិន​បើ​អ្នក​ ឬ​កូន​របស់​អ្នក​រៀប​ការ​មុន​អាយុ​ដែល​កំណត់​ដោយ​ច្បាប់ ការ​រៀប​ការ​នោះ​ នឹង​មិន​ស្រប​ច្បាប់​ទេ។ ប៉ុន្តែ​ដោយ​មូល​ហេតុ​ថា​ ច្បាប់​នេះ​រំលោភ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ យើង​មិន​អាច​ដឹង​អោយ​ច្បាស់​ថា​ តើ​បុរស​និង​ស្ត្រី​អាច​រៀប​ការ​បាន​នៅ​ អាយុ​១៨​ឆ្នាំ​ ទាំងអស់​គ្នា ឬ​អាយុ​២០​ឆ្នាំ​ទាំងអស់​គ្នា។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​២៩​៖ ក្នុង​គ្រួសារ​ប្ដី​ប្រពន្ធ​ ត្រូវ​មាន​ភាព​ស្មើ​គ្នា​លើ​គ្រប់​ទស្សនៈ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា​ស្ត្រី​​ និង​បុរស​មាន​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា​ក្នុង​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ក្នុង​ការ​រៀបការ​ នោះ។ គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​មាន​អំណាច​ជាង​នរណា​ម្នាក់​ទៀត​ទេ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​ចង់​លក់​របស់​របរ​ ឬ​ខ្ចី​លុយ​ ឬ​យក​កូន​ពី​ខ្លួន​ អ្នក​អាច​បញ្ឈប់​គាត់​បាន​ព្រោះ​គាត់​មិន​អាច​ធ្វើ​អំពើ​ទាំង​នោះ​បាន​ដោយ​ គ្មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ពី​អ្នក។
ទី​១​៖ ប្រាប់​មនុស្ស​​ទាំងឡាយ​ដែល​ទាក់ទង​ -​អ្នក​ទិញ​ ឬ​អ្នក​​អោយ​ខ្ចី​ថា​អ្នក​ពុំ​បាន​យល់​ព្រម​ទេ​ ហើយ​ប្រសិន​គេ​មិន​ស្ដាប់​ នោះ​ការ​ខ្ចី​ និង​ទិញ​នោះ​មិន​ស្រប​ច្បាប់​ទេ​ ហើយ​អ្នក​នឹង​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ។

ទី​២​៖ បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​នៅ​តែ​ជំទាស់​ ចូរ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​សុំ​អោយ​តុលាការ​បញ្ឈប់​ប្ដី​របស់​អ្នក​កុំ​អោយ​ធ្វើ​ អំពើ​ខាង​លើ​នេះ​ព្រោះ​ជា​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​របស់​អ្នក។ យោង​តាម​មាត្រា​នេះ​ អ្នក​អាច​រៀប​រាប់​ថា​ អ្នក​ពុំ​បាន​យល់​ព្រម​ ហើយ​អ្នក​បាន​ប្រាប់​អ្នក​ទិញ​ ឬ​អ្នក​អោយ​ខ្ចី​រួច​ហើយ​ថា​ កុំ​អោយ​ខ្ចី​ ឬ​ទិញ។ អោយ​ឯកសារ​ប្ដឹង​នេះ​ទៅ​ អ្នក​ខ្ចី​ ឬ​អ្នក​ទិញ​ផង​ដែរ ដើម្បី​អោយ​គេ​ដឹង​ថា​ ការ​ទិញ​ ឬ​ការ​អោយ​ខ្ចី​របស់​ពួក​គេ​ជា​អំពើ​ខុស​ច្បាប់​ ហើយ​អ្នក​អាច​ត​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​បាន។ ស្នើ​សុំ​អោយ​តុលាការ​ចាត់​អោយ​មាន​ការ​ជំនុំ​ជម្រះ​អោយ​បាន​ឆាប់​ដើម្បី​ កុំ​អោយ​មាន​ការ​ ខូចខាត​មុន​ពេល​មាន​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​តុលាការ។ ប្រាប់​តុលាការ​ថា​ការ​លក់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ ឬ​ការខ្ចី​លុយ​នោះ​ និង​ធ្វើ​អោយ​កូន​នឹង​រូប​អ្នក​ជួប​ប្រទះ​ និង​ភាព​ក្រីក្រ​ ឬ​បាត់បង់​ផ្ទះ​សំបែង​ ហើយ​នោះ​ជា​ការងារ​របស់​តុលាការ​ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​ហាម​ឃាត់​ការ​លក់​ ឬ​ការ​ខ្ចី​នេះ។

អត្ថបទ​ច្បាប់


មាត្រា​៣២​៖ ប្រពន្ធ​ និង​ប្ដី​ មាន​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា​ក្នុង​ការ​ប្រើប្រាស់​ ការ​អាស្រ័យ​ផល​ ការ​ចាត់ចែង​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម។

សហព័ទ្ធ​ម្នាក់​ៗ​ មាន​សិទ្ធិ​ពេញ​លេញ​ក្នុង​ការ​ប្រើប្រាស់​ អាស្រ័យ​ផល​ និង​ចាត់ចែង​ទ្រព្យ​ផ្ទាល់​របស់​ខ្លួន។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា​ ទាំង​ស្ត្រី​ និង​បុរស​អាច​ប្រើប្រាស់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ដែល​បាន​មក​ក្រោយ​​ការ​រៀប​ ការ​របស់​ពួក​គេ។ ប្ដី​របស់​អ្នក​គ្មាន​សិទ្ធិ​ហាម​មិន​អោយ​អ្នក​ប្រើប្រាស់​ផ្ទះ​សំបែង​ យាន​ជំនិះ​ គ្រឿង​សង្ហា​រឹម​​ ឬ​ប្រាក់​កាក់​ដែល​ជា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម។ ទាំង​ប្ដី​របស់​អ្នក​ និង​ខ្លួន​អ្នក​ផ្ទាល់​មាន​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា​ក្នុង​ការ​ប្រើប្រាស់​វត្ថុ​ ទាំង​នោះ។ ប្ដី​របស់​អ្នក​ពុំ​មាន​សិទ្ធិ​អោយ​អ្នក​ចាក​ចេញ​ពី​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ឡើយ​ ហើយ​គាត់​មិន​អាច​ទុក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​នោះ​ដើម្បី​ប្រើប្រាស់​តែ​ម្នាក់​ឯង​ ឡើយ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​មិន​អោយ​អ្នក​ប្រើប្រាស់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​នោះ ​ទេ​ ឬ​ក៏​បណ្ដេញ​អ្នក​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​នោះ​ចូរ​អ្នក​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​ ឬ​ក្រុង​ ដោយ​សុំ​អោយ​ចៅ​ក្រម​ចេញ​បញ្ជា​អោយ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ អនុញ្ញាត​អោយ​អ្នក​មាន​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា​ក្នុង​ការ​ប្រើប្រាស់​ទ្រព្យ​ សម្បត្តិ​រួម។ ចូរ​អ្នក​យក​ច្បាប់​នេះ​ និង​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​មាត្រា​៣១​ទាក់ទង​នឹង​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា​មក​ធ្វើ​ជា​ អំណះអំណាង​ សុំ​អោយ​ចៅ​ក្រម​បែង​ចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ជា​ពីរ ​ហើយ​ចែក​ពាក់​កណ្ដាល​ម្នាក់​ ឬ​ក៏​សុំ​អោយ​ខ្លួន​អាច​ប្រើប្រាស់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ដូច​ដែល​ប្ដី​អ្នក​ បាន​ប្រើប្រាស់។ បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​បណ្ដេញ​អ្នក​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​ សុំ​អោយ​ចៅ​ក្រម​ចេញ​សេចក្ដី​សម្រេច​អោយ​បាន​ឆាប់​ ពី​ព្រោះ​ប្ដី​របស់​អ្នក​បាន​រំលោភ​ច្បាប់​ និង​ធ្វើ​អោយ​អ្នក​ និង​កូន​របស់​អ្នក​គ្មាន​ទី​លំ​នៅ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៣៣​៖ ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ គឺ​ជា​អ្វីៗ​ទាំងអស់​ដែល​សហព័ទ្ធ​ទាំង​ពីរ​ រក​បាន​ជាមួយ​គ្នា​ ឬ​សហព័ទ្ធ​ណា​ម្នាក់​រក​បាន​ក្នុង​រយៈ​ពេល​មាន​ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា​អ្វី​ៗ​ ដែល​បាន​ទិញ​ ទទួល​ ជួញដូរ​ ហើយ​ដែល​ជា​កម្ម​សិទ្ធិ​របស់​អ្នក​នៅ​ពេល​ឥលូវ​នេះ​ គឺ​ស្ថិត​នៅ​ជា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ដែល​ពាក់​កណ្ដាល​ជា​របស់​ប្រពន្ធ​ និង​ពាក់​កណ្ដាល​ទៀត​ជា​របស់​ប្ដី។​ ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​​ត្រូវ​តែ​ជា​ទ្រព្យ​ដែល​ទទួល​បាន​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​មួយ​នៃ​ ការ​រៀបការ​នោះ​ និង​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​បំផុត​នៅ​ពេល​ចៅ​ក្រម​សម្រេច​អោយ​លែង​លះ​គ្នា​ វា​មិន​សំខាន់​ទេ​ថា ​នរណា​ម្នាក់​បាន​ចេញ​លុយ​ទិញ​វត្ថុ​ទាំង​នោះ​ ហើយ​វា​មិន​សំខាន់​ថា​ តើ​ឈ្មោះ​របស់​អ្នក​ណា​នៅ​លើ​វត្ថុ​នោះ​ដែរ​ រាល់​វត្ថុ​ណា​ដែល​ទទួល​បាន​ចាប់​ពី​ពេល​រៀបការ​មក​ជា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម។ ប្រាក់​ដែល​រក​បាន​ពី​ប្ដី​ និង​ប្រពន្ធ​ទាំង​ពីរ​នាក់​ជា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម។ ត្រូវ​ចងចាំ​ថា​ កិច្ច​ការ​ក្នុង​ផ្ទះ​របស់​ស្ត្រី​មាន​តម្លៃ​ស្មើ​គ្នា​នឹង​ការងារ​ដែល​មាន​ ប្រាក់​ចំណូល​ដែរ​ (មាត្រា​៧០​នៃ​ច្បាប់​អាពាហ៍ពិពាហ៍​​នឹង​គ្រួសារ​ និង​មាត្រា​៣៦​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ)។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

ប្រសិន​បើ​ប្ដី​របស់​អ្នក​និយាយ​ថា ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដែល​ទទួល​បាន​ក្រោយ​ពេល​រៀបការ​មិន​មែន​ជា​របស់​អ្នក​ អ្នក​អាច​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ដល់​គាត់​បាន។ បើ​គាត់​បដិសេធ​មិន​អោយ​អ្នក​ប្រើប្រាស់​ ឬ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ប្ដី​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​ក្រុង​ ដើម្បី​បញ្ជា​អោយ​គាត់​ផ្ដល់​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា​អោយ​អ្នក​បាន​ប្រើប្រាស់​ ឬ​បែង​ចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ជា​ពីរ​ស្មើ​គ្នា។ បើ​អ្នក​ចង់​ប្ដឹង​លែងលះ​គ្នា​ អ្នក​គួរ​តែ​ស្នើ​សុំ​អោយ​បែង​ចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ជា​ពីរ​ស្មើ​គ្នា។ នៅ​ពេល​លែង​លះ​គ្នា​ អ្នក​គួរ​តែ​ស្នើ​សុំ​អោយ​បែង​ចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ជា​ពីរ​ស្មើ​គ្នា។ នៅ​ពេល​លែង​លះ​គ្នា​ អ្នក​គួរ​សុំ​យក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដែល​អ្នក​មាន​មុន​រៀបការ​យក​មក​អោយ​អ្នក​ តែ​ម្នាក់​គត់។ ស្រដៀង​គ្នា​ដែរ​ ប្ដី​របស់​អ្នក​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​នូវ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដែល​គាត់​មាន​តាំង​ពី​ មុន​រៀបការ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៣៥​៖ ត្រូវ​ធ្លាក់​លើ​បន្ទុក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​៖

១-ការ​ផ្គត់ផ្គង់​​គ្រួសារ​ និង​ចំណាយ​ដើម្បី​អប់រំ​ និង​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​កូន។
២-បំណុល​ និង​កាតព្វកិច្ច​ទាំងឡាយ​ដែល​សហព័ទ្ធ​ទាំង​ពីរ​បាន​ព្រមព្រៀង​គ្នា​សម្រេច​ ក្នុង​ពេល​មាន​ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ ឬ​ដែល​សហព័ន្ធ​ណា​ម្នាក់​សម្រេច​ក្នុង​រយៈពេល​មាន​ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ ដោយ​មាន​ការ​យល់​ព្រម​ពី​សហព័ន្ធ​ម្នាក់​ទៀត។
៣-ការ​ថែទាំ​ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

១-ឪពុក​ម្ដាយ​ទាំង​ពីរ​នាក់​ មាន​កា​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ក្នុង​ការ​ឧបត្ថម្ភ​គ្រួសារ​ និង​អប់រំ​កូន​របស់​ខ្លួន។ត្រូវ​ចងចាំ​ថា ​ការងារ​ជា​មេ​ផ្ទះ​មាន​តម្លៃ​ស្មើ​នឹង​ការងារ​ដែល​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ខែ​ដែរ​ (មាត្រ​៧០​នៃ​ច្បាប់​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ និង​គ្រួសារ​ និង​មាត្រា​៣៦​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ)។

២-មាន​ន័យ​ថា​ បំណុល​ដែល​មាន​បន្ទាប់​ពី​រៀបការ​ជា​បំណុល​រួម​ ហើយ​ជំពាក់​ទាំង​ប្រពន្ធ​នឹង​ប្ដី​ ប៉ុន្តែ​បំណុល​នោះ​ ត្រូវ​ទទួល​បាន​ដោយ​មាន​ការ​ព្រមព្រៀង​ទាំង​ប្ដី​ប្រពន្ធ។ ប្រសិន​បើ​ប្ដី​មាន​បំណុល​ព្រោះ​ស្រា​ ឬ​ល្បែង​ដោយ​ប្រពន្ធ​មិន​បាន​ដឹង​ និង​មិន​យល់​ព្រម​ អ្នក​អាច​ប្រាប់​ប្ដី​អ្នក​ថា​ បំណុល​នោះ​ជា​បំណុល​របស់​គាត់​តែ​ម្នាក់​មិន​មែន​ជា​បំណុល​រួម​ទេ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

១-បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​មិន​ព្រម​អោយ​លុយ​អ្នក​ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​ គ្រួសារ​ ឬ​ក៏​ដើម្បី​ការ​សិក្សា​របស់​កូន​អ្នក​ អាច​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​សុំ​បញ្ជា​អោយ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ផ្ដល់​លុយ​នោះ​ដល់​ អ្នក។ អ្នក​អាច​ស្នើ​សុំ​អោយ​និយោជក​របស់​គាត់​បើក​ប្រាក់​ខែ​របស់​គាត់​អោយ​អ្នក​ ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​គ្រួសារ​និង​កូន។

២-បើ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ខ្ចី​លុយ​ ឬ​ជា​អ្នក​បង្កើត​អោយ​មាន​បំណុល​ ហើយ​អ្នក​មិន​យល់​ព្រម​អោយ​មាន​បំណុល​អ្នក​ត្រូវ​និយាយ​អោយ​ច្បាស់។ វា​ជា​ការ​ល្អ​បំផុត​ដែល​អ្នក​សរសេរ​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​ថា​ អ្នក​មិន​យល់​ព្រម​ទេ​ ហើយ​អោយ​ច្បាប់​ចម្លង​នៃ​លិខិត​នោះ​ទៅ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ និង​អ្នក​ដែល​អោយ​លុយ​ប្ដី​អ្នក​ខ្ចី។ ជា​ការ​ល្អ​បើ​មាន​សាក្សី​អាច​បញ្ជាក់​ថា ​អ្នក​បាន​ប្រាប់​ប្ដី​របស់​អ្នក​ ហើយ​អ្នក​មិន​​បាន​យល់​ព្រម​អោយ​មាន​បំណុល​ទេ។ ហើយ​បើ​សិន​ជា​ម្ចាស់​បំណុល​ទារ​លុយ​អ្នក​ ឬ​ទារ​យក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​អ្នក​ទៅ​សង​ អ្នក​អាច​យក​មាត្រា​នេះ​មក​ប្រើ​បាន​ដោយ​និយាយ​ថា ​បំណុល​នោះ​ពុំ​មែន​ជា​របស់​អ្នក​ទេ​ ប៉ុន្តែ​ជា​របស់​ប្ដី​អ្នក។ គេ​អាច​យក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​ប្ដី​ ឬ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ពាក់​កណ្ដាល​របស់​ប្ដី​ប៉ុណ្ណោះ​មក​កាត់​បំណុល។ គេ​មិន​អាច​កាត់​បំណុល​ពី​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​អ្នក​ ឬ​ពី​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដែល​ជា​ចំណែក​ពាក់​កណ្ដាល​របស់​អ្នក​ឡើយ។ បើ​អ្នក​លែង​លះ​គ្នា​ ត្រូវ​រៀបរាប់​ក្នុង​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ថា​ អ្នក​ចង់​អោយ​តុលាការ​បញ្ជាក់​ថា​ បំណុល​គាត់​ជា​របស់​គាត់​មិនមែន​ជា​របស់​រួម​ទេ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៣៦​៖ សហព័ន្ធ​ម្នាក់​ៗ​អាច​ប្រើប្រាស់​សម្ភារៈ​ដែល​ជា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​តាម​ការ​តម្រូវ​នៃ​សម្ភារៈ​នោះ។

សហព័ន្ធ​ទាំង​ពីរ​នាក់​ត្រូវ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ជា​មួយ​គ្នា។

សហព័ន្ធ​ម្នាក់​អាច​ទាមទារ​អោយ​សហព័ទ្ធ​ ម្នាក់​ទៀត​យល់​ព្រម​លើ​វិធាន​ការ​ចាំ​បាច់​ដើម្បី​ថែទាំ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ រួម​ ឬ​រក្សា​ទុក​តម្លៃ​របស់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​នោះ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

ទាំង​ប្រពន្ធ​និង​ប្ដី​មាន​សិទ្ធិ​សម្រេច​ពី​ការ​ប្រើប្រាស់​ទ្រព្យ​ សម្បត្តិ​រួម។ គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​អាច​ប្រើប្រាស់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ បើ​សិន​ជា​ប្ដី​ ឬ​ប្រពន្ធ​មិន​យល់​ព្រម។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

ប្ដី​របស់​អ្នក​មិន​អាច​លក់​ បោះ​ចោល​ ឬ​ប្រើ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​អោយ​អស់​ឡើយ​ បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​យល់​ព្រម។ អ្នក​អាច​សុំ​តុលាការ​អោយ​ជួយ​រូប​អ្នក​ និង​បញ្ជា​អោយ​គាត់​ចែក​មក​អ្នក​ពាក់​កណ្ដាល។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៣៧​៖ ទ្រព្យសម្បត្តិ​រួម​អាច​លក់​ដូរ​ ឬ​ធ្វើ​អំណោយ​បាន​លុះ​ត្រា​តែ​មាន​ ការ​ព្រមព្រៀង​ពី​សហព័ទ្ធ​ទាំង​ពីរ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

ប្រពន្ធ​ ឬ​ប្ដី​មិន​អាច​លក់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ដោយ​គ្មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ពី​ ប្ដី​ ឬ​ ពី​ប្រពន្ធ​ឡើយ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

ប្រសិន​បើ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ចង់​លក់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ តែ​អ្នក​មិន​យល់​ព្រម​ គាត់​មិន​អាច​លក់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដោយ​ស្រប​ច្បាប់​បាន​ទេ។ វា​ជា​ការ​ល្អ​បំផុត​ដែល​អ្នក​សរសេរ​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​ថា​ អ្នក​មិន​យល់​ព្រម​ទេ​ ហើយ​អោយ​ច្បាប់​ចម្លង​នៃ​លិខិត​នោះ​ទៅ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ និង​អ្នក​ដែល​ចង់​ទិញ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​នោះ។

ជា​ការ​ល្អ​បើ​មាន​​សាក្សី​អាច​បញ្ជាក់​ថា ​អ្នក​បាន​ប្រាប់​ប្ដី​របស់​អ្នក​ និង​អ្នក​ទិញ​ថា​អ្នក​មិន​បាន​យល់​ព្រម​ទេ។ ហើយ​បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​ព្យាយាម​លក់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ តែ​អ្នក​មិន​យល់​ព្រម​ អ្នក​អាច​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ ដោយ​និយាយ​ថា​គាត់​គ្មាន​សិទ្ធិ​ធ្វើ​ដូចនេះ​ទេ​ ហើយ​អ្នក​ចង់​បញ្ឈប់​គាត់​មិន​អោយ​ធ្វើ​បែប​នេះ​ទៀត។ អ្នក​ត្រូវ​សុំ​តុលាការ​អោយ​ជំនុះ​ជំរះ​អោយ​បាន​ឆាប់​ដើម្បី​កុំ​អោយ​គាត់​ អាច​លក់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​បាន​មុន​ និង​កុំ​អោយ​គាត់​ធ្វើ​អោយ​រូប​អ្នក​ និង​កូន​របស់​អ្នក​បាត់បង់​ផ្ទះ​សំបែង​ ឬ​ធ្លាក់​ខ្លួន​ក្រ។ អ្នក​ត្រូវ​អោយ​ឯកសារ​មួយ​ច្បាប់​នោះ​ទៅ​អ្នក​ទិញ​ផង​ដែរ។ បន្ទាប់​មក​ទៀត​ បើ​គេ​តែ​ទិញ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​នោះ​ទៀត​ អ្នក​អាច​សុំ​អោយ​តុលាការ​ប្រកាស​ថា​ ការ​ទិញ​នោះ​គឺ​ខុស​ច្បាប់។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៣៩​៖ ប្ដី​ ឬ​ ប្រពន្ធ​អាច​ប្ដឹង​សុំ​លែង​លះ​គ្នា​បាន​ កាល​បើ​មាន​មូល​ហេតុ​គ្រប់គ្រាន់​បញ្ជាក់​ថា​ ខ្លួន​ពុំ​អាច​រស់​នៅ​ជាមួយ​គ្នា​ទៅ​ទៀត​បាន។

មូលហេតុ​ជា​អាទិ៍​មាន​ដូច​ខាង​ក្រោម​នេះ​៖

១.ការ​ចុះ​ចោល​លំនៅ​សង្វាស​ ដោយ​ឥត​មូលហេតុ​ត្រឹមត្រូវ​ហើយ​​ឥត​មាន​ផ្គត់ផ្គង់​ស្បៀង​អាហារ និង​ ទំនុកបម្រុង​កូន​សោះ។
២.វាយ​ដំ​ឃោរឃៅ​ ធ្វើ​ទុក្ខ​បុក​ម្នេញ​ ប្រមាថ​មើល​ងាយ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ចំពោះ​សហព័ន្ធ​ ឬ​ចំពោះ​បុព្វញាតិ​របស់​សហព័ន្ធ​នេះ។
៣.មាន​ចរិយា​ផ្ទុយ​ពី​​សីលធម៌​ ឬ​ប្រព្រឹត្ត​អនាចារ
៤.អពលានុភាព​នៃ​លិង្គ
៥.បែក​គ្នា​អស់​រយៈពេល​ជាង​១​ឆ្នាំ

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា​ បើ​សិន​ជា​អ្នក​ចង់​លែង​លះ​គ្នា​ អ្នក​ត្រូវ​មាន​មូលហេតុ​មួយ​ ឬ​ច្រើន​ដូច​ដែល​បាន​រៀបរាប់។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​សុំ​លែង​លះ​ អ្នក​ត្រូវ​តែ​សរសេរ​មូលហេតុ​ ដែល​កើត​ឡើង​ចំពោះ​អ្នក​ទៅ​ក្នុង​ឯកសារ​សុំ​លែង​លះ​ ហើយ​អ្នក​អាច​មាន​មូលហេតុ​ច្រើន​ជាង​មួយ​ បើ​ដូច្នេះ​អ្នក​គួរ​តែ​បង្ហាញ​មូលហេតុ​ទាំងអស់​ដែល​កើត​ឡើង​ចំពោះ​អ្នក។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៤០​៖ ប្ដី​ប្រពន្ធ​អាច​លែង​លះ​គ្នា​ដោយ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​បាន។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា ​អ្នក​នៅ​តែ​លែង​លះ​បាន​ បើ​អ្នក​​ និង​ប្ដី​របស់​អ្នក​ព្រមព្រៀង​គ្នា​ដោយ​មិន​ចាំ​បាច់​មាន​មូល​ហេតុ​ដែល​កើត​ ឡើង​ចំពោះ​អ្នក​ដូច​ដែល​បាន​រៀបរាប់​នៅ​ក្នុង​មាត្រា​៣៩។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​អ្នក​សុំ​លែង​លះ​ ហើយ​ប្ដី​របស់​អ្នក​យល់​ព្រម​ អ្នក​ត្រូវ​សរសេរ​ចំណុច​នេះ​ថា ​ជា​មូល​ហេតុ​នៃ​ការ​លែង​លះ​ ហើយ​សុំ​អោយ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ស៊ីញ៉េ​រួច​ដាក់​ពាក្យ​ទៅ​តុលាការ​ដើម្បី​សុំ​ លែង​លះ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៤២​៖ បណ្ដឹង​សុំ​លែង​លះ​គ្នា​ ត្រូវ​ធ្វើ​ជា​លាយ​ល័ក្ខណ៍​អក្សរ​ ចុះ​មូល​ហេតុ​ដែល​នាំ​អោយ​លែងលះ​គ្នា។

បណ្ដឹង​នោះ​ត្រូវ​ដើម​ចោទ​យក​ទៅ​ជូន​តុលាការ​ប្រជាជន​ខេត្ត​ក្រុង​ផ្ទាល់​ក៏ ​បាន​ ឬ​ជួន​គណៈ​ប្រជាជន​ឃុំ​ ឬ​សង្កាត់​ខាង​លំនៅ​របស់​ចុង​ចម្លើយ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ផ្ទាល់​ក៏​បាន។

ក្នុង​ករណី​ខាង​ក្រោយ​នេះ​ គណៈកម្មាធិការ​ប្រជាជន​ឃុំ​ ឬ​សង្កាត់​ ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា​ក្នុង​រយៈ​១៥​ថ្ងៃ​ក្រោយ​ពី​បាន​ទទួល​ពាក្យ​ បណ្ដឹង។ បើ​ផ្សះផ្សា​ពុំ​បាន​សម្រេច​ត្រូវ​បញ្ជូន​សំណុំ​រឿង​ជា​បន្ទាន់​ទៅ​តុលាការ​ ប្រជាជន​ខេត្ត​ ក្រុង។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​ចង់​លែងលះ​ អ្នក​ត្រូវ​សរសេរ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ដាក់​ទៅ​តុលាការ​ក្រុង​ ឬ​ខេត្ត​ដែល​អ្នក​រស់​នៅ​ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ប្ដឹង​ទៅ​ឃុំ​-សង្កាត់​ ឬ​គណៈកម្មាធិការ​ឃុំ​សង្កាត់​ដែល​ប្ដី​របស់​អ្នក​រស់នៅ​ បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​មិន​រស់​នៅ​ជាមួយ​អ្នក។ មាន​តែ​ការ​លែងលះ​ដែល​ចេញ​ពី​​តុលាការ​ទេ​ ទើប​អាច​យក​ជា​ការ​បាន​ទេ។

តុលាការ​មាន​កាតព្វកិច្ច​ជួយ​ផ្សះ​ផ្សា​ដើម្បី​រក្សា​ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ របស់​អ្នក​បើ​សិន​ជា​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​។ ដូច្នេះ​តុលាការ​ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា​បី​លើក​ដើម្បី​កុំ​អោយ​អ្នក​លែងលះ​គ្នា។ លើក​ទី​មួយ​ គឺ​ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​១៥​ថ្ងៃ​ គិត​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ដែល​អ្នក​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​សុំ​លែងលះ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

ការ​ប្ដឹង​លែងលះ​​មិន​មាន​ទម្រង់​អ្វី​ពិសេស​ទេ​ គឺ​គ្រាន់​តែ​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​គឺ​ជា​ការ​ស្រេច​ ដោយ​អ្នក​គ្រាន់​តែ​បញ្ចូល​ឈ្មោះ​ និង​ព័ត៌មាន​ទំនាក់ទំនង​របស់​អ្នក​ និង​ប្ដី​របស់​អ្នក​ ចំនួន​កូន​ ឈ្មោះ​ និង​អាយុ​របស់​ពួក​គេ​ ពេល​ដែល​អ្នក​រៀបការ​ មូលហេតុ​​មួយ​ ឬ​ច្រើន​នៃ​ការ​លែងលះ​ តើ​អ្នក​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​អ្វី​ខ្លះ​? តើ​មាន​បំណុល​រួម​អ្វី​ខ្លះ​? តើ​អ្នក​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ និង​បំណុល​ផ្ទាល់​ខ្លួន​អ្វី​ខ្លះ? តើ​អ្នក​ចង់​បាន​អ្វី​ខ្លះ​ក្នុង​ចំណែក​ពាក់​កណ្ដាល​នៃ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម ​? តើ​បំណុល​ពាក់កណ្ដាល​ណា​ខ្លះ​ដែល​អ្នក​នឹង​សង​? តើ​​អ្នក​ណា​គួរ​តែ​ជា​អ្នក​ថែរក្សា​កូន​? តើ​នៅ​ពេល​ណា​ដែល​អ្នក​មិនមែន​ជា​អ្នក​ថែរក្សា​កូន​អាច​មក​មើល​កូន​របស់​គេ​ បាន​? តើ​អ្នក​ដែល​មិន​ចិញ្ចឹម​កូន​គួរ​តែ​ចេញ​លុយ​ប៉ុន្មាន​ដើម្បី​ចិញ្ចឹម​កូន? តើ​ប្ដី​របស់​អ្នក​គួរ​តែ​ចំណាយ​ប៉ុន្មាន​សម្រាប់​អ្នក​រហូត​ដល់​អ្នក​ ស្លាប់​ ឬ​រៀបការ​ម្ដង​ទៀត​ បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិនមែន​ជា​អ្នក​ខុស​ក្នុង​ការ​លែងលះ​នេះ។ ចូរ​អ្នក​ស៊ីញ៉េ​និង​ចុះ ថ្ងៃ​ ខែ​ ឆ្នាំ​ នៅ​លើ​ឯកសារ​នេះ។ អ្នក​គួរ​តែ​រក្សា​ទុក​មួយ​ច្បាប់​សម្រាប់​ខ្លួន​អ្នក​ និង​មួយ​ច្បាប់​ទៀត​សម្រាប់​ប្ដឹង​របស់​អ្នក។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៤៣​៖ តុលាការ​ប្រជាជន​ខេត្ត​-ក្រុង​ត្រូវ​អញ្ជើញ​អ្នក​ប្ដឹង​អោយ​ចូល​មក​ ហើយ​សម្រួល​យ៉ាង​ណា​តាម​ដែល​ខ្លួន​យល់​ឃើញ​​ដើម្បី​បញ្ចូល​ចិត្ត​នោះ​អោយ​ ឈប់​ប្ដឹង​ លើកលែង​តែ​តុលាការ​ប្រជាជន​ខេត្ត​-ក្រុង​យល់​ឃើញ​ថា​ ពាក្យ​សុំ​លែង​លះ​គ្នា​នេះ​អាច​មាន​ហេតុ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ណាស់។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

តុលាការ​នឹង​អញ្ជើញ​ប្រពន្ធ​ និង​ប្ដី​ទៅ​តុលាការ​បី​ដង​ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា​ ដើម្បី​រក្សា​ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ប៉ុន្តែ​បើ​វា​មាន​មូលហេតុ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ សម្រាប់​ការ​លែងលះ​គ្នា​នោះ​តុលាការ​មិន​ទាមទារ​អោយ​ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា​ទេ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​ប្ដឹង​លែង​ប្ដី​របស់​អ្នក​ដោយ​សារ​គាត់​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ ករណី​នេះ​មិន​ចាំបាច់​​ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា​ទេ។ វា​ជា​មូល​ហេតុ​ធ្ងន់ធ្ងរ​មួយ​ដែល​តុលាការ​មិន​គួរ​ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា​​ណា​ មួយ​ទេ​ ពី​ព្រោះ​វា​បណ្ដាល​អោយ​មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​ប្រពន្ធ​និង​កូន។ ដូច្នេះ​បើ​សិន​ប្ដី​របស់​អ្នក​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ អ្នក​ត្រូវ​ប្រាកដ​ថា​ អ្នក​បាន​បញ្ចូល​រឿង​នេះ​ទៅ​ក្នុង​ឯកសារ​ដែល​ដាក់​ទៅ​តុលាការ​ ហើយ​ត្រូវ​យោង​មាត្រា​នេះ​ដើម្បី​និយាយ​ថា ​មូលហេតុ​នេះ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ ហើយ​មិន​មាន​ការ​ផ្សះផ្សា​ណា​មួយ​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​ឡើយ។ ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​តុលាការ​ថា ​ពួក​គេ​នឹង​ចំណេញ​ពេល​ច្រើន​បើ​សិន​ពួក​គេ​មិន​ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៤៤​៖ ក្រោយ​ពី​បាន​ទទួល​ដំណឹង​សុំ​លែង​លះ​ បើ​យល់​ឃើញ​ថា ​ជា​ការ​ចាំបាច់​ តុលាការ​ប្រជាជន​ខេត្ត​ ក្រុង​ អាច​ចាត់​វិធាន​ការ​បណ្ដោះ​អាសន្ន​បាន​ ដូច​ជា​ការ​បំបែក​លំនៅ​​ប្ដី​ប្រពន្ធ​ ការ​អោយ​ថែរក្សា​កូន​ ថែរក្សា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ ការ​ផ្ដល់​អាហារ​កិច្ច។ ក្នុង​ករណី​នេះ​ មេធាវី​នៃ​គូភាគី​អាច​ចូល​រួម​ស្ដាប់​បាន។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មាន​ន័យ​ថា​ មុន​នឹង​មាន​ការ​ជំនុំ​ជម្រះ​ពី​ការ​លែង​លះ​ តុលាការ​អាច​ចេញ​សេចក្ដី​សម្រេច​អោយ​ប្ដី​ និង​ប្រពន្ធ​រស់នៅ​ដាច់​ពី​គ្នា​បណ្ដោះ​អាសន្ន​សិន។ ក្នុង​រយៈពេល​បណ្ដោះ​អាសន្ន​នេះ​ តើ​អ្នក​ណា​គូរ​រស់នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​នៃ​ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​? តើ​កូន​គួរ​តែ​រស់នៅ​ជាមួយ​អ្នក​ណា​? តើ​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​បែងចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច​? ហើយ​តើ​អ្នក​ដែល​មិន​ចិញ្ចឹម​កូន​បង់​ប៉ុន្មាន​សម្រាប់​កូន​?

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

គ្មាន​ទម្រង់​ពិសេស​សម្រាប់​ស្នើ​សុំ​ចេញ​សេចក្ដី​សម្រេច​បណ្ដោះ​អាសន្ន​នេះ ​ទេ។ បើ​សិន​ជា​អ្នក​និង​ប្ដី​របស់​អ្នក​មិន​អាច​សម្រេច​​ចិត្ត​​ទៅ​លើ​បញ្ហា​ ទាំង​នេះ​បាន​ អ្នក​គ្រាន់​តែ​សរសេរ​ពាក្យ​សុំ​ទៅ​តុលាការ​​អោយ​តុលាការ​ចេញ​សេចក្ដី​ សម្រេច​បណ្ដោះ​អាសន្ន​ដោយ​យោង​តាម​មាត្រា​នេះ។ ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​តុលាការ​នូវ​អ្វី​ដែល​អ្នក​ចង់​អោយ​តុលាការ​សម្រេច។ តើ​គួរ​តែ​អោយ​ប្ដី​ និង​ប្រពន្ធ​រស់​នៅ​ដាច់​ពី​គ្នា​ឬ​? តើ​អ្នក​ណា​គួរ​តែ​រស់​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​នៃ​ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​? តើ​កូន​ៗ​គួរ​តែ​ទៅ​រស់នៅ​ជា​មួយ​អ្នក​ណា​?​ តើ​គួរ​តែ​ចំណាយ​ប៉ុន្មាន​សម្រាប់​ផ្គត់ផ្គង់​កូន​ៗ​? តើ​គួរ​តែ​បែងចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​យ៉ាង​ដូចម្ដេច​?

ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​អោយ​តុលាការ​ចេញ​សេចក្ដី​សម្រេច​នេះ​អោយ​បាន​រហ័ស​ ពី​ព្រោះ​អ្នក​ និង​កូន​ៗ​របស់​អ្នក​ត្រូវ​ការ​កន្លែង​សម្រាប់​ស្នាក់​នៅ​ និង​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​សម្រាប់​រស់។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៤៨​៖ ប្រសិន​បើ​ដើម​ចោទ​ដែល​បាន​ទទួល​ដ៏​ការ​អញ្ជើញ​​ដោយ​ត្រឹមត្រូវ​ ហើយ​មិន​បាន​មក​កាន់​តុលាការ​ប្រជាជន​ខេត្ត​- ក្រុង​ ទាំង​លើក​ទី​មួយ​ ដោយ​គ្មាន​មូលហេតុ​នោះ​ ត្រូវ​ចាត់​ទុក​ថា​សុខ​ចិត្ត​ឈប់​ប្ដឹង។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​នៅ​អំឡុង​ពេល​ដែល​អ្នក​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​លែង​លះ​ ហើយ​អ្នក​ទទួល​បាន​ដីកា​(សំបុត្រ)​ពី​តុលាការ​ប្រាប់​អ្នក​ពី​ពេល​វេលា​ និង​ទីកន្លែង​សម្រាប់​​ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា​ អ្នក​ត្រូវ​តែ​ទៅ​កុំ​ខាន។ បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​ចូល​ទៅ​ផ្សះផ្សា​នោះ​ទេ​ តុលាការ​និង​សម្រេច​ថា ​អ្នក​លែង​ចង់​ប្ដឹង​ទៀត​ហើយ​ រួច​ហើយ​តុលាការ​នឹង​បិទ​សំណុំរឿង​របស់​អ្នក​ឈប់​ចាត់​ការ។ ក្នុង​ករណី​នេះ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​ចង់​លែង​លះ​ អ្នក​ត្រូវ​ចាប់​ផ្ដើម​ធ្វើ​សារ​ជា​ថ្មី​ទាំងអស់។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​ចង់​លែង​លះ​ អ្នក​ត្រូវ​តែ​ចូល​ទៅ​ផ្សះផ្សា។ បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​អាច​ទៅ​បាន​ដោយ​សារ​មូលហេតុ​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​មួយ​ចំនួន អ្នក​ត្រូវ​សរសេរ​​លិខិត​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​អោយ​តុលាការ​បាន​ដឹង​អំពី​ បញ្ហា​នេះ​អោយ​បាន​ឆាប់​តាម​ដែល​អ្នក​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​ នូវ​មូលហេតុ​ដែល​អ្នក​មិន​អាច​ទៅ​ចូល​រួម​បាន​ ហើយ​អ្នក​នៅ​តែ​ចង់​លែង​លះ។

ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​តុលាការ​មុន​បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​អាច​ទៅ​តាម​កាល​កំណត់​តាម​តុលាការ​ដែល​បាន​​ប្រាប់។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៥១​៖ ការ​ផ្សះផ្សា​ម្ដង​ៗ​ ត្រូវ​អោយ​ឃ្លាត​ពី​គ្នា​ ១​ខែ​យ៉ាង​ឆាប់​ និង​២​ខែ​យ៉ាង​យូរ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

តុលាការ​អាច​ស្នើ​សុំ​អោយ​មាន​ការ​ផ្សះផ្សា​បី​លើក​ចន្លោះ​ពេល​នៃ​ការ​ ផ្សះផ្សា​នី​មួយ​ៗ​យ៉ាង​យូរ​បំផុត​គឺ​ពីរ​ខែ។ ការ​ផ្សះផ្សា​លើក​ទី​មួយ​ ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​រយៈ​ពេល​១៥​ថ្ងៃ​បន្ទាប់​ពី​បំពេញ​ឯកសារ​រួច​ (យោង​តាម​មាត្រា​៤២)។ ដូច្នេះ​ការ​ផ្សះផ្សា​លើក​ទី​ពីរ ​មិន​អាច​ធ្វើ​យឺត​ជាង​ពីរ​ខែ​កន្លះ​(២,៥​ខែ) ឡើយ​ បន្ទាប់​ពី​បំពេញ​ឯកសារ​រួច។ ការ​ផ្សះផ្សា​លើក​ទី​បី ​មិន​អាច​ធ្វើ​យឺត​ជាង​បួន​ខែ​កន្លះ​(៤,៥​ខែ)ឡើយ​បន្ទាប់​ពី​បំពេញ​ឯកសារ​ ដើម​រួច។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​តុលា​កា​មិន​គោរព​ពេល​វេលា​នៃ​ការ​ផ្សះផ្សា​ដែល​បាន​កំណត់​ អ្នក​អាច​រៀបចំ​ឯកសារ​ទៅ​តុលាការ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ធ្វើ​ការ​អោយ​ប្រញាប់​ហើយ​ កំណត់​ពេលវេលា​នៃ​ការ​ផ្សះផ្សា​ ឬ​ប្រាប់​តុលាការ​មិន​​ចាំបាច់​អនុវត្ត​តាម​មាត្រា​៤៣​ទេ។

ចូរ​អ្នក​រៀបរាប់​មាត្រា​នេះ​ ហើយ​និយាយ​ថា​ តុលាការ​កំពុង​រំលោភ​ច្បាប់​ដោយ​មិន​ធ្វើ​ការ​ទាន់​ពេលវេលា។

ចូរ​អ្នក​រំលឹក​តុលាការ​ថា​ ពួក​គេ​នឹង​ចំណេញ​ពេលវេលា​របស់​ពួក​គេ​យ៉ាង​ច្រើន​បើ​សិន​ជា​ពួក​គេ​មិន​ ធ្វើ​ការ​ផ្សះផ្សា។ បើ​សិន​ជា​តុលាការ​នៅ​តែ​មិន​ចាត់​អោយ​មាន​ការ​ផ្សះផ្សា​ទៀត​នោះ​ អ្នក​អាច​ប្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍​ដោយ​បង្ហាញ​ថា​ តុលាការ​ក្រុង​ ឬ​តុលាការ​ខេត្ត​ កំពុង​រំលោភ​ច្បាប់​ដោយ​មិន​ធ្វើ​តាម​មាត្រា​ទាំង​នេះ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៥៤​៖ ប្រសិន​បើ​ដើម​ចោទ​ ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ប្រជាជន​អញ្ជើញ​ដោយ​ត្រឹមត្រូវ​ហើយ​មិន​បាន​មក​បង្ហាញ​ ខ្លួន​ ចំពោះ​តុលាការ​ប្រជាជន​ និង​មិន​បាន​ជួន​សេចក្ដី​ដោះ​សារ​​ ឬ​មិន​បាន​សុំ​អោយ​បង្អង់​កាត់​សេចក្ដី​ទៅ​ថ្ងៃ​ក្រោយ​ទេ​នោះ​ ត្រូវ​ចាត់​ទុក​ថា​សុខ​ចិត្ត​ឈប់​ប្ដឹង​វិញ​ហើយ។

ក្នុង​ករណី​នេះ​ ត្រូវ​ចេញ​សាល​ក្រម​ចំណាយ​រឿង​ក្ដី​នោះ​ចោល។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​កំពុង​សុំ​ការ​ប្ដឹង​លែង​គ្នា​ ហើយ​អ្នក​ទទួល​បាន​ដីកា​ (សំបុត្រ) ពី​តុលាការ​និយាយ​ថា​ អោយ​អ្នក​មក​កាន់​តុលាការ​ អ្នក​ត្រូវ​តែ​ទៅ​បើ​មិន​អញ្ចឹង​ទេ​តុលាការ​នឹង​បញ្ឈប់​ការ​លែងលះ​របស់​ អ្នក។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​នៅ​តែ​ចង់​លែង​លះ​ អ្នក​ត្រូវ​តែ​ទៅ​តុលាការ​តាម​អ្វី​ដែល​គេ​បាន​ប្រាប់​បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​ អាច​ទៅ​បាន​ ដោយ​សារ​មូល​ហេតុ​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​មួយ​ចំនួន​ អ្នក​ត្រូវ​សរសេរ​លិខិត​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​អោយ​តុលាការ​បាន​ដឹង​អំពី​ បញ្ហា​នេះ​ អោយ​បាន​ឆាប់​តាម​ដែល​អ្នក​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​នូវ​មូលហេតុ​ដែល​អ្នក​មិន​អាច​ ទៅ​ចូល​រួម​បាន​ហើយ​អ្នក​នៅ​តែ​ចង់​លែងលះ។

ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​តុលាការ​មុន​បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​អាច​ទៅ​តាម​កាល​កំណត់​តាម​តុលាការ​ដែល​បាន​ប្រាប់។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៥៥​៖ ប្រសិន​បើ​ចុង​ចម្លើយ​ មិន​បាន​ចូល​មក​កាន់​តុលាការ​ប្រជាជន​ក្នុង​លក្ខខ័ណ្ឌ​ដូច​ខាង​លើ​នេះ​ដែរ​ ហើយ​បើ​យល់​ឃើញ​ថា​ ហេតុ​ដែល​ដើម​ចោទ​ប្ដឹង​នោះ​មាន​ភស្តុតាង​ពិតប្រាកដ​ ហើយ​តុលាការ​ប្រជាជន​ អាច​សម្រេច​សេចក្ដី​អោយ​លែង​លះ​គ្នា​បាន​។ បើ​បណ្ដឹង​នោះ​មិន​ទាន់​មាន​ភស្តុតាង​គ្រប់គ្រាន់​ទេ​តុលាការ​ប្រជាជន​ត្រូវ ​ធ្វើ​ការ​អង្កេត​ស៊ើប​សួរ​អំពី​រឿង​នោះ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់​៖

មិន​ចាំ​បាច់​មាន​ការ​យល់​ព្រម​ ឬ​ការ​បង្ហាញ​មុខ​ប្ដី​របស់​អ្នក​នៅ​ក្នុង​ការ​លែងលះ​ឡើយ​ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ក៏​អ្នក​អាច​លែង​ប្ដី​របស់​អ្នក​បាន។

អ្នក​ត្រូវ​ប្រាប់​ចៅក្រម​អំពី​មូលហេតុ​ដែល​អ្នក​ចង់​លែង​លះ។ ចូរ​អ្នក​ចងចាំ​អំពី​ហេតុ​ផល​នៃ​ការ​ចង់​លែងលះ​ដែល​បាន​រៀបរាប់​នៅ​ក្នុង​ មាត្រា​៣៩។

អ្នក​គួរ​តែ​ផ្ដល់​ភស្តុតាង​​អោយ​បាន​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​អោយ​តុលាការ​ជឿ​ ហើយ​ព្រម​អោយ​អ្នក​លែង​ប្ដី​របស់​អ្នក​ រួច​ហើយ​ធ្វើ​ការ​បែងចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ បំណុល​ (លុយ​ជំពាក់​គេ)​រួម​ ការ​មើល​កូន​ និង​ការ​ចិញ្ចឹម​កូន​ ដូច​ដែល​អ្នក​បាន​សុំ។

បើ​សិន​ជា​អ្នក​មាន​មូល​ហេតុ​គ្រប់គ្រាន់​តុលាការ​មិន​ចាំបាច់​ធ្វើ​ការ​ ស៊ើប​អង្កេត​អ្វី​ទាំងអស់​ហើយ​អាច​អោយ​អ្នក​លែង​ប្ដី​របស់​អ្នក​បាន​ ដោយ​សំអាង​ទៅ​លើ​ភស្តុតាង​របស់​អ្នក​ វា​លឿន​ជាង​ការ​រង់ចាំ​ចៅក្រម​ធ្វើការ​ស៊ើប​អង្កេត។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​៖

សូម្បី​តែ​ប្ដី​របស់​អ្នក​និយាយ​ថា​ មិន​ព្រម​លែង​ក៏​ដោយ​ យ៉ាង​ណា​ក៏​អ្នក​អាច​លែង​បាន​ដែរ។

ចូរ​អ្នក​និយាយ​តែ​មូល​ហេតុ​មួយ​ ឬ​ច្រើន​ជាង​មួយ​នៃ​មូលហេតុ​ទាំងឡាយ​ ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​មាត្រា​៣៩​បាន​ ហើយ​មិន​ចាំបាច់​រៀបរាប់​បញ្ហា​ទាំងអស់​ដែល​អ្នក​មាន​ជាមួយ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ ទេ។

ភស្តុតាង​ (សំអាង)​ដែល​ត្រូវ​ផ្ដល់​មាន​ដូចជា​ សំបុត្រ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ ឯកសារ​ (ក្រដាស​ស្នាម)​ដែល​បង្ហាញ​ពី​ភាព​ជា​ម្ចាស់​ដី​ ឬ​ជា​ម្ចាស់​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ (មាន​ន័យ​ថា​សំបុត្រ​ដី​ធ្លី​ ឬ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដទៃ​ដូចជា​ ផ្ទះ​ ម៉ូតូ​ កង់​ គោ​ ក្របី។ល។) ឯកសារ​បង្ហាញ​ពី​បំណុល​ ឯកសារ​បង្ហាញ​ពី​ កំណើត​របស់​កូន​ៗ​​ និង​អាយុ​របស់​ពួក​គេ​ ឯកសារ​បង្ហាញ​តើ​អ្នក​និង​ប្ដី​របស់​អ្នក​រក​បាន​លុយ​ប៉ុន្មាន​ជាមួយ​គ្នា​ រូបថត​ ឬ​ ប្លង់​ផ្ទះ​របស់​អ្នក​ និង​គ្រឿង​សង្ហារឹម។

បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​​ធ្លាប់​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​អ្នក​ត្រូវ​ផ្ដល់​ របាយការណ៍​នៃ​ការ​ពិនិត្យ​របួស​របស់​អ្នក​ដែល​ទទួល​រង​គ្រោះ។ ចូរ​អ្នក​ផ្ដល់​រូប​ថត​នៃ​ស្លាក​ស្នាម​របួស​របស់​អ្នក​ ឬ​កូន​ៗ​របស់​អ្នក​ដែល​ទទួល​រង​គ្រោះ។ ផ្ដល់​ក្រដាស​ស្នាម​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​នានា​ ដោយ​សាច់ញាតិ​ មិត្តភ័ក្ដិ​ និង​អ្នក​ជិត​ខាង​អំពី​អំពើ​ហិង្សា​ និង​អំពី​ថា​តើ​អ្នក​មើល​កូន​ៗ​បាន​ល្អ​ ឬ​អត់។ ចូរ​អ្នក​នាំ​សាច់ញាតិ​ មិត្តភ័ក្ដិ​ និង​អ្នក​ជិត​ខាង​ទៅ​តុលាការ​ជាមួយ​អ្នក​ដែល​អ្នក​ទាំងនោះ​ និង​និយាយ​ប្រាប់​ចៅក្រម​អំពី​អំពើ​ហិង្សា​ ទ្រព្យសម្បត្តិ​ និង​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​របស់​អ្នក​ចំពោះ​កូន​ៗ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៥​៨៖ ក្នុង​ករណី​សុំ​លែង​លះ​ដោយ​ព្រមព្រៀង​គ្នា​បើ​ក្រោយ​ពី​ការ​អង្កេត​ស៊ើប​សួរ ​ឃើញ​ថា​ ការ​សុំ​លែងលះ​គ្នា​នោះ​ធ្វើ​ដោយ​គ្មាន​ការ​បង្ខិតបង្ខំ និង​ដោយ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ពិត​ប្រាកដ​តុលាការ​ប្រជាជន​ត្រូវ​សម្រេច​អោយ​លែង​លះ ​គ្នា។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់

គូ​ស្វាមី​ភរិយា​អាច​លែងលះ​គ្នា​បាន បើ​សិន​ជា​ពួក​គេ​ទាំង​ពីរ​នាក់​ព្រមព្រៀង​គ្នា (មាត្រា​៤​០​នៃ​ច្បាប់​អាពាហ៍ពិពាហ៍ និង​គ្រួសារ)។ ពួកគេ​មិន​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​តែ​មាន​មូលហេតុ​ទាំង​អស់​ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​ មាត្រា​៣​៩​ឡើយ។

ចូរ​អ្នក​ចងចាំ​ថា ការ​រៀប​ការ​គឺ​ជា​ការ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​រវាង​ប្ដី និង ប្រពន្ធ (មាត្រា​៤៥​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ)។ បើ​សិន​បើ​ជា​អ្នក​មិន​ចង់​រស់​នៅ​ជា​មួយ​គ្នា​អ្នក​អាច​លែង​គ្នា​បាន។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​និង​អ្នក​ព្រម​លែង​គ្នា​អ្នក​ទាំ​ពីរ​ត្រូវ​ស៊ីញេ ​នៅ​លើ​ក្រដាស​ស្នាម​ដែល​អ្នក​ដាក់​ទៅ​តុលាការ​ ដោយ​រៀបរាប់​ថា​ចង់​លែង​លះ​នឹង​ប្ដី​របស់​អ្នក ហើយ​អ្នក​ចង់​បែង​ចែក​កូន និង ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​យ៉ាង​ដូចម្ដេច។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៥​៩៖ ក្នុង​ករណី​សុំ​លែង​ដោយ​ឯកតោ​ភាគី​ បើ​ក្រោយ​ពី​ការ​អង្កេត​ស៊ើប​សួរ ឃើញ​ថា​ស្ថាន​ភាព​រវាង​ប្ដី​ប្រ​ពន្ធ​មាន​ភាព​ធ្ងន់ធ្ងរ​ការ​រួម​រស់​ជា​មួយ ​គ្នា​មិន​អាច​ពន្យារ​យូរ​បាន​ គោល​បំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​លែង​បាន​សម្រេច​ តុលាការ​ប្រជាជន​ ត្រូវ​សម្រេច​អោយ​លែង​លះ​គ្នា។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

ទោះ​បី​ជា​ប្ដី ឬ​ប្រពន្ធ​មិន​ព្រម​លែងលះ​ក៏ដោយ​ ប៉ុន្តែ​បើ​មាន​មូល​ហេតុ​មួយ​នៃ​មូលហេតុ​ជា​ច្រើន​ទៀត​នៅ​ក្នុង​មាត្រា​៣​៩​ លេច​ឡើង​ នោះ​តុលាការ​ត្រូវ​តែ​សម្រេច​អោយ​លែង​លះ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​មិន​ព្រម​លែង​ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ក៏​អ្នក​អាច​ប្ដឹង​លែង​បាន​ដែរ​ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​អោយ​ប្រាកដ​ថា​ អ្នក​មាន​មូល​ហេតុ​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​មូលហេតុ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​ មាត្រា​៣​៩។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៦១៖ ការ​វិនិច្ឆ័យ​ដល់​អង្គ​សេចក្ដី ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​១​៥​ថ្ងៃ​គិត​ពី​ថ្ងៃ​អង្កេត​ស៊ីប​សួរ​រួច​មក។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​ចៅ​ក្រម​ត្រូវ​តែ​ធ្វើការ​ស៊ើប​សួរ​ ចៅ​ក្រម​ត្រូវ​តែ​សម្រេច​សេចក្ដី​ក្នុង​រយៈ​ពេល​១​៥​ថ្ងៃ​បន្ទាប់​ពី​ការ​ ស៊ើប​អង្កេត​ចប់។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បញ្ហា​គឺ​ថា​ គ្មាន​ការ​កំណត់​ពេល​វេលា​សម្រាប់​អោយ​ចៅ​ក្រម​ស៊ើប​អង្កេត​នោះ​ទេ។ ដូច្នេះ​វា​ជា​ការ​ប្រសើរ​ប្រសិន​បើ​គ្មាន​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ចាំ​បាច់​ ពី​ព្រោះ​អ្នក​ផ្ដល់​ភស្តុតាង​ (អំណះអំណាង) ​គ្រប់​យ៉ាង​ដូច​ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​មាត្រា​៥​៥។

ប្រសិន​បើ​ចៅ​ក្រម​និយាយ​ថា​ គាត់​ត្រូវ​ការ​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ ចូរ​អ្នក​រំលឹក​គាត់​អំពី​មាត្រា​៥​៥ ហើយ​និយាយ​ថា​ អ្នក​នឹង​ផ្ដល់​ភស្តុតាង​អោយ​គ្រប់​គ្រាន់។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៦​៨៖ ប្រសិន​បើ​ប្រពន្ធ​មាន​ផ្ទៃពោះ​ប្ដី​អាច​និង​ប្ដឹង​ប្រពន្ធ​បាន​ លុះត្រាតែ​ប្រ​ពន្ធ​នោះ​សម្រាល​កូន​បាន​មួយ​ឆ្នាំ​សិន។

ការ​បន្ថយ​សិទ្ធិ​ខាង​លើ​មិន​ត្រូវ​អនុវត្ត​លើ​នារី​ទេ។ នារី​អាច​សុំ​លែង​លះ​បាន​នៅ​ពេល​មាន​ផ្ទៃពោះ។

កា​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

មាន​ន័យ​ថា​​​​ ប្ដី​មិន​អាច​ប្ដឹង​លែងលះ​ប្រពន្ធ​នៅ​ពេល​ដែល​ប្រពន្ធ​មាន​ផ្ទៃពោះ​បាន​ទេ ដូច្នេះ​ត្រូវ​រង់​ចាំ​រហូត​ដល់​កូនង៉ែត​មាន​អាយុ​១​ខួប​សិន។ មូលហេតុ​នេះ​ដើម្បី​អោយ​ឪពុក​មិន​ទៅ​ចោល​ម្ដាយ​កូន​ខ្ចី​ និង​កូនង៉ែត​តែ​ម្នាក់​ឯង​គ្មាន​ចំណី​អាហារ​ និង​ជម្រក​នៅ​ពេល​ដែល​កូនង៉ែត​នៅ​ខ្ចី​ខែ​ពេក​ ហើយ​វា​ពិបាក​ក្នុង​ការ​អោយ​ម្ដាយ​កូន​ខ្ចី​ទៅ​ធ្វើការ។ មាត្រា​នេះ​មិន​អនុវត្តន៍​ចំពោះ​ម្ដាយ​ទេ ដូច្នេះ​បើ​ពួក​គេ​ចង់​ធ្វើការ​លែងលះ​ប្ដី​ពួក​គេ​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​នៅ​ពេល​ ដែល​ពួក​គេ​កំពុង​មាន​ផ្ទៃពោះ​ ឬ​មាន​កូន​តូច។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

ចៅ​ក្រម​ភាគ​ច្រើន​យល់​ខុស​ចំពោះ​មាត្រា​នេះ​ ហើយ​គិត​ថា​មាត្រា​នេះ​អនុវត្តន៍​ចំពោះ​ស្ត្រី។ ចូរ​អ្នក​បង្ហាញ​ហើយ​ និង​ពន្យល់​ចៅ​ក្រម​ថា​មាត្រា​នេះ​ ហើយ​គិត​ថា​ មាត្រា​នេះ​អនុវត្តន៍​តែ​ចំពោះ​បុរស​ ក្នុង​គោល​បំណង​ដើម្បី​ការពារ​ស្ត្រី។ ប៉ុន្តែ​បើ​ស្ត្រី​ចង់​លែង​ប្ដី​នាង​អាច​ធ្វើ​បាន​ ជា​ពិសេស​នៅ​ពេល​ដែល​ប្ដី​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ទៅ​លើ​នាង​ ស្ត្រី​ចង់​ធ្វើការ​លែង​លះ​ ព្រោះ​មិន​ចង់​ទទួល​រង​នូវ​ការ​រំលោភ​បំពាន។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៧​០៖ ក្នុង​ករណី​នៃ​ការ​លែង​លះ​គ្នា ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ត្រូវ​បែងចែក​ទៅ​តាម​កិច្ចព្រមព្រៀង​នៃ​ភាគី​ទាំង​សង​ខាង។ បើ​គ្មាន​ការ​ព្រមព្រៀង​ សហព័ទ្ធ​ម្នាក់​ៗ​ត្រូវ​យក​តែ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ផ្ទាល់​របស់​ខ្លួន​ដែល​មាន​ មុន​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ និង​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដែល​ខ្លួន​បាន​ទទួល​ជា​មត៌ក​ក្ដី​ ជា​អំណាច​ក្ដី ជា​បច្ច័យ​ទាន​ក្ដី​ ក្នុង​រយៈ​ពេល​មាន​ចំណង​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ប៉ុណ្ណោះ។

ក្រៅ​ពី​នេះ​សហព័ទ្ធ​ម្នាក់​ៗ​ មាន​សិទ្ធិ​ត្រូវ​បាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​​ពាក់​កណ្ដាល​ម្នាក់។

ប៉ុន្តែ​ក្នុង​ករណី​ពិសេស និង​តាម​សំណើ​របស់​សហព័ទ្ធ​ណា​មួយ​ តុលាការ​ប្រជាជន​ អាច​សម្រេច​សេចក្ដី​ចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ ផ្សេង​ពី​គោល​ការណ៍​ខាង​លើ​បាន​ ដោយ​គិត​ទៅ​ដល់​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​កូន​ និង​ផលិតកម្ម។

ការងារ​នៃ​គេហកិច្ច​ ត្រូវ​ចាត់​ទុក​ជា​មាន​តម្លៃ​ស្មើ​នឹង​ការងារ​ផលិតកម្ម។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

-ទ្រព្យសម្បត្តិ​ដែល​អ្នក​មាន​មុន​រៀបការ​នៅ​តែ​ជា​របស់​អ្នក។

-បើ​សិន​ជា​ប្រពន្ធ​ និង​ប្ដី​មិន​ព្រមព្រៀង​គ្នា​ក្នុង​ការ​បែង​ចែក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ នេះ​ចៅ​ក្រម​នឹង​កាត់​សេចក្ដី​ដោយ ​ចែក​ពាក់​កណ្ដាល​ម្នាក់​ រួច​ចៅ​ក្រម​នឹង​កាត់​សេចក្ដី​ថា​ ចំណែក​ពាក់​កណ្ដាល​ណា​ត្រូវ​បាន​ទៅ​អ្នកណា។

-បើ​សិន​ជា​មាន​មូល​ហេតុ​សមរម្យ​ថា​​ ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​នរណា​ម្នាក់​គួរ​តែ​ទទួល​ចំណែក​បាន​ច្រើន​ជាង​ពាក់​កណ្ដាល ​ ចៅ​ក្រម​អាច​អោយ​អ្នក​នោះ​បាន​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ច្រើន​ជាង​ពាក់​កណ្ដាល។

-មាត្រា​នេះ​ត្រូវ​បាន​ពង្រឹង​ដោយ​មាត្រា​៣​៦​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ច្បាប់៖

-មុន​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​វា​ជា​ការ​ល្អ​បើ​អ្នក​ បាន​ធ្វើ​តារាង​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​អ្នក​ ហើយ​អ្នក​ត្រូវ​អោយ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ស៊ីញេ​ដោយ ​សរសេរ​ថា​ប្ដី​របស់​អ្នក ​ដឹង​ថា​នេះ​ជា​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​អ្នក​មុន​រៀបការ។ បើ​អ្នក​បាន​ថត​រូប​ទុក​ក៏​ជា​ការ​ល្អ​ដែរ​ បន្ទាប់​មក​បើ​សិន​ជា​អ្នក​លែង​លះ​គ្នា​ អ្នក​នឹង​មាន​ភស្តុតាង​ថា​នេះ​ជា​ទ្រព្យ​របស់​អ្នក​ ហើយ​វា​មិន​មែន​ជា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រួម​ទេ។

-នៅ​ក្នុង​ឯកសារ​សុំ​លែង​លះ​របស់​អ្នក​ អ្នក​គួរ​តែ​ប្រាប់​ចៅ​ក្រម​នូវ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ពិត​ប្រាកដ​ណា​ដែល​អ្នក​ ចង់​បាន​ក្នុង​ចំណែក​ពាក់​កណ្ដាល​របស់​អ្នក។

-មូល​ហេតុ​ដែល​ភាគី​ម្ខាង​អាច​ទទួល​បាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ច្រើន​ជាង​ពាក់​ កណ្ដាល​ គឺ​ដោយ​សារ​អ្នក​នោះ​គ្មាន​សមត្ថភាព​ដូច​ជា​ពិការ​ឧទាហរណ៍​ ពិការ​ដើម​ដៃ​ជា​ដើម​ ឬ​ក៏​ចាស់​ជរា​ បើ​សិន​ជា​ម្នាក់​នោះ​ត្រូវ​អ្នក​ម្ខាង​ទៀត​វាយ​អោយ​មាន​របួស​ បើ​សិន​ជា​អ្នក​នោះ​ត្រូវ​ថែ​រក្សា​កូន​ៗ​ បើ​សិន​ជា​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ច្រើន​ហើយ​គេ​ និង​ក្លាយ​ជា​អ្នក​មាន​ ហើយ​ម្នាក់​ទៀត​និង​ធ្លាក់​ខ្លួន​ក្រ​ក្រោយ​ពេល​លែងលះ។ បើ​សិន​ជា​រឿង​នេះ​ដូច​ជា​រឿង​របស់​អ្នក​ អ្នក​ត្រូវ​ប្រាប់​តុលាការ​ពី​រឿង​នេះ​ដោយ​សរសេរ​ជា​លាយលក្ខណ៍​អក្សរ​ (ជា​ក្រដាស​ស្នាម)។

-ប្រសិន​បើ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ប្រកែក​ថា ​អ្នក​មិន​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​ចំណែក​ពាក់​កណ្ដាល​នៃ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​រួម​ ពី​ព្រោះ​អ្នក​មិន​បាន​ទៅ​ធ្វើការ​រក​ប្រាក់​ ចូរ​អ្នក​បង្ហាញ​ចៅ​ក្រម​នូវ​មាត្រា​នេះ​ និង​មាត្រា​៣​៦​ នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​ចៅក្រម​ថា​ តើ​អ្នក​ធ្វើ​ដូច​ម្ដេច​ក្នុង​ការ​មើល​ថែ​កូន​ សំអាត​ផ្ទះ​ ដាំ​ស្ល​ ដេរ​ ធ្វើស្រែ​ ដង​ទឹក​ ឬ​អ្វី​ៗ​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​ជា​រឿង​ពិត​របស់​អ្នក។ ចូរ​អ្នក​រៀបរាប់​ពី​ការងារ​ប្រ​ចាំ​ថ្ងៃ​របស់​អ្នក​ដល់​ចៅ​ក្រម។ តើ​ម៉ោង​ប៉ុន្មាន​អ្នក​ងើប​ពី​គេង? តើ​អ្នក​ធ្វើ​អ្វី​ខ្លះ​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ? តើ​អ្នក​ធ្លាប់​បាន​សម្រាក​ទេ? តើ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ធ្លាប់​ជួយ​ធ្វើការ​អ្នក​ទេ? តើ​ម៉ោង​ប៉ុន្មាន​អ្នក​ចូល​គេង?

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៧​១​៖ ប្រសិន​បើ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ផ្ទាល់​របស់​សហព័ទ្ធ​ម្នាក់​ត្រូវ​សហព័ទ្ធ​ម្នាក់ ​ទៀត​បំផ្លាញ​ សហព័ទ្ធ​នេះ​ត្រូវ​សង​តម្លៃ​ទ្រព្យ​នោះ​វិញ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​បំផ្លាញ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​អ្នក​ គាត់​ត្រូវ​តែ​សង​វិញ។ បើ​សិន​ជា​គាត់​ទាត់​ទូរទស្សន៍​ ឬ​បោក​ចាន​ឆ្នាំង​ គាត់​ត្រូវតែ​សង។ បើ​សិន​ជា​គាត់​ហែក​ខោអាវ​របស់​អ្នក ​ឬ​បោះ​គ្រឿង​អលង្ការ​ (ខ្សែក ខ្សែដៃ។ល។) របស់​អ្នក​ចោល​ គាត់​ត្រូវ​តែ​ចេញ​សង​វិញ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​បំផ្លាញ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​អ្នក​ ឬ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ពាក់​កណ្ដាល​នៃ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​រួម​របស់​អ្នក​ ចូរ​អ្នក​សរសេរ​ជា​លាយលក្ខណ៍​អក្សរ(ក្រដាស​ស្នាម)ទៅ​ចៅក្រម​ ហើយ​ចូរ​អ្នក​សុំ​អោយ​តុលាការ​បញ្ជា​អោយ​ប្ដី​របស់​អ្នក​សង​មក​វិញ​នូវ​ការ​ ខូច​ខាត​ទាំង​ឡាយ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៧៣​៖ ដើម្បី​ផល​ប្រ​យោជន៍​របស់​កូន​ ការ​អោយ​ភាគី​ណា​មួយ​រក្សា​កូន​ត្រូវ​សម្រេច​តាម​ការ​យល់​ព្រម​នៃ​ប្ដី​ ប្រពន្ធ​ដែល​លែងលះ​គ្នា​នោះ។ តាម​គោល​ការណ៍​កូន​ដែល​នៅ​បៅ​ដោះ​ត្រូវ​អោយ​ទៅ​ម្ដាយ​រក្សា។

ក្នុង​ករណី​ដែល​គូភាគី​ទាំង​សង​ខាង​ មិន​ឯកភាព​គ្នា​លើ​ការ​រក្សា​កូន​ តុលា​ការ​ជា​អ្នក​សម្រេច។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

ការ​ថែរក្សា​កូន​ដែល​នៅ​បៅ​ដោះ​នៅ​ឡើយ​គួរ​តែ​អោយ​ទៅ​ម្ដាយ​ ចំណែក​ឯ​កូន​ធំ​ៗ​ បើ​សិន​ជា​ប្ដី​ប្រពន្ធ​មិន​ព្រមព្រៀង​គ្នា​ទេ​នោះ​ តុលាការ​នឹង​កាត់​សេចក្ដី។

ឧទាហរណ៍​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​មាន​កូន​កំពុង​បៅ​ដោះ​ ត្រូវ​អោយ​ប្រាកដ​ថា​អ្នក​បាន​ប្រាប់​ចៅ​ក្រម​ជា​លាយលក្ខណ៍​អក្សរ(ក្រដាស​ ស្នាម)ដាក់​ជា​មួយ​ឯកសារ​ដែល​អ្នក​បាន​ដាក់​ទៅ​តុលាការ។ ចូរ​អ្នក​សុំ​ថែរក្សា​ពួក​គេ​ ចំណែក​ឯ​កូន​ធំ​ៗ​ ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​តុលាការ​ប្រសិន​បើ​អ្នក​ចង់​បាន​ពួក​គេ​ទៅ​រស់នៅ​ជា​មួយ​ អ្នក​ ឬ​នៅ​ជា​មួយ​ប្ដី​របស់​អ្នក។ បើ​សិន​ជា​ប្ដី​របស់​អ្នក​និយាយ​ថា​ គាត់​ចង់​ចិញ្ចឹម​កូន​ៗ​ ដូច្នេះ​អ្នក​ត្រូវ​រក​ហេតុផល​ណា​ដែល​អ្នក​គួរ​តែ​មាន​ពួក​គេ។ ភស្តុតាង​មួយ​ចំនួន​គួរ​តែ​ជា​របាយការណ៍​មក​ពី​សាលារៀន​ វត្ត​ សាច់ញាតិ​ មិត្តភ័ក្ដិ​ អ្នក​ធ្វើការ​ថែ​រក្សា​សុខភាព​ និង​អ្នក​ជិត​ខាង​អំពី​របៀប​នៃ​ការ​មើល​កូន​ៗ​របស់​អ្នក​ ហើយ​ថា​អ្នក​គឺ​ជា​មនុស្ស​តែ​ម្នាក់​គត់​ដែល​ថែរក្សា​ពួក​គេ។ បើ​សិន​ជា​អាច​ចូរ​នាំ​អ្នក​ទាំង​នេះ​ទៅ​តុលាការ​ជា​មួយ​អ្នក​ដើម្បី​ប្រាប់ ​ចៅ​ក្រម។ បើ​សិន​ជា​កូន​ៗ​របស់​អ្នក​ត្រូវ​ទទួល​រង​របួស​ដោយ​សារ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ ចូរ​អ្នក​យក​ក្រដាស​ស្នាម​ពី​គ្រូពេទ្យ​ ឬ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​រឿង​នេះ​ ហើយ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​មាន​រូប​ថត​នៃ​របួស​ស្នាម​ទាំង​នេះ​ ចូរ​យក​វា​ទាំង​អស់​មក។ បើ​សិន​ជា​បណ្ដឹង​ដាក់​ទៅ​ប៉ូលិស​ ចូរ​យក​ឯកសារ​ទាំង​នោះ​មក​ជា​មួយ​ផង។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៧​៤៖ ឪពុក​ ឬ​ម្ដាយ​ដែល​លែងលះ​គ្នា​ ត្រូវ​ជួយ​ផ្គត់ផ្គង់​ ជួយ​បី​បាច់​រក្សា​ ជួយ​ផ្ដល់​សោហ៊ុយ​ អប់រំ​ និង​រៀន​សូត្រ​ដល់​កូន​តាម​លទ្ធភាព​របស់​ខ្លួន។

កម្រិត​អាហារ​កិច្ច​ដែល​ត្រូវ​អោយ​ទៅ​កូន​ត្រូវ​សម្រេច​តាម​ការ​ព្រមព្រៀង​នៃ​សហព័ទ្ធ​ដែល​លែងលះ​គ្នា។

ក្នុង​ករណី​ដែល​គូភាគី​ទាំង​សង​ខាង​មិន​ឯក​ភាព​គ្នា​ តុលាការ​ប្រជាជន​ ត្រូវ​សម្រេច​ដោយ​ផ្អែក​ទៅ​តាម​លទ្ធភាព​របស់​សហព័ទ្ធ​ម្នាក់​ៗ។

អាហារ​កិច្ច​ត្រូវ​ផ្ដល់​អោយ​កូន​រហូត​ដល់​កូន​មាន​នីតិភាព។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

ទាំង​ឪពុក​ទាំង​ម្ដាយ​មាន​កាតព្វកិច្ច​ផ្ដល់​លុយ​ចិញ្ចឹម​កូន​រហូត​ដល់​កូន​ ធំ។ បើ​សិន​ជា​មាន​ការ​លែងលះ​ឪពុក​ម្ដាយ​ដែល​មិន​មើល​កូន​ៗ​ត្រូវ​តែ​អោយ​លុយ​ សម្រាប់​ចិញ្ចឹម​កូន​ៗ។ តុលាការ​នឹង​សម្រេច​លើ​ចំនួន​ទឹក​ប្រាក់។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

នៅ​ក្នុង​ឯកសារ​ដែល​អ្នក​ដាក់​ទៅ​តុលាការ​ ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​តុលាការ​នូវ​ចំនួន​ទឹក​ប្រាក់​ដែល​អ្នក​គិត​ថា​ឪពុក​គួរ​តែ ​អោយ​ដើម្បី​ចិញ្ចឹម​កូន​ៗ។

ចូរ​អ្នក​បង្ហាញ​ឯកសារ​ដែល​បញ្ជាក់​ពី​ទឹក​ប្រាក់​ដែល​ឪពុក​កូន​ៗ​រក​បាន​ ប្រាប់​តុលាការ​ផង​បើ​សិន​ជា​មាន។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៧​៥៖ ភាគី​ដែល​មិន​រក្សា​កូន​មាន​សិទ្ធិ​ទៅ​សួរ​សុខ​ទុក្ខ​កូន។ ភាគី​ដែល​ទទួល​សិទ្ធិ​ទៅ​សួរ​សុខ​ទុក្ខ​កូន។ ភាគី​ដែល​ទទួល​សិទ្ធិ​រក្សា​កូន​ត្រូវ​បង្ក​លក្ខណៈ​ងាយ​ស្រួល​គ្រប់​យ៉ាង​ ដល់​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត។
ភាគី​ដែល​មិន​បាន​រក្សា​កូន​ មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលា​ការ​ប្រជាជន​គ្រប់​ពេល​វេលា​អោយ​ដក​សិទ្ធិ​រក្សា​ កូន​ពី​ភាគី​ម្ខាង​នោះ​បាន​ បើ​មាន​ការ​ប៉ះពាល់​ដល់​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​កូន។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

ឪពុក​ម្ដាយ​ដែល​មិន​បាន​ថែរក្សា​កូន​មាន​សិទ្ធិ​ទៅ​លេង​កូន​ៗ​បាន។ តុលាការ​នឹង​រៀបចំ​ពេលវេលា​ និង​ទី​កន្លែង​នៃ​ការ​ទៅ​សួរ​សុខ​ទុក។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​ចង់​អោយ​ឪពុក​កូន​គេ​ជួប​គ្នា​ ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​តុលាការ​ដោយ​សរសេរ​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​ទៅ​ក្នុង​ឯកសារ​ដែល ​អ្នក​បញ្ជូន​ទៅ​ថា ​នៅ​ពេល​ណា​គួរ​ជា​ពេល​ល្អ​ និង​ កន្លែង​ណា​ដែល​គួរ​ជា​ទី​កន្លែង​ល្អ​សម្រាប់​ឪពុក​ទៅ​លេង​កូន​ៗ។

បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​ចង់​អោយ​ឪពុក​ទៅ​លេង​កូន​ៗ​របស់​គាត់​ដោយ​ហេតុ​ថា ​គាត់​បាន​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ទៅ​លើ​ពួក​គេ​ ចូរ​អ្នក​ប្រាប់​តុលាការ​ពី​រឿង​នេះ​ជា​លាយលក្ខណ៍​អក្សរ​នៅ​ក្នុង​ឯកសារ​ដែល ​អ្នក​ដាក់​ទៅ​ ហើយ​សុំ​អោយ​ចៅ​ក្រម​បញ្ជា​អោយ​គ្មាន​ការ​មក​លេង​គ្នា​ជា​មួយ​កូន​ទេ។ នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ទៅ​តុលាការ​ ចូរ​អ្នក​យក​ភស្តុតាង​ទាំង​ឡាយ​ដែល​អ្នក​មាន​ដូច​ជា​ របាយការណ៍​ពេទ្យ​ របាយការណ៍​ប៉ូលិស​ រូបថត​ និង​ របាយការណ៍​ផ្សេង​ៗ​ទៀត។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រ​៧​៦៖ ក្នុង​ករណី​លែង​លះ​គ្នា​ភាគី​ដែល​គ្មាន​កំហុស​ ហើយ​ខ្វះខាត​ អាច​ស្នើសុំ​អាហារ​កិច្ច​ពី​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត​បាន។ ភាគី​ខាង​ក្រោម​នេះ​ ត្រូវ​តែ​ជួយ​ឧបត្ថម្ភ​ទៅ​តាម​លទ្ធភាព​របស់​ខ្លួន។

កម្រិត​អាហារ​កិច្ច​ត្រូវ​សម្រេច​តាម​ការ​យល់​ព្រម​របស់​គូភាគី​ទាំង​សងខាង។

ក្នុង​ករណី​ដែល​គូភាគី​ទាំង​សង​ខាង​មិន​ឯកភាព​គ្នា​ តុលាការ​ប្រជាជន​ត្រូវ​សម្រេច​សេចក្ដី។ បើ​ជន​ដែល​ទទួល​អាហារ​កិច្ច​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ថ្មី​ទៀត​ ជន​នោះ​ឈប់​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​អាហារ​កិច្ច​ទៀត​ហើយ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​ប្ដី​និង​ប្រពន្ធ​កំពុង​ធ្វើ​ការ​លែងលះ​គ្នា ​ដោយ​សារ​មូលហេតុ​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​មូល​ហេតុ​ទាំង​ឡាយ​នៅ​ក្នុង​មាត្រា​៣​៩ អ្នក​ដែល​មិន​ប្រព្រឹត្ត​ខុស​អាច​ទទួល​លុយ​ផ្គត់ផ្គង់​ពី​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត។ ការ​ផ្គត់ផ្គង់​នេះ​និង​ត្រូវ​បញ្ចប់​រហូត​ដល់​ពេល​ស្លាប់​ ឬ​ការ​រៀបការ​ជា​ថ្មី​របស់​ភាគី​ដែល​ទទួល​លុយ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​មិន​មែន​ជា​អ្នក​ខុស​ក្នុង​ការ​លែង​លះ​នេះ​ទេ​ ចូរ​អ្នក​បញ្ជាក់​ដោយ​សរសេរ​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​ក្នុង​ឯកសារ​ដែល​អ្នក​ដាក់ ​ទៅ​តុលាការ​ ហើយ​សុំ​អោយ​តុលាការ​បញ្ជា​អោយ​បង់​ចំពោះ​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​អ្នក។ អ្នក​ក៏​គួរ​តែ​ប្រាប់​ចំនួន​ចំណូល​ ឬ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ដែល​ប្ដី​របស់​អ្នក​មាន​ ដូច្នេះ​តុលាការ​អាច​សម្រេច​នូវ​ចំនួន​ដែល​សមរម្យ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៧​៧៖ តុលាការ​ប្រជាជន​ខេត្ត-ក្រុង​អាច​កែប្រែ​ដោយ​បង្កើន​ ឬ​បន្ថយ​កម្រិត​អាហារកិច្ច​បាន​បើ​មាន​សំណូម​ពរ​របស់​ភាគី​ម្ខាង។ ការ​បង្កើន​ ឬ​បន្ថយ​កម្រិត​អាហារកិច្ច​នោះ​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​តាម​លទ្ធភាព​នៃ​ភាគី​ដែល​ ផ្ដល់​អាហារកិច្ច​ និង​តាម​សេចក្ដី​ត្រូវ​ការ​នៃ​ភាគី​ដែល​ទទួល​អាហារកិច្ច។ អាហារកិច្ច​អាច​ផ្ដល់​អោយ​ជា​ទឹកប្រាក់​ ឬ​ជា​របស់។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

បន្ទាប់​ពី​ការ​លែងលះ​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​ បើ​សិន​ជា​ស្ថាន​ភាព​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ ចំនួន​លុយ​អាហារ​កិច្ច​មាន​ការ​ឡើង​ចុះ​ ឪពុក​ ឬ​ម្ដាយ​អាច​ត្រលប់​ទៅ​កាន់​តុលាការ​ ហើយ​សុំ​អោយ​ចៅ​ក្រម​ផ្លាស់ប្ដូរ​ថ្លៃ​អាហារកិច្ច (ថ្លៃ​ចិញ្ចឹម​កូន)។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

ហេតុផល​ដែល​ត្រលប់​ទៅ​កាន់​តុលាការ​វិញ​ គឺ​បើ​សិន​ជា​រំពេច​នោះ​ប្ដី​របស់​អ្នក​មាន​លុយ​ជា​ច្រើន​ ឬ​បើ​សិន​ជា​កូន​មាន​ជំងឺ​ជា​ទម្ងន់​ ឬ​ក៏​ត្រូវ​ការ​ពេទ្យ​ពិនិត្យ។ បើ​ម្ដាយ​មាន​ការងារ​ធ្វើ​ ប៉ុន្តែ​នាង​ត្រូវ​បាត់​បង់​ការងារ​ហើយ​គ្មាន​លុយ ​នេះ​ជា​ហេតុផល​ដែល​អ្នក​អាច​ត្រលប់​ទៅ​តុលាការ​ ហើយ​សុំ​លុយ​អាហារកិច្ច​បន្ថែម​ទៀត។ បើ​សិន​ម្ដាយ​ធ្លាក់​ខ្លួន​ពិការ​ នេះ​ក៏​ជា​ហេតុ​ផល​មួយ​ដែរ។

ត្រូវ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ដែល​រៀបរាប់​អំពី​ ហេតុផល​មួយ​ទៀត​ទៅ​តុលាការ​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ទៅ​តុលាការ ម្ដង​ទៀត។ នៅ​ពេល​សវនាការ​ អ្នក​ដែល​ស្នើសុំ​លុយ​បន្ថែម​ត្រូវ​តែ​ផ្ដល់​នូវ​ភស្តុតាង​នៃ ហេតុ​ផល​ដ៏​ល្អ​មួយ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៧​៨៖ ការ​មិន​ព្រម​បង់​អាហារកិច្ច​ដូច​បាន​ចែង​ខាង​ លើ​នេះ​ ចាត់​ទុក​ជា​បទ​ល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ​ដែល​ នឹង​ត្រូវ​ផ្ដន្ទាទោស​តាម​ច្បាប់​ជា​ធរមាន​ បើ​កាល​ណា​មាន​ភស្តុតាង​បញ្ជាក់​ថា​ ជន​ដែល​ត្រូវ​ផ្ដល់​អាហារកិច្ច​នោះ​មិន​ស្មោះត្រង់។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

បើ​សិន​ជា​អ្នក​ដែល​តុលាការ​ បញ្ជា​អោយ​បង់​ថ្លៃ​អាហារកិច្ច​ (ថ្លៃ​ចិញ្ចឹម​កូន) មិន​ព្រម​បង់​ នោះ​គឺ​ជា​បទ​ល្មើស។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​ឪពុក​មិន​ព្រម​បង់​ថ្លៃ​អាហារ​កិច្ច​ដែល​បញ្ជា​ដោយ​តុលាការ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​អយ្យការ​ ហើយ​សុំ​អោយ​អយ្យការ​ចោទ​ប្រកាន់​ប្ដី​របស់​អ្នក​អំពី​ការ​ល្មើស​នេះ។

បើ​សិន​ជា​ឪពុក​ក្មេង មិន​ព្រម​បង់​លុយ​ព្រោះ​គាត់​ពិត​ជា​អត់​លុយ អ្នក​មិន​គួរ​ប្ដឹង​គាត់​ទេ។ បើ​ឪពុក​នោះ​មាន​លុយ ប៉ុន្តែ​មិនព្រម​បង់​លុយ​ចិញ្ចឹម​កូន អ្នក​គួរ​តែ​ប្ដឹង​គាត់។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៩៥៖ បើ​គ្មាន​លិខិត​អ្វី​ទទួល​ស្គាល់​ដោយ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​នូវ​ កូន​ឥត​ខាន់​ស្លា​ទេ​ នោះ​តុលាការ​ប្រជាជន​អាច​តម្រូវ​អោយ​ឪពុក​ ឬ​ម្ដាយ​ទទួល​ស្គាល់​កូន​នោះ​បាន។

មាត្រា​៩៦៖ កូន​ឥត​ខាន់​ស្លា​ដែល​ឪពុក​ ឬ​ម្ដាយ​មិន​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ប្រជាជន​រក​ឪពុក​ ឬ​ម្ដាយ​អោយ​ខ្លួន​បាន។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ៖

នៅ​ពេល​ដែល​ឪពុក​ម្ដាយ​ដែល​មិន​បាន​រៀបការ​ស្រប​ច្បាប់​ ហើយ​អ្នក​ទាំង​ពីរ​នោះ​មិន​ព្រម​ទទួល​ស្គាល់​កូន​ថា​ ជា​កូន​របស់​ខ្លួន​ទាំង​២​អ្នក​ នោះ​ឪពុកម្ដាយ​ផ្សេង​ទៀត (ឧទាហរណ៍​ដូច​ជា​ ឪ​ពុក​ម្ដាយ​ចិញ្ចឹម​ ឪពុក​ម្ដាយ​ធម៌។ល។) អាច​ទៅ​តុលាការ​ ហើយ​បង្ខំ​អោយ​អ្នក​ទាំង​២​នោះ​ទទួល​ស្គាល់​កូន​របស់​ពួក​គេ។ ហេតុការណ៍​នេះ​កម្រ​កើត​មាន​ឡើង​ចំពោះ ​ម្ដាយ​ណាស់​ ព្រោះ​ម្ដាយ​ស្គាល់​ក្មេង​ច្បាស់​នៅ​ពេល​ដែល​កូន​កើត​មក។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​អ្នក​មាន​កូន​ ហើយ​ឪពុក​របស់​កូន​មិន​ទទួល​ស្គាល់​ថា​ ជា​កូន​របស់​គាត់​ អ្នក​អាច​ទៅ​តុលាការ​ហើយ​អោយ​តុលាការ​បញ្ជា​ដោយ​និយាយ​ថា​គាត់​គឺ​ជា​​ឪពុក។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៩៧៖ បណ្ដឹង​សុំ​អោយ​តុលាការ​ប្រជាជន​តម្រូវ​អោយ​ឪពុក​ ឬ​ម្ដាយ​ទទួល​ស្គាល់​នោះ អាច​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​រយៈពេល​២​ឆ្នាំ​គិត​ពី​ថ្ងៃ​ដែល​កូន​នោះ​មាន​នីតិភាព។

នីតិភាព​ត្រូវ​កំណត់​ចាប់​ពី​អាយុ​១​៨​ឆ្នាំ​ឡើង​ទៅ។

នៅ​ពេល​កូន​ឥត​ខាន់​ស្លា​ នៅ​ក្នុង​អនីតិភាព​នៅ​ឡើយ​ អ្នក​អាណាព្យាបាល​របស់​កូន​នោះ​មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​ជួយ​សុំ​ អោយ​តុលាការ​ប្រជាជន​រក​មាតុភាព​អោយ​កូន​នោះ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

សំណើ​សុំ​ទៅ​តុលាការ​ដើម្បី​បង្ខំ​អោយ​ឪពុកម្ដាយ​ ដែល​មិន​បាន​រៀបការ​ទទួល​ស្គាល់​កូន​ ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​មុន​ពេល​ក្មេង​អាយុ​១៨​ឆ្នាំ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

អ្នក​អាច​រង់ចាំ​កូន​របស់​អ្នក​ធំ​បាន ប៉ុន្តែ​វា​មាន​ភាព​ងាយ​ស្រួល​ក្នុង​ការ​ឈ្នះ​ច្រើន​ជាង បើ​អ្នក​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​បន្ទាប់​ពី​ក្មេង​បាន​កើត​មក​ភ្លាម។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​៩៩៖ តុលាការ​ប្រជាជន​អាច​តម្រូវ​អោយ​បុរស​ជា​ ឪពុក​ទទួល​ស្គាល់​កូន​ឥត​ខាន់​ស្លា​បាន៖
១.បើ​បុរស​នោះ​នាំ​ពង្រាត់​ ឬ​ចាប់​រំលោភ​សេព​សន្ថវៈ​នារី​ជា​ម្ដាយ​ដោយ​រំលោភ​ ហើយ​បើ​សម័យ​នាំ​ពង្រាត់​ ឬ​ចាប់​រំលោភ​សេពសន្ថវៈ​នោះ​ត្រូវ​គ្នា​ នឹង​សម័យ​ដែល​នារី​នោះ​មាន​គភ៌។
២. បើ​បុរស​នោះ បាន​ខ្លួន​នារី​ដោយ​ឧបាយកល​បោកបញ្ឆោត​ ដោយ​ការ​រំលោភ​ អំណាច​ ឬ ដោយ​សន្យា​ថា​នឹង​រៀប​ចំ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ជា​មួយ​នារី​នោះ។
៣.បើ​មាន​ភស្តុតាង​ជា​លាយលក្ខណ៍​អក្សរ​ពី​បុរស​នោះ​ បង្ហាញ​អោយ​ច្បាស់​ ថា​បុរស​នោះ​ពិត​ជា​ឪពុក​កូន​នោះ។
៤.បើ​បុរស​និង​នារី​ជា​ឪពុក​និង​ម្ដាយ​ របស់​កូន​នោះ​បាន​រួម​រស់​នឹង​គ្នា​ជា​អនីតិ​សង្វាស​ជាក់​ស្ដែង​​ក្នុង​សម័យ ​នីត្យានុកូលភាព​ដែល​នារី​នោះ​មាន​គត៌។
៥. បើ​បុរស​នោះ​បាន​ផ្គត់ផ្គង់​ ឬ​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​ការ​បី​បាច់​ថែ​រក្សា​ និង​អប់រំ​កូន​នោះ​ក្នុង​ឋានៈ​ខ្លួន​ជា​ឪពុក។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

ដើម្បី​បញ្ជាក់​ថា ​បុរស​ម្នាក់​គឺ​ជា​ឪពុក​របស់​ក្មេង​ ម្ដាយ​ត្រូវ​ផ្ដល់​នូវ​ភស្តុតាង​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​ការ​ពិត​ទាំង​នេះ។ នាង​ត្រូវ​បាន​រំលោភ​ដោយ​បុរស​នោះ​ ឬ​បាន​រួម​រក្ស​ជាមួយ​បុរស​នោះ​នៅ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ ដែល​នាង​អាច​មាន​ផ្ទៃ​ពោះ​កូន​នោះ។ នាង​និង​បុរស​នោះ​បាន​រស់​នៅ​ជា​មួយ​គ្នា​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ដែល​នាង​ចាប់​ ផ្ដើម​មាន​គភ៌។ បុរស​នោះ​បាន​ស៊ីញេ​ទទួល​ស្គាល់​ថា​ គេ​ជា​ឪពុក​ក្មេង។ បុរស​នោះ​ធ្លាប់​បាន​ផ្ដល់​លុយ​កាក់​ចិញ្ចឹម​កូន​កាល​ពី​អតីតកាល(មុន)។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​ម្ដាយ​មាន​ភស្តុតាង​មួយ​ ឬ​ច្រើន​ក្នុង​ចំណោម​ភស្តុតាង​ដែល​ត្រូវ​ការ​ទាំង​អស់​នេះ​ នាង​អាច​សរសេរ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​ ឬ​ក្រុង​សុំ​អោយ​តុលាការ​ប្រកាស​ថា ​បុរស​នោះ​ជា​ឪពុក។ នាង​នឹង​ត្រូវ​យក​ភស្តុតាង​មក​បង្ហាញ​ចៅ​ក្រម​នៅ​ពេល​សវនាការ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​២៧៖ កូន​កើត​ពី​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ដែល​តុលាការ​បាន​ប្រកាស ​ជា​មោឃៈ​ ត្រូវ​ទុក​ជា​កូន​មាន​ខាន់​ស្លា​ ទោះបី​ហេតុ​ដែល​នាំ​អោយ​មាន​មោឃភាព​នោះ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ។
សិទ្ធិ​ និង​កាតព្វកិច្ច​របស់​ឪពុកម្ដាយ​និង​កូន​ត្រូវ​មាន​ដូច​គ្នា​ក្នុង​ករណី​នៃ​ ឪពុក​ម្ដាយ និង​កូន​ត្រូវ​មាន​ដូចគ្នា​ក្នុង​ករណី​នៃ​ឪពុកម្ដាយ​លែងលះ​គ្នា។
ការ​ចែក​ទ្រព្យសម្បត្តិ​រវាង​ប្ដី​ប្រពន្ធ នៃ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ដែល​តុលាការ​ប្រកាស​ជា​មោឃៈ ត្រូវ​ធ្វើ​ដូច​ករណី​លែងលះ​គ្នា​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​១០៤៖ កូន​ឥត​ខាន់​ស្លា​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​មាន​ករណីយកិច្ច​ និង​មាន​សិទ្ធិ​ដូច​កូន​មាន​ខាន់ស្លា​ដែរ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

កូន​ឥត​ខាន់​ស្លា​ ក៏​មាន​សិទ្ធិ​ដូច​កូន​មាន​ខាន់​ស្លា​ដែរ​ ដូច្នេះ​ឪពុក​ម្ដាយ​ដែល​មិន​បាន​រៀបការ​តាម​ច្បាប់​មាន​ភារកិច្ច​ ក្នុង​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​និង​អប់រំ​កូន​ដូចជា​ឪពុក​ម្ដាយ​ដែល​រៀបការ​ស្រប​ ច្បាប់​ដែរ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​ឪពុក​របស់​ក្មេង​ដែល​មិន​បាន​រៀបការ​ស្រប​ច្បាប់​ មិន​ព្រម​ផ្គត់ផ្គង់​និង​អប់រំ​កូន​ ម្ដាយ​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​សុំ​អោយ​បុរស​នោះ​ ទទួល​ស្គាល់​កូន​ ហើយ​បង់​ថ្លៃ​អាហារកិច្ច​អោយ​កូន។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​១០៦៖ សាលក្រម​ដែល​កាត់​សេចក្ដី​ឲ្យ​ទទួល​ស្គាល់​កូន ​ឥត​ខាន់ស្លា​ អាច​នឹង​បង្ខំ​អោយ​ឪពុក​សង​សោហ៊ុយ​សម្រាល​កូន​ និង​ប្រាក់​ចំណាយ​ចិញ្ចឹម​បីបាច់​រក្សា​កូន​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ដែល​កូន​នោះ​កើត​ មក​ ទៅ​ម្ដាយ​នៃ​កូន​នោះ​បាន។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

តុលាការ​អាច​បញ្ជា​អោយ​ឪពុក​របស់​ក្មេង​ដែល​មិន​បាន​រៀបការ​តាម​ច្បាប់​បង់​ថ្លៃ​សម្រាល​កូន។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​ម្ដាយ​ចង់​អោយ​ឪពុក​នោះ​ចេញ​ថ្លៃ​សម្រាល​កូន​នាង​ត្រូវ​សរេសរ​លិខិត​ជា​ លាយលក្ខណ៍​អក្សរ​ស្នើ​សុំ​អោយ​តុលាការ​ខេត្ត​ ឬ​ក្រុង​បញ្ជា​អោយ​គាត់​បង់​ថ្លៃ​នោះ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​១១៥៖ ឪពុក​ម្ដាយ​មាន​ករណីយកិច្ច​ត្រូវ​ស្រលាញ់​កូន​ និង​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​អប់រំ​កូន​ គឺ​បណ្ដុះ​គំនិត​កូន​ឲ្យ​ស្រលាញ់​ការ​រៀន​សូត្រ​ ស្នេហា​មាតុភូមិ​ មាន​ស្មារតី​សាមគ្គី​អន្តរជាតិ​ ស្រឡាញ់​ពលកម្ម​ គោរព​ទ្រព្យសម្បត្តិ​រដ្ឋ​ គោរព​សិទ្ធិ​ និង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​អ្នក​ដ៏​ទៃ។

កូន​មាន​ករណីយកិច្ច​ស្រលាញ់​ និង​គោរព​ឪពុក-ម្ដាយ​ ថែទាំ​រក្សា​ឪពុក​-ម្ដាយ និង​ផ្គត់ផ្គង់​សេចក្ដី​ត្រូវ​ការ​របស់​ឪពុក-ម្ដាយ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

ឪពុក​ម្ដាយ​មាន​ភារកិច្ច​ស្រលាញ់​ អប់រំ​ និង​បង្ហាត់​កូន។ ឪពុកម្ដាយ​ ទាំង​ពីរ​នាក់​មាន​ភារកិច្ច​ដូច​គ្នា។ ភារកិច្ច​កូន​ៗ​ចំពោះ​ ឪពុក​ម្ដាយ​គឺ​ ពួក​គេ​ត្រូវ​ស្រលាញ់​ គោរព​ និង​ស្ដាប់​ដំបូន្មាន​របស់​ឪពុក​ម្ដាយ។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​១១៦៖ ឪពុក-ម្ដាយ​ មិន​ត្រូវ​ធ្វើបាប​កូន​របស់​ខ្លួន​ កូន​ប្រសា​ កូន​ចិញ្ចឹម​ កូន​របស់​ប្ដី ឬ​របស់​ប្រពន្ធ​មុន​ឡើយ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

គ្មាន​ក្មេង​ណា​ម្នាក់​ត្រូវ​បាន​គេ​ធ្វើបាប​ ឬ​វាយ​ដំ​ទោះ​តាម​វិធី​ណា​ក៏​ដោយ​ មិន​ថា​ក្មេង​នោះ​ជា​កូន​បង្កើត​ កូន​ចុង​ និង​កូន​ដទៃ​ទៀត​ (ដូច​ជា៖ កូន​ចិញ្ចឹម កូន​ធម៌។ល។)

ឧទាហរណ៍​អំពៅ​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​ឪពុក​ម្ដាយ​បង្កើត​ធ្វើបាប​កូន​ ដោយ​ប្រើប្រាស់​អំពើ​ហិង្សា​ ឬ​វិធី​ផ្សេង​ទៀត​ ឪពុកម្ដាយ​ផ្សេង (ឧទាហរណ៍​ដូច​ជា​ ឪពុកម្ដាយ​ចិញ្ចឹម​ ឪពុកម្ដាយ​ធម៌។ល។) ឬ​អ្នក​ដ៏​ទៃ​ទៀត​ អាច​ដាក់​បណ្ដឹង​អាជ្ញា (បណ្ដឹង​ព្រហ្មទណ្ឌ) ទៅ​អយ្យការ​ ឬ​អ្នក​អនុវត្ត​ច្បាប់។ មាន​មាត្រា​ជាក់លាក់​មួយ​ចំនួន​នឹង​ត្រូវ​ពិភាក្សា​នៅ​ក្នុង​ផ្នែក​ព្រហ្ម​ ទណ្ឌ។ បើ​ឪពុក​ម្ដាយ​បង្កើត​ធ្វើ​បាប​កូន​
រំលឹក​ចៅ​ក្រម​អំពី​មាត្រា​នេះ​ដើម្បី​ធ្វើ​អោយ​ប្រាកដ​ថា​ការ​ ថែរក្សា​កូន​ និង​ត្រូវ​ផ្ដល់​អោយ​ឪពុកម្ដាយ​ផ្សេង​ទៀត​ នៅ​ពេល​ដែល​ឪពុកម្ដាយ​បង្កើត​លែងលះ​គ្នា។

អត្ថបទ​ច្បាប់

មាត្រា​១១៧៖ កូន​ប្រុស​ កូនស្រី​ មាន​សិទ្ធិ​ និង​ករណីយកិច្ច​ដូច​គ្នា​ក្នុង​គ្រួសារ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់៖

កូនស្រី​និង​កូន​ប្រុស​មាន​សិទ្ធិ​ស្មើគ្នា​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ។ ពួកគេ​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ និង ការ​អប់រំ​ដូច​គ្នា។ ពួក​គេ​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​ធនធាន​ដូច​គ្នា​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់៖

បើ​ឪពុក​ម្ដាយ​ហាម​ឃាត់​មិន​អោយ​កូនស្រី​ទៅ​សាលា​រៀន​ ប៉ុន្តែ​អនុញ្ញាត​អោយ​ប្រុស​ទៅ​រៀន ពាក្យ​បណ្ដឹង​អាច​ដាក់​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​ ឬ​ក្រុង​ដើម្បី​ស្នើសុំ​អោយ​គេ​ទទួល​បាន​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា។ ប្រសិន​បើ​ឪពុកម្ដាយ​ បង្ខំ​និង​បញ្ជា​អោយ​កូន​ស្រី​ទៅ​ធ្វើការ​ហើយ​មិន​អោយ​កូន​ប្រុស​ទៅ​ធ្វើការ ​ ប៉ុន្តែ​បែរជា​បញ្ជូន​កូន​ប្រុស​ទៅ​រៀន​ ដូច​គ្នា​ដែរ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​បាន៕

ប្រាក់​សម្រួល​ដល់​ដំណើរ​ការ​សុំ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​យ៉ាង​លឿន


ថ្វី​បើ​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​និយាយ​ថា​ ស្នេហា​ពិត​គឺ​ជា​វត្ថុ​មិន​អាច​​​កាត់​ថ្លៃ​បាន​ក៏​ដោយ​ ក៏​បុរស​បរទេស​​ដែល​ចង់​រៀបការ​ជាមួយ​ស្ត្រី​កម្ពុជា​បាន​ជួប​ប្រទះ​ដែរ​ថា​ ក្រុម​មន្ត្រី​​ក្រសួង​ការបរទេស​មាន​បំណង​លើស​ពី​ការ​វាយ​តម្លៃ​អំពី​ អាពាហ៍ពិពាហ៍​របស់​ពួក​គេ​ទៅ​ទៀត។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ អនាគត​កូន​ក្រមុំ​ និង​កូន​កំលោះ​និយាយ​ថា​ ពួក​គេ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ដំណើរការ​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ដែល​ជា​ រឿយៗ​តែងតែ​ស្មុគស្មាញ​ និង​តាម​តែ​អំពើ​ចិត្ត​នៅ​ឯ​ក្រសួង​នេះ​ ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​​នឹង​ឯកសារ​មួយ​ចំនួន​ដែល​ពិបាក​នឹង​ទទួល​បាន​រួម​ទាំង​សំណើ​ ដ៏​គួរ​អោយ​ងឿង​ឆ្ងល់។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ ផ្លូវ​ទៅ​កាន់​បរមសុខ​នៃ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​​បាន​ក្លាយ​ជា​ងាយ​ស្រួល​យ៉ាង​ឆាប់​ រហ័ស​នៅ​ពេល​ដែល​គេ​សូកប៉ាន់​ក្រុម​មន្ត្រី​នៅ​ក្រសួង​នេះ​ ពេល​ខ្លះ​ជាមួយ​នឹង​ការ​សូកប៉ាន់​ដែល​មាន​ចំនួន​រហូត​ដល់​១.០០០​ដុល្លារ។

បុរស​បស្ចឹម​ប្រទេស​ម្នាក់​ បាន​និយាយ​ប្រាប់​អំពី​រឿងរ៉ាវ​នៃ​របៀប​ដែល​គាត់​អោយ​ប្រាក់​ទៅ​ក្រុម​ មន្ត្រី​នៅ​ក្រសួង​នេះ​ជាង​១.០០០​ដុល្លារ​​ ដើម្បី​ដំណើរការ​​ពាក្យ​សុំ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​របស់​គាត់​ដែល​មាន​សុពលភាព​ អចិន្ត្រៃយ៍​កាល​ពី​​ខែ​កុម្ភៈ។ ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​​ដំណើរការ​នេះ​ គេ​ស្នើ​ឲ្យ​គាត់​ធ្វើ​លិខិត​មួយ​បញ្ជាក់​ថា​ គាត់​មាន​ចំណូល​យ៉ាង​តិច​១.០០០​ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​ខែ។ ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក​គេ​ស្នើ​ឲ្យ​គាត់​ធ្វើ​ឯកសារ​មួយ​ដែល​បញ្ជាក់​ថា​ គាត់​រក​បាន​៣.០០០​ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​ខែ​ ដែល​លើស​ពី​ប្រាក់​ខែ​ជាក់ស្ដែង​របស់​គាត់។

នៅ​ពេល​គាត់​និយាយ​រឿង​នេះ​ប្រាប់​បុគ្គលិក​ការិយាល័យ​នៅ​ក្រសួង​នេះ​ ដែល​ទទួល​បន្ទុក​ការ​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើ​សុំ​របស់​គាត់​ ពួក​គេ​ស្នើ​អោយ​គាត់​រក​មិត្តភក្ដិ​ម្នាក់​អោយ​ធ្វើ​លិខិត​ក្លែងក្លាយ។

ដោយ​សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​ ព្រោះ​ពាក្យ​សុំ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​របស់​គាត់​នៅ​មិន​ទាន់​សម្រេច​នៅ​ឡើយ​ក្នុង​ ពេល​ដែល​គាត់​ផ្ដល់​កិច្ច​សម្ភាសន៍​នោះ​ បុរស​ម្នាក់​នេះ​បាន​និយាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ពុធ​ថា​ "ពួក​គេ​គ្រាន់​តែ​ប្រាប់​ខ្ញុំ​ថា​ ឲ្យ​ខ្ញុំ​រក​មនុស្ស​ម្នាក់​ធ្វើ​ឯកសារ​បញ្ជាក់​ថា​ ខ្ញុំ​រក​​ប្រាក់​បាន​ច្រើន​ដូច​នោះ។ នោះ​ជា​អ្វី​ដែល​ពួក​គេ​ប្រាប់​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ធ្វើ"។

មិត្តភក្ដិ​ម្នាក់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កំណើត​របស់​គាត់​ បាន​ធ្វើ​លិខិត​ក្លែងក្លាយ​ ដែល​ក្រោយ​មក​បុរស​នេះ​បាន​ដាក់​ស្នើ​លិខិត​​​នោះ​ទៅ​ការិយាល័យ​នេះ។ គាត់​បាន​និយាយ​ថា​ គ្មាន​បញ្ហា​កើត​ឡើង​ជុំវិញ​ឯកសារ​ក្លែងក្លាយ​នោះ​ទេ​ ហើយ​គាត់​ជឿជាក់​ថា​ សំណូក​ដ៏​ច្រើន​ដែល​បុរស​នេះ​បាន​សូកប៉ាន់​ជួយ​ត្រួសត្រាយ​ផ្លូវ​អោយ​ការ​ ដាក់​ពាក្យ​សុំ​របស់​គាត់។

នៅ​ពេល​ដែល​បញ្ហា​ផ្សេង​ទៀត​កើត​ឡើង​ជាមួយ​នឹង​ការ​ពិនិត្យ​សុខភាព​របស់​ គាត់​ (ជា​ឯកសារ​សម្រេច​ដែល​មិនមែន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ក្រសួង​ណា​មួយ​ឡើយ) បុគ្គលិក​បាន​ប្រាប់​គាត់​ម្ដង​ទៀត​ថា​​ កុំ​បារម្ភ​អី។ គាត់​បាន​ថ្លែង​ថា​ "ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​បាន​សួរ​ពួក​គេ​ថា​ តើ​អ្នក​ចង់​អោយ​ខ្ញុំ​ធ្វើ​អ្វី?​ ពួក​គេ​បាន​និយាយ​ថា​ យើង​នឹង​ជួយ​មើល​ឲ្យ"។

នៅ​ពេល​គាត់​មក​លើក​ក្រោយ​ ព័ត៌មាន​ស្ដី​​ពី​ការ​ពិនិត្យ​សុខភាព​របស់​គាត់​ដែល​ជា​បែបបទ​សម្រេច​ត្រូវ​ បាន​បញ្ជូន​ទៅ​កាន់​ក្រសួង​មួយ។ កូន​កំលោះ​ជា​ជន​បរទេស​ផ្សេង​ទៀត​ បាន​និយាយ​ប្រាប់​អំពី​រឿងរ៉ាវ​ស្រដៀងៗ​គ្នា​នេះ។

បុរស​ជនជាតិ​អៀកឡង់​ម្នាក់​បាយ​រាយការណ៍​ថា​ បាន​បង់​ប្រាក់​ប្រហែល​៨០០​ដុល្លារ​ ដើម្បី​រៀបការ​ជាមួយ​ប្រពន្ធ​ជា​ជន​កម្ពុជា​របស់​គាត់​កាល​ពី​មួយ​ឆ្នាំ​ កន្លះ​មុន។ គាត់​បាន​និយាយ​ថា​ ថ្លៃ​បង់​នេះ​ដែល​​ត្រូវ​បាន​ស្នើ​ដោយ​ក្រុម​មន្ត្រី​ដែល​មាន​អាកប្បកិរិយា​ មិន​អើពើ​ មិន​ធ្វើ​អោយ​គាត់​ភ្ញាក់ផ្អើល​ទេ។ លើស​ពី​ការ​បង់ថ្លៃ​របស់​គាត់​ទៅ​ទៀត​នោះ​ គាត់​បាន​ឮ​ពី​បុរស​បស្ចិម​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្នើ​អោយ​បង់ ​ប្រាក់​ចំនួន​១.០០០​ដុល្លារ​ ឬ​ច្រើន​ជាង​នេះ​ដើម្បី​ដំណើរការ​ពាក្យ​សុំ​របស់​ពួក​គេ។

​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នា​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​មិនមែន​ជា​លើក​ទី​១​ទេ ​​ដែល​អាពាហ៍ពិពាហ៍​រវាង​ជន​បរទេស​ និង​ជន​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​ការ​រិះគន់​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​នោះ។ នៅ​ខែ​មីនា​ឆ្នាំ​២០០៨​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ផ្អាក​ការ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​រវាង​ជន​ កម្ពុជា​ជា​បណ្ដោះ​អាសន្ន​ក្រោយ​ពី​មាន​សេចក្ដី​រាយការណ៍​ពី​អង្គការ​ អន្តរជាតិ​ទេសន្ដរប្រវេសន៍​​ដែល​លើក​ឡើង​អំពី​ភាព​ងាយ​រងគ្រោះ​របស់​កូន​ ក្រមុំ​កម្ពុជា​ដែល​ក្រុម​ទី​ភ្នាក់ងារ​​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ទុច្ចរិត​កំពុង​តែ​រក ​ស្វាមី​ឲ្យ​ ជា​ពិសេស​ទី​ភ្នាក់ងារ​មក​ពី​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង។

ការ​ហាមឃាត់​នេះ​ត្រូវ​បាន​ដក​វិញ​​កាល​ពី​ខែ​វិច្ឆិកា​ ដែល​នៅ​ពេល​នោះ​ក្រុម​អាជ្ញាធរ​និយាយ​ថា​ ពួក​គេ​បាន​រឹត​បន្តឹង​នីតិវិធី​នៅ​ក្នុង​ការ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​រវាង​ស្ត្រី ​កម្ពុជា​ និង​បុរស​បរទេស។

យោង​តាម​ពាក្យ​សុំ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​បាន​អោយ​ដឹង​ថា​​ ជនបរទេស​ត្រូវ​តែ​ផ្ដល់​បែបបទ​សុំ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ចំនួន​ពីរ​ច្បាប់​ ភ្ជាប់​ជាមួយ​​នឹង​​រូបថត​បច្ចុប្បន្ន​ចំនួន​ពីរ​សន្លឹក​ ច្បាប់​ថត​ចំលង​លិខិត​ឆ្លងដែន​ ភ្ជាប់​ជាមួយ​ទិដ្ឋាការ​ដែល​មាន​សុពលភាព​របស់​អ្នក​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​ និង​ឯកសារ​ផ្សេងៗ​ទៀត​រួម​មាន​ឯកសារ​ពិនិត្យ​សុខភាព​ លិខិត​ថ្កោលទោស​ និង​លិខិត​ដែល​បញ្ជាក់​​ថា​ អ្នក​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើ​សុំ​នៅ​លីវ។

លោក​ កុយ​ គួង​ អនុរដ្ឋលេខាធិការ​ និង​ជា​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ការ​បរទេស​ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ លោក​មិន​អាច​និយាយ​អំពី​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​អំពី​អំពើ​ពុក​រលួយ​ និង​ការ​ក្លែង​បន្លំ​លិខិត​បាន​ទេ​ ក៏​ប៉ុន្តែ​​លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឡើង​វិញ​ថា​ ដំណើរ​ការ​សុំ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​នេះ​មិន​បង់​ថ្លៃ​ទេ​ ហើយ​ថា​ ក្រុម​ឆ្មាំ​សន្តិសុខ​គឺ​ជា​អ្នក​ទទួល​ខុសត្រូវ​លើ​ការ​ជំរិត​ទារ​ប្រាក់​ពី ​អ្នក​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​កាល​ពី​លើក​មុន។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ក្រសួង​ក៏​ធ្វើ​ការ​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​ផង​ដែរ​ជាមួយ​ស្ថានទូត​របស់​អ្នក​ដាក់​ ពាក្យ​សុំ​ជា​ជន​បរទេស​ដើម្បី​ពិនិត្យ​ឯកសារ។

លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ថា​ "យើង​ធ្វើ​តាម​ស្ថាន​ទូត​ប្រទេស​កំណើត​របស់​ពួក​គេ។ ប្រសិន​បើ​ស្ថានទូត​របស់​ពួក​គេ​យល់​ព្រម​ យើង​អាច​បោះត្រា​លើ​ឯកសារ​នោះ​បាន​ ព្រោះ​ស្ថានទូត​របស់​ពួក​គេ​ដឹង​យ៉ាង​ច្បាស់​អំពី​ប្រជាជន​របស់​ខ្លួន"។

ពាក្យ​សុំ​នេះ​ត្រូវ​តែ​បញ្ជូន​ទៅ​ក្រសួង​ការ​បរទេស​ ដែល​នឹង​បញ្ជូន​ពាក្យ​សុំ​នេះ​ទៅ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ មុន​ពេល​ពាក្យ​សុំ​នេះ​ត្រូវ​បញ្ជូន​ទៅ​ក្រុម​​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​សម្រាប់​​ ដំណើរការ​ចុង​ក្រោយ។

ប៉ុន្តែ​ស្ត្រី​កម្ពុជា​ម្នាក់​ដែល​ស្វះស្វែង​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ជា​មួយ​បុរស ​ជាតិ​អូស្ត្រាលី​ម្នាក់​បាន​និយាយ​ថា​ បុរស​ម្នាក់​ដែល​មិនមែន​ជា​ឆ្មាំ​សន្តិសុខ​នៅ​ក្រសួង​ការ​បរទេស​បាន​ស្នើ​ អោយ​ពួក​​គាត់​បង់​ប្រាក់​៥៥០​ដុល្លារ​ដើម្បី​បាន​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍។

អ្នក​ស្រី​បាន​និយាយ​ថា​ "យើង​បាន​ចូល​ទៅ​ក្នុង​បន្ទប់​មួយ​ហើយ​ក្រោយ​មក​ពួក​គេ​ស្នើ​អោយ​ខ្ញុំ​បង់​ ប្រាក់​៥៥០​ដុល្លារ​សម្រាប់​ឯកសារ​អាពាហ៍ពិពាហ៍"។ ស្ត្រី​រូប​នេះ​បាន​និយាយ​ថា​ "យើង​មិន​បាន​ឃើញ​ពួក​គេ​ស្លៀកពាក់​ឯកសណ្ឋាន​សន្តិសុខ​ទេ"។

អ្នក​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​ទាំងពីរ​នាក់​នេះ​មិន​បាន​បង់​ប្រាក់​ទេ​ ហើយ​ពួក​គេ​ទទួល​បាន​ការ​រារាំង​មិន​ឲ្យ​កំណត់​ថ្ងៃ​រៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​របស់​ ខ្លួន​ ប៉ុន្តែ​ស្ត្រី​រូប​នេះ​បាន​និយាយ​ថា​ គាត់​នឹង​បង់​អោយ​ប្រសិន​បើ​ប្រាក់​នេះ​ជា​ការ​តម្រូវ​ពិត​ប្រាកដ​ ហើយ​បាន​ចូល​ក្នុង​ចំណូល​របស់​រដ្ឋ​ តែ​មិនមែន​ចូល​ក្នុង​ហោប៉ៅ​របស់​បុគ្គលិក​ទេ​នោះ។

គាត់​បាន​និយាយ​ថា​ "ប្រសិន​បើ​នេះ​ជា​តម្លៃ​ពិត​ប្រាកដ​ ដែល​ក្រសួង​ការ​បរទេស​តម្រូវ​ យើង​នឹង​បង់​
ឲ្យ​ ព្រោះ​វា​ចាំបាច់"៕


ចំណេះដឹង​ផ្នែក​ច្បាប់​សំរាប់​ស្ត្រី: ច្បាប់​ការងារ

អត្ថបទ​ច្បាប់:

មាត្រា​១២​ : វៀរលែង​​តែ​មាន​បទបញ្ញតិ​នៃ​ច្បាប់​​ការងារ​នេះ​បញ្ជាក់​ច្បាស់​ ឬ​អត្ថបទ​​ដទៃ​ទៀត​​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ជា​ច្បាប់​ ឬ​បទបញ្ជា​ដែល​ការពារ​ស្ត្រី​ និង​កូន​ក្មេង​ ក៏​ដូច​ជា​បទបញ្ញតិ​ទាំងឡាយ​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​ការ​ចូល​មក​ក្នុង​ប្រទេស​​និង​ ការ​ស្នាក់​នៅ​ជន​បរទេស​បញ្ជាក់​ច្បាស់​ គ្មាន​និយោជក​​ណា​ម្នាក់​អាច​យក​បញ្ហា:

-ពូជ​សាសន៍

-ពណ៌​សម្បុរ

-ភេទ

-ជំនឿ

-សាសនា​

-គំនិត​នយោបាយ

-ជាតិ​កំណើត

-ដើម​កំណើត​សង្គម

-ការ​ចូល​ជា​សមាជិក​សហជីព​កម្មករ​និយោជិត​ ឬ​ការ​ធ្វើ​​សកម្មភាព​​ក្នុង​សហជីព។

ដើម្បី​ជា​លេស​ធ្វើ​សេចក្ដី​សម្រេច​អំពី:

+ការ​ជួល​

+ការ​កំណត់​ និង​ការ​បែងចែក​ការងារ

+ការ​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ

+ការ​តំលើង​ថ្នាក់

+ការ​តំលើង​ឋានន្ដរសក្ដិ

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

និយោជក​ (ថៅកែ​ ចៅហ្វាយ​ ឬ​ប្រធាន) គួរ​តែ​ផ្ដល់​អោយ​បុគ្គលិក​ស្រី​ និង​បុគ្គលិក​ប្រុស​នូវ​សិទ្ធិ​ស្មើ​គ្នា​​ក្នុង​ការ​ ជ្រើសរើស​​អោយ​ចូល​ធ្វើ​ការ​​ដូចជា: ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​នៃ​ការងារ​​ ប្រាក់​ខែ​ និង ​​ការ​ដេញ​ចេញ​ពី​ការងារ​​លើកលែង​​តែ​កន្លែង​​ណា​ដែល​ច្បាប់​ចែង​ខុស​គ្នា។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ចាំ​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញតិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​​អ្នក​ត្រូវ​​បង្ហាញ​​ច្បាប់​នេះ​​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​​គេ​ ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​គ្មាន​​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​​ទៅ​តុលាការ​​ខេត្ត-​ក្រុង​បាន។

អត្ថបទ​ច្បាប់:

មាត្រា​៩៥: ការ​បញ្ឈប់​នៃ​ការងារ​ដោយ​មក​ពី​ការ​បន្ថយ​សកម្មភាព​នៃ​គ្រឹះស្ថាន​​ ឬ​មក​ពី​ការ​​​រើ​រៀបចំ​ផ្ទៃ​ក្នុង​ដែល​និយោជក​មាន​បំណង​ធ្វើ​ ត្រូវ​​ប្រតិបត្តិ​តាម​និតិវិធី​ដូច​ត​ទៅ:

និយោជក​ត្រូវ​រៀប​លំដាប់​នៃ​ការ​បញ្ឈប់​ការងារ​ដោយ​គិត​ទៅ​តាម​គុណ​សម្បត្តិ ​នៃ​វិជ្ជាជីវៈ​ អតីតភាព​​ក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​និង​បន្ទុក​គ្រួសារ​​នៃ​កម្មករ​​និយោជិត។

និយោជក​ត្រូវ​អោយ​ដំណឹង​​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ​ ទៅ​តំណាង​កម្មករ​និយោជិត​ដើម្បី​​ទទួល​សេចក្ដី​ស្នើ​អំពី​ជន​នេះ​ជា​អាទិ៍​ វិធានការ​​សំរាប់​ប្រាប់​មុន​នូវ​ការ​បន្ថយ​ចំនួន​បុគ្គលិក​ និង​វិធាន​ការ​​​ ដើម្បី​ធ្វើ​អោយ​ការ​បន្ថយ​បុគ្គលិក​នោះ​ប៉ះពាល់​ជា​អប្បបរមា​ទៅ​លើ​ ស្ថានភាព​នៃ​សាម៉ី​កម្មករ​និង​និយោជិត។

ជា​បឋម​ ត្រូវ​បញ្ឈប់​ការងារ​កម្មករ​និយោជិត​ណា​ដែល​មាន​សម្បទា​ខាង​វិជ្ជាជីវៈ​អន់​ ជាង​គេ។ បន្ទាប់​​មក​ក៏​ត្រូវ​​បញ្ឈប់​កម្មករ​និយោជិត​ដែល​មាន​អតីតភាព​តិច​ជាង​គេ។ អតីតភាព​​នេះ​ត្រូវ​តំលើង​មួយ​ឆ្នាំ​សំរាប់​កម្មករ​និយោជិក​​ណា​ដែល​មាន​គូ​ ស្រករ​ ហើយ​និង​មួយ​ឆ្នាំ​​ថែម​ទៀត​ក្នុង​កូន​និមួយៗ​នៅ​ក្នុង​បន្ទុក។

កម្មករ​និយោជិត​ដែល​គេ​ត្រូវ​បញ្ឈប់​ពី​ការងារ​នោះ​ ត្រូវ​បាន​រក្សា​ទុក​រវាង​ពីរ​ឆ្នាំ​នូវ​អាទិភាព​​ក្នុង​ការ​ទទួល​ឲ្យ​ ធ្វើការ​វិញ​ក្នុង​មុខងារ​ប្រភេទ​ដូចគ្នា​ក្នុង​សហគ្រាស។

កម្មករ​​និយោជិត​ដែល​មាន​អាទិភាព​​ទទួល​ឲ្យ​ធ្វើ​ការ​ ត្រូវ​ឲ្យ​ដំណឹងទៅ​​​និយោជក​អំពី​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​អាស័យដ្ឋាន​ជា​ដរាប​ចាប់​ តាំង​​ពី​ថ្ងៃ​ចេញ​គ្រឹះស្ថាន​មក។

ក្នុង​ករណី​ដែល​មាន​កន្លែង​ទំនេរ​ និយោជក​ត្រូវ​ប្រាប់​សាម៉ី​ខ្លួន​តាម​សំបុត្រ​អនុសិដ្ឋ​ដែល​មាន​បញ្ជាក់​ថា​ បាន​ទទួល​ហើយ​​ឬ​សំបុត្រ​ជូន​ផ្ទាល់​ដៃ​ដែល​មាន​ចុះ​ហត្ថលេខា​បាន​ទទួល​ហើយ​ ហើយ​ដែល​ផ្ញើ​នៅអាស័យដ្ឋាន​ចុង​ក្រោយ​បង្អស់​នៃ​​​កម្មករ​និយោជិត។ កម្មករ​និយោជិត​ត្រូវ​ទៅ​បង្ហាញ​ខ្លួន​នៅ​គ្រឹះស្ថាន​នោះ​ក្នុង​រយៈពេល​​ ប្រាំបី​ថ្ងៃ​យ៉ាង​យូរ​បំផុត​ចាប់​តាំង​​ពី​ថ្ងៃ​ទទួល​សំបុត្រ​ឲ្យ​ដំណឹង។

ត្រូវ​​ផ្ដល់​ជូន​អធិការ​ការងារ​នូវ​ព័ត៌មាន​អំពី​និតិវិធី​​ដែល​មាន​ចែង​ ក្នុង​មាត្រា​នេះ។ តាម​សំណើ​របស់​តំណាង​កម្មករ​និយោជិត​ អធិការ​ការងារ​អាច​កោះ​អញ្ជើញ​ភាគី​សាម៉ី​ឲ្យ​ចូល​រួម​ក្នុង​ សវនាការ​មួយ​លើក​ ឬ​ច្រើន​លើក​ដើម្បី​ពិនិត្យ​អំពី​ផល​វិបាក​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​បញ្ឈប់​កម្មករ​ និយោជិត​ និង​វិធាន​ការ​ទាំងឡាយ​ដែល​កាត់​បន្ថយ​ផល​វិបាក​នៃ​ការ​បញ្ឈប់​នេះ។

ក្នុង​ករណី​ពិសេស​ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​​ទទួល​បន្ទុក​​វិស័យ​ការងារ​អាច​ចេញ​ប្រកាស​​អោយ​ព្យួរ​ ការ​បញ្ឈប់​កម្មករ​និយោជិត​មួយ​រយៈពេល​ដែល​មិន​លើស​ពី​សាមសិប​ថ្ងៃ​ ដើម្បី​ជួយ​ភាគី​សាម៉ី​រក​ឃើញ​នូវ​ដំណោះស្រាយ​​មួយ។ ការ​ព្យួរ​នេះ​អាច​ធ្វើ​ជា​ថ្មី​ម្ដង​ទៀត​គត់​ដោយ​ប្រកាស​របស់​ក្រសួង។

​ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​ចង់​​បញ្ឈប់​​ការងារ​បុគ្គលិក​មួយ​រយៈ​ និយោជក​ត្រូវ​គិត​អំពី​ការ​ទទួល​ខុសត្រូវ​​គ្រួសារ​​របស់​បុគ្គលិក​មុន​នឹង​ បញ្ឈប់​ការងារ​បុគ្គលិក។ បុគ្គលិក​​ដែល​រៀបការ​ហើយ​ត្រូវ​​បូក​បន្ថែម​១​ឆ្នាំ​​ចំពោះ​ភាព​​ចាស់​ទុំ​ របស់​ពួក​គេ​ហើយ​និង​បន្ថែម​១​ឆ្នាំ​ទៀត​សំរាប់​កូន​ក្រោម​អាយុ​១៨​ឆ្នាំ។ ដូច្នេះ​ការ​បញ្ឈប់​ការងារ​​បុគ្គលិក​​ ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​ទៅ​តាម​ចាស់​ទុំ​របស់​អ្នក​​ដែល​រៀបការ​​រួច​ហើយ​ និង​អ្នក​ដែល​មាន​កូន។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​​ អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​​របស់​អ្នក​​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គមកិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​​កន្លែង​​ធ្វើ​ការ​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ដូច្នេះ​ក្រសួង​សង្គមកិច្ច​​និង​ការងារ​​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ ក្រុម​ប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​​​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:

មាត្រា​១០៦: ចំពោះ​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​ស្មើ​គ្នា​ ភាព​ប៉ិនប្រសប់​ខាង​វិជ្ជាជីវៈ​ និង​ផល​ដែល​​ ធ្វើ​បាន​ស្មើ​គ្នា​​ប្រាក់​ឈ្នួល​ត្រូវ​ឲ្យ​ស្មើគ្នា​ដល់​កម្មករ​និយោជិត​ ទាំងអស់​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ឱវាទ​ច្បាប់​នេះ​ ទោះ​មាន​ដើម​កំណើត​ ភេទ​ ឬ​អាយុ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

ប្រាក់​ខែ​ស្ត្រី​ត្រូវ​តែ​ស្មើ​និង​ប្រាក់​ខែ​បុរស។​ ស្ត្រី​មិន​ត្រូវ​​បាន​គេ​ផ្ដល់​ប្រាក់​ខែ​​ទាប​ជាង​បុរស​ទេ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​​គាត់​​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​អ្នក​ត្រូវ​​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​​គេ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​​សង្គមកិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​​ធ្វើការ​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​​ ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ក្រុមប្រឹក្សា ​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:

មាត្រា​១៧២: និយោជក​និង​នាយក​គ្រឹះស្ថាន​ដែល​មាន​ប្រើ​កម្មករ​ជា​ក្មេង​​ឬ​កូន​ជាង​អាយុ​ តិច​ជាង​​១៨​ឆ្នាំ​ឬ​ស្ត្រី​អោយ​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​នោះ​ ត្រូវ​មើល​អោយ​មាន​កិរិយាមារយាទ​ល្អ​ហើយ​និង​រក្សា​ការ​សមរម្យ​ចំពោះ​ សាធារណជន​ផង។ ត្រូវ​ហាមឃាត់​យ៉ាង​តឹងរ៉ឹង​ចំពោះ​ការ​រំលោភ​ផ្លូវ​ភេទ​គ្រប់​ទ្រង់ទ្រាយ​ ទាំងអស់។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

មិន​អនុញ្ញាត​អោយ​មាន​ការ​បៀតបៀន​ខាង​ផ្លូវ​ភេទ​ស្ត្រី​ទេ។ បាន​ន័យ​ថា​មិន​អនុញ្ញាត​អោយ​មាន​​រឿង​កំប្លែង​ ការ​ពន្យល់​ដែល​ប៉ុនប៉ង​ដើម្បី​ធ្វើ​អោយ​ស្ត្រី​រួម​ភេទ​ជាមួយ​ ការ​ប៉ះពាល់​ឬ​ចាប់​ស្ត្រី​ ឬ​អាកប្បកិរិយា​ដែល​ទាក់ទង​ដល់​ផ្លូវ​ភេទ​ដទៃ​ទៀត។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បណ្ដឹង​ព្រហ្មទណ្ឌ​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​នៅ​ក្រោម​ច្បាប់​ព្រហ្មទណ្ឌ​មាត្រា​៤២​ ដែល​មាន​ការ​ពន្យល់​នៅ​ក្នុង​ផ្នែក​ច្បាប់​ព្រហ្មទណ្ឌ​​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​នេះ។

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ អ្នក​ត្រូវ​​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់ ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ក្រសួង​សង្គមកិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​​ក្រុមប្រឹក្សា ​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:

មាត្រា​១៧៧:

១-អាយុ​អប្បបរមា​អាច​ចូល​ធ្វើ​ការ​ជា​កម្មករ​និយោជិត​ ត្រូវ​បាន​កំណត់​ត្រឹម​ដប់​ប្រាំ​ឆ្នាំ។

២- អាយុ​អប្បបរមា​របស់​កម្មករ​និយោជិត​ត្រូវ​កំណត់​ដល់​ដប់​ប្រាំបី​ឆ្នាំ​ ចំពោះ​មុខ​របរ​ ឬ​ការងារ​គ្រប់​ប្រភេទ​ដែល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច​សុខភាព​ សន្តិសុខ​ ឬ​ សីលធម៌​របស់​មនុស្ស​ពេញ​ជំទង់​ដោយសារ​តែ​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​ឬ​ប្រភេទ​​របស់​មុខ​របរ ​និង​ការងារ​ទាំង​នោះ​បង្ក​ឡើង។ បែប​ផែន​នៃ​មុខ​របរ​ ឬ​ការងារ​​ដែល​មាន​ចែង​​ក្នុង​កថាខ័ណ្ឌ​នេះ​ត្រូវ​កំណត់​ដោយ​ប្រកាស​ក្រសួង​ ទទួល​បន្ទុក​វិស័យ​ការងារ​ បន្ទាប់​ពី​បាន​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជាមួយ​គណៈកម្មការ​ប្រឹក្សា​ការងារ។

៣-ដោយ​មិន​គិត​ដល់​បទបញ្ញត្តិ​ទាំងឡាយ​នៃ​កថាខ័ណ្ឌ​ទី​២​ខាង​លើ​បន្ទាប់​ពី​ បាន​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជាមួយ​គណៈកម្មការ​ប្រឹក្សា​ការងារ​ ក្រសួង​​ទទួល​បន្ទុក​វិស័យ​ការងារ​អាច​អនុញ្ញាតិ​ ឲ្យ​មុខ​របរ​ ឬ​ការងារ​សំរាប់​មនុស្ស​ពេញ​ជំទង់​ចាប់​ពី​អាយុ​ដប់​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ឡើង​ទៅ​ ក្នុង​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​ដែល​ សុខភាព​ សន្តិសុខ​ និង​សីលធម៌​របស់​អ្នក​ទាំង​នោះ​ត្រូវ​បាន​ធានា​ដោយ​ពេញ​លេញ​ ហើយ​អ្នក​ទាំង​នោះ​ អាច​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​អប់រំ​ពិសេស​និង​ត្រឹមត្រូវ​ ឬ​ ការ​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ​នៅ​ក្នុង​ផ្នែក​សកម្មភាព​​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ។

៤- ដោយ​មិន​គិត​ដល់​ប្បញ្ញត្តិ​ទាំងឡាយ​នៃ​កថាខ័ណ្ឌ​ទី​១​ ខាងលើ​ ក្មេង​ដែល​មាន​អាយុ​ពី​ដប់​ពីរ​ដល់​ដប់ប្រាំ​ឆ្នាំ​ អាច​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ធ្វើ​តែ​​ការងារ​ស្រាលៗ​ក្នុង​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​​ដូច​ត​ទៅ:

ក-ការងារ​ទាំង​នោះ​មិន​បណ្ដាល​ឲ្យ​ខូច​សុខភាព​​ឬ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​នៃ​ចិត្ត​និង​កាយ​របស់​កុមារ។

ខ-ការងារ​ទាំង​នោះ​មិន​​បណ្ដាល​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​សិក្សា​​ជា​ទៀងទាត់​ ការ​ចូល​រួម​ក្នុង​កម្មវិធី​តំរង់​ទិស​ ឬ​កម្មវិធី​​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ​ដែល​បាន​កំណត់​ដោយ​អាជ្ញាធរ​មាន​ សមត្ថកិច្ច។

៥- បន្ទាប់​ពី​បាន​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជាមួយ​គណៈកម្មការ​ប្រឹក្សា​ការងារ​ក្រសួង​ ទទួល​បន្ទុក​វិស័យ​ការងារ​​ចេញ​ប្រកាស​កំណត់​អំពី​បែប​ផែន​នៃ​មុខ​របរ​ និង​កំណត់​អំពី​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​ការងារ​ជា​ពិសេស​អំពី​ថិរវេលា​ធ្វើ​ការ​​អតិបរមា ​ដែល​អាច​អនុញ្ញាត​​បាន​ ដោយ​​តាម​កថាខ័ណ្ឌ​ទី​ ៤​ ខាង​លើ។

៦- បន្ទាប់​ពី​​បាន​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជាមួយ​គណៈកម្មការ​ប្រឹក្សា​ការងារ​រួច​ហើយ​ ក្រសួង​ទទួល​បន្ទុក​វិស័យ​ការងារ​ អាច​​ដក​ចេញ​មិន​ឲ្យ​អនុវត្ត​មាត្រា​នេះ​ មួយ​ផ្នែក​ឬ​ទាំង​ស្រុង​ចំពោះ​ប្រភេទ​នៃ​មុខ​របរ​ ឬ​ការងារ​ជា​កំណត់​ ដោយ​យល់​ឃើញ​ថា​ការ​អនុវត្ត​មាត្រា​នេះ​ចំពោះ​ប្រភេទ​នៃ​មុខ​របរ​ ឬ​ការងារ​ទាំង​នោះ​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​លំបាក​ខ្លាំង។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

អ្នក​ដែល​អាច​​ធ្វើ​ការ​​រក​លុយ​បាន​ទាល់​អ្នក​នោះ​មាន​អាយុ​យ៉ាង​​ហោច​ណាស់ ​១៥​ឆ្នាំ។ បើ​ការងារ​នោះ​មាន​ភាព​គ្រោះថ្នាក់​ អ្នក​ដែល​​ធ្វើ​ការ​នោះ​ត្រូវ​មាន​​អាយុ​យ៉ាងហោច​១៨​ឆ្នាំ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់ ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​​ទៅ​ក្រសួង​​សង្គម​កិច្ច​​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូច​ជា​មនុស្ស​​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​តែ​មួយ​មាន​ បញ្ហា​ ដូចគ្នា​​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​​ខេត្ត-ក្រុង​ បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:


មាត្រា​១៨១: គ្មាន​ក្មេង​ណា​ម្នាក់​អាយុ​តិច​ជាង​ ១៨​ឆ្នាំ​ ភេទ​​ណា​ក៏​ដោយ​ដែល​មិន​ទាន់​ ផុត​ពី​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​ឪពុក​ម្ដាយ​ ឬ​អ្នក​អាណាព្យាបាល​ អាច​ចុះ​កិច្ចសន្យា​ការងារ​ដោយ​គ្មាន​ការ​យល់​ព្រម​អំពី​ជន​ដែល​ខ្លួន​នៅ​ ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​នោះ​ទេ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

ក្មេង​ដែល​មាន​អាយុ​ក្រោម​១៨​ឆ្នាំ​អាច​ធ្វើ​ការ​រក​ប្រាក់​ទាល់​តែ​​មាន​ការ​យល់​ព្រម​ពី​ឪពុកម្ដាយ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​​ អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ហើយ​​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់ ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ក្រុម​ ប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត-​ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:

មាត្រា​១៤២: ក្នុង​សហគ្រាស​ទាំងអស់​​ដែល​មាន​រាប់​ក្នុង​មាត្រា​១​នៃ​ច្បាប់​នេះ​ ស្ត្រី​ទាំងឡាយ​ត្រូវ​មាន​សិទ្ធិ​ឈប់​សំរាក​កៅសិប​ថ្ងៃ​ដើម្បី​សំរាល​កូន។

ក្រោយ​ពី​ឈប់​សំរាក​សំរាល​កូន​មក​ ក្នុង​រយៈពេល​ពីរ​ខែ​ដែល​បាន​ចូល​ធ្វើការ​ ត្រូវ​អោយ​ស្ត្រី​នោះ​ធ្វើ​តែ​ការ​ស្រាលៗ។

ត្រូវ​ហាមឃាត់​មិន​អោយ​និយោជក​បញ្ឈប់​ស្ត្រី​សំរាល​កូន​នៅ​ពេល​ឈប់​ឆ្លង​ ទន្លេ​ឬ​ នៅ​ថ្ងៃ​ណា​មួយ​ក្នុង​ពេល​​ឈប់​សំរាក​កូន​នេះ​ ទោះ​ដោយ​វិធី​អោយ​ដំណឹង​មុន​ក៏​ដោយ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

ត្រូវ​ផ្ដល់​ពេល​ឈប់​សំរាក​ដល់​ស្ត្រី​ដែល​មាន​គត៌​ចំនួន​៩០​ថ្ងៃ​សំរាប់​​ សំរាល​កូន​នៅ​ក្នុង​​កន្លែង​​ធ្វើ​ការ​ភាគ​ច្រើន។ ប៉ុន្តែ​​យើង​មិន​ប្រាកដ​ថា​ស្ត្រី​​ទទួល​បាន​ការ​សំរាក​នេះ​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​ ចំពោះ​ការងារ​រដ្ឋ​ឬ​ក៏​ការងារ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ។ នៅ​ពេល​ដែល​ស្ត្រី​ចូល​ធ្វើ​ការ​វិញ​ ពួក​គេ​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​ស្រួលៗ​នៅ​ក្នុង​រយៈពេល​២​ខែ​ទៀត។ គេ​មិន​អាច​បណ្ដេញ​ស្ត្រី​ចេញ​ពី​ការងារ​ ឬ​បញ្ឈប់​ការងារ​បណ្ដោះ​អាសន្ន​នៅ​ពេល​ដែល​ស្ត្រី​សុំ​សំរាក​សំរាល​កូន​ទេ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់ ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គមកិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​​ធ្វើ​ការ​​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ក្រសួង​​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​​នោះ​ទៅ​ក្រុម​ ប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:


មាត្រា​១៨៣: ក្នុង​ពេល​ដែល​ឈប់​សំរាក​ដូច​មាន​ចែង​ក្នុង​មាត្រា​ខាង​លើ​នេះ​ស្ត្រី​មាន​ សិទ្ធិ​ត្រូវ​បាន​ប្រាក់​ឈ្នួល​ពាក់កណ្ដាល​គិត​ទាំង​ប្រាក់​បន្ទាប់​បន្សំ​ ផង​​ ដោយ​និយោជក​បើក​អោយ។

ស្ត្រី​រក្សា​សិទ្ធិ​ខ្លួន​ទាំង​ស្រុង​ក្នុង​ការ​​ទទួល​វត្ថុ​អំណោយ​ផ្សេង​ទៀត​ប្រសិន​ជា​មាន។

អនុសញ្ញា​រួម​​ដែល​ផ្ទុយ​ពី​នេះ​ ត្រូវ​​ទទួល​ទុក​ជា​មោឃៈ​ដោយ​ពេញ​ច្បាប់។

ក៏​​ប៉ុន្តែ​ការ​ទទួល​ប្រាក់​ឈ្នួល​ដូច​មាន​ចែង​ក្នុង​កថាខ័ណ្ឌ​ទី​១​នៃ​ មាត្រា​នេះ​នឹង​ឲ្យ​​បាន​ តែ​ចំពោះ​ស្ត្រី​ណា​ដែល​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​សហគ្រាស​បាន​យ៉ាង​តិច​មួយ​ឆ្នាំ​​ រៀង​មក។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

នៅ​ក្នុង​មាត្រា​១៨២​ដែល​តំរូវ​អោយ​ស្ត្រី​សំរាក​សំរាល​កូន​រយៈពេល​៩០​ថ្ងៃ​ ស្ត្រី​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ប្រាក់​ខែ​​ពាក់​កណ្ដាល​បើ​សិន​ស្ត្រី​បាន​ធ្វើ​ការ​ យ៉ាង​​ហោច​១​ឆ្នាំ​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​​ដែល​ស្ត្រី​ធ្វើ​ការ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់ ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​​ធ្វើ​ការ​​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ក្រសួង​​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​​នោះ​ទៅ​ក្រុម​ ប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

មាត្រា​នេះ​ផ្ទុយ​ទាំង​ស្រុង​ពី​មាត្រា​៤៦​នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ ដែល​តំរូវ​អោយ​ស្ត្រី​ទទួល​​បាន​ប្រាក់​ខែ​ពេញ​នៅ​ពេល​ស្ត្រី​សំរាក​សំរាល​ កូន។ ពី​ព្រោះ​ច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​គឺ​ជា​ច្បាប់​ដែល​មាន​អានុភាព​ជាង​ ដូច្នេះ​គួរ​តែ​គោរព​តាម​ច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:

មាត្រា​១៨៤: ក្នុង​រយៈពេល​មួយ​ឆ្នាំ​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ដែល​សំរាល​កូន​រួច​ ស្ត្រី​ដែល​អោយ​កូន​បៅដោះ​អាច​បាន​ពេល​​មួយ​ម៉ោង​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​ ដើម្បី​បំបៅ​កូន​ខ្លួន​ក្នុង​ពេល​ម៉ោង​ធ្វើការ។ រយៈពេល​មួយ​ម៉ោង​នេះ​អាច​ចែក​ជា​ពីរ​វគ្គ​ដែល​​មាន​៣០​នាទី​ ក្នុង​មួយ​វគ្គ​គឺ​ ពេល​ធ្វើ​ការ​ព្រឹក​ម្ដង​ ពេល​ធ្វើ​ការ​រសៀល​ម្ដង​នៅ​ម៉ោង​​ណា​ដែល​ស្ត្រី​នោះ​ព្រមព្រៀង​ជាមួយ​ និយោជក។ បើ​គ្មាន​ការ​ព្រមព្រៀង​ទេ​ ត្រូវ​យក​ម៉ោង​នៅ​ពាក់កណ្ដាល​ពេល​នៃ​រយៈពេល​ម៉ោង​ធ្វើ​ការ​នីមួយៗ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

បើ​អ្នក​បំបៅ​កូន​ដោយ​ទឹក​ដោះ​ និយោជក​ត្រូវ​អនុញ្ញាត​អោយ​អ្នក​ឈប់​សំរាក​រយៈពេល​១​ម៉ោង​ក្នុង​កំលុង​ពេល​ធ្វើ​ការ​ដើម្បី​បំបៅ​កូន។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ បង្ហាញ​​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់​ពាក្យ​ បណ្ដឹង​​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​​កន្លែង​​ធ្វើ​ការ​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ក្រសួង​​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ក្រុម​ ប្រឹក្សា​​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:

មាត្រា​១៨៥: ការ​ឈប់​ដើម្បី​បំបៅ​កូន​​ត្រូវ​គិត​ដោយ​ឡែក​​ហើយ​មិន​ត្រូវ​បន្ថយ​ពី​ការ​ ឈប់​សំរាក​ធម្មតា​ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​ច្បាប់​ការងារ​ ក្នុង​បទបញ្ជា​ផ្ទៃ​ក្នុង​នៃ​គ្រឹះស្ថាន​ ក្នុង​អនុសញ្ញា​រួម​នៃ​ការងារ​​ ឬ​ក្នុង​ទំលាប់​ស្រុក​ដែល​កម្មករ​ឯ​ទៀត​ក្នុង​ប្រភេទ​ជាមួយ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ ឈប់។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

រយៈពេល​១​ម៉ោង​នៃ​ការ​បំបៅ​កូន​​នេះ​គឺ​ជា​រយៈពេល​បន្ថែម​លើ​រយៈពេល​សំរាក​ ដទៃ​ទៀត​របស់​អ្នក។ អ្នក​ក៏​អាច​ទទួល​ពេល​សំរាក​ទាំងអស់​នោះ​ដែរ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់​ពាក្យ​ បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​​ទៅ​ក្រុម​ ប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទច្បាប់​:

មាត្រា​១៨៦: នាយក​សហគ្រិន​ទាំងឡាយ​ដែល​ប្រើ​ស្ត្រី​ចាស់​ក្ដី​ ក្មេង​ក្ដី​ ចំនួន​យ៉ាង​តិច​មួយ​រយ​នាក់​ ត្រូវ​រៀបចំ​បន្ទប់​សំរាប់​បំបៅ​កូន​មួយ​នៅ​ក្នុង​ ឬ​នៅ​ជិត​នោះ​ ហើយ​និង​ទារក​ដ្ឋាន​មួយ​ផង។

ក្នុង​ករណី​ដែល​សហគ្រាស​ពុំ​មាន​លទ្ធភាព​រៀបចំ​ទារកដ្ឋាន​សំរាប់​ទទួល​កុមារ ​អាយុ​លើស​ពី​ដប់ប្រាំបី​ខែ​ផ្ទាល់​បាន​ទេ​នារី​​ជា​កម្មករ​និយោជិត​អាច​ ផ្ញើ​កូន​របស់​ខ្លួន​ទៅ​ទារកដ្ឋាន​ណា​មួយ​ដោយ​និយោជក​ជា​អ្នក​ចេញ​សោហ៊ុយ​ ថែរក្សា​ទារក​នោះ។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​របស់​អ្នក​​មាន​ស្ត្រី​ជាង​១០០​នាក់​ធ្វើ​ការ​​ និយោជក​ត្រូវ​ផ្ដល់​នូវ​បន្ទប់​សំរាប់​មើល​ក្មេង​និង​មជ្ឈមណ្ឌល​ថែរក្សា​ សុខភាព​ក្មេង​​នៅ​ក្នុង​រោងចក្រ​ឬ​នៅ​ជិត​នោះ។ បើ​និយោជក​មិន​ផ្ដល់​មជ្ឈមណ្ឌល​​ថែរក្សា​ក្មេង​ដែល​មាន​អាយុ​ច្រើន​ជាង​១៨​ ខែ​នៅ​ក្នុង​រោងចក្រ​ឬ​នៅ​ជិត​​រោងចក្រ​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​កូន​របស់​​អ្នក​នៅ​កន្លែង​ថែរក្សា​ក្មេង​មួយ​ណា​ក៏​បាន​ ហើយ​និយោជក​ត្រូវ​តែ​ចេញ​លុយ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​​ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​ធ្វើការ​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ក្រសួង​សង្គមកិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ក្រុមប្រឹក្សា​ អាជ្ញាកណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

មាត្រា​២០០: កម្មករ​និយោជិត​ធ្វើ​ការ​ទៀត​ទាត់​ក្នុង​ចំការ​គ្រប់​ រូប​មាន​សិទ្ធិ​ត្រូវ​បាន​សំរាប់​ប្រពន្ធ​ខ្លួន​​និង​សំរាប់​កូន​ខ្លួន​ ដែល​ជា​អនិតិជន​នៅ​ក្នុង​បន្ទុក​ ទោះ​មាន​ខាន់​ស្លា​ ឬ​ឥត​ខាន់​ស្លា​ អាយុ​តិច​ជាង​​១៦​ឆ្នាំ​នូវ​អង្ករ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​តាម​ចំនួន​​កំរិត​ដូច​ត​ទៅ​ នេះ:

-៨០០​ក្រាម​ សំរាប់​ប្រពន្ធ

-២០០​ក្រាម​ សំរាប់​កូន​ម្នាក់​ដែល​មាន​អាយុ​តិច​ជាង​២​ឆ្នាំ​

-៤០០​ក្រាម​ សំរាប់​កូន​ម្នាក់​ដែល​មាន​អាយុ​ពី​២​ឆ្នាំ​ទៅ​៦​ឆ្នាំ​

-៦០០​ក្រាម​ សំរាប់​កូន​ម្នាក់​ដែល​អាយុ​ពី​៦​ឆ្នាំ​ទៅ​១០​ឆ្នាំ​

-៧៥០​ក្រាម​ សំរាប់​កូន​ម្នាក់​ដែល​​មាន​អាយុ​ពី​១០​ឆ្នាំ​ទៅ​១៦​ឆ្នាំ

តាវកាលិក​នេះ​ត្រូវ​បាន​ដល់​កម្មករ​និយោជិត​ជា​មេ​គ្រួសារ​ រាល់​ថ្ងៃ​ធ្វើ​ការ​​ដែល​បើក​ សិទ្ធិ​ឲ្យ​បាន​ប្រាក់​ឈ្នួល​ឬ​​ក្នុង​ករណី​ព្យួរ​ការងារ​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​ ដេក​ពេទ្យ​ ឬ​ការ​មាន​ជំងឺ​ដែល​បាន​បញ្ជាក់​អោយ​ត្រឹមត្រូវ។

កូន​អាយុ​តិច​ជាង​១៦​ឆ្នាំ​ ហើយ​តិច​ជាង​២១​ឆ្នាំ​ដែល​នៅ​ជាប់​រៀន​ក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​សាធារណៈ​ខាង​មធ្យម​ សិក្សា​ឬ​ឧត្ដម​សិក្សា​ ឬ​ក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​ឯកជន​ខាង​មធ្យម​សិក្សា​ឬ​ខេត្ត​​សិក្សា​ដែល​បាន​ អនុញ្ញាតិ​​ត្រឹមត្រូវ​ឬ​កូន​ដែល​គេ​ដាក់​អោយ​រៀន​ធ្វើ​ការ​ ត្រូវ​បាន​វត្ថុ​ផ្ដល់​ក្នុង​ល័ក្ខខណ្ឌ័​ដូច​គ្នា​នឹង​កូន​ជា​អនីតិជន​អាយុ​ ១៦​ឆ្នាំ​ដែរ។

ដើម្បី​អោយ​បាន​វត្ថុ​ផ្ដល់​សំរាប់​គ្រួសារ​នេះ​ ប្រពន្ធ​ត្រូវ​បំពេញ​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​ដូច​ត​ទៅ:

ក-មិន​បាន​ប្រកប​អាជីវកម្ម​អ្វី​ដែល​មាន​ឈ្នួល​ទេ។

ខ-ត្រូវ​នៅ​ជាមួយ​ប្ដី​ខ្លួន​ក្នុង​ចំការ​ប្រសិន​បើ​ប្ដី​ជា​កម្មករ​និយោជិត ​ស្ថិតស្ថេរ​ មាន​ទី​លំនៅ​ក្នុង​ចំការ​​ឬ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​ឬ​លំនៅ​​ធម្មតា​របស់​ប្ដី​នៅ​ ក្រៅ​ចំការ​​ ប្រសិន​បើ​ប្ដី​មិន​នៅ​ចំការ​ទេ។

ដើម្បី​អោយ​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​វត្ថុ​ផ្ដល់​ឲ្យ​គ្រួសារ​នោះ​ ទាល់​តែ​កូន​ជា​អនីតិជន​ទាំងឡាយ​នៅ​ជា​មួយ​នឹង​មេគ្រួសារ​ក្នុង​ចំការ​ បើ​គ្រួសារ​នេះ​ជា​កម្មករ​និយោជិត​ស្នាក់​នៅ​ចំការ​នោះ​ ឬ​មួយ​នៅ​នឹង​លំនៅ​របស់​មេ​គ្រួសារ​​ឬ​ផ្ទះ​សម្បែង​ធម្មតា​ក្រៅ​ចំការ​កាល​ បើ​មេ​គ្រួសារ​ដេក​នៅ​ក្រៅ​ចំការ។

ក៏​ប៉ុន្តែ​កូន​ដែល​ត្រូវ​ទៅ​រៀន​នៅ​សាលា​ឆ្ងាយ​ ឬ​ចូល​រៀន​ផ្នែក​វិជ្ជាជីវៈ​រស់នៅ​ក្រៅ​លំនៅ​មាតាបិតា​ត្រូវ​មាន​សិទ្ធ​ទទួល ​វត្ថុ​ផ្ដល់​ កាល​បើ​បង្ហាញ​លិខិត​បញ្ជាក់​ពី​សាលារៀន​សាធារណៈ​ ឬ​ឯកជន​ដែល​បាន​អនុញ្ញាតិ​ត្រឹមត្រូវ។ ប្រសិន​បើ​សាលារៀន​នោះ​ជា​សាលា​ឯកជន​ត្រូវ​អោយ​មាន​សេចក្ដី​បញ្ជាក់​ពី​ ក្រសួង​មាន​សមត្ថកិច្ច​លើ​ហត្ថលេខា​នាយក​គ្រឹះស្ថាន​ឯកជន​នោះ​ផង។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

បើ​ប្ដី​របស់​អ្នក​ធ្វើ​ការ​នៅ​ចំការ​ ប្ដី​របស់​អ្នក​គួរ​ទទួល​បាន​អង្ករ​៨០០​ក្រាម​សំរាប់​ប្រពន្ធ​ ហើយ​គាត់​ក៏​ត្រូវ​ទទួល​បាន​អង្ករ​សំរាប់​កូនៗ​ដែរ។ ប្ដី​របស់​អ្នក​​គួរ​ទទួល​បាន​អង្ករ​៨០០​ក្រាម​សំរាប់​ប្រពន្ធ​ ហើយ​​គាត់​ក៏​ត្រូវ​ទទួល​បាន​អង្ករ​សំរាប់​កូនៗ​ដែរ។ ចំនួន​អង្ករ​គឺ​ចាប់​ពី​២០០​ក្រាម​សំរាប់​កូន​តូច​ជាង​គេ​ រហូត​ដល់​៧៥០​ក្រាម​សំរាប់​កូន​ដែល​ជិត​ពេញ​វ័យ។ ប្រពន្ធ​អាច​ទទួល​បាន​អង្ករ​បើ​សិន​ជា​ប្រពន្ធ​នោះ​មិន​ធ្វើ​ការ​រក​លុយ​ដោយ ​ខ្លួន​ឯង​ ហើយ​នាង​ត្រូវ​តែ​រស់នៅ​ជាមួយ​ប្ដី​ដើម្បី​​ទទួល​បាន​អង្ករ​នោះ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​​ ជា​​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​ជា​វិវាទ​សហករណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ ដូច​គ្នា​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

អត្ថបទ​ច្បាប់:


មាត្រា​២៧១: កម្មករ​និយោជិត​ទាំងអស់​ទោះ​មាន​ភេទ​ អាយុ​ សញ្ជាតិ​អ្វី​ក៏​ដោយ​មាន​សិទ្ធិ​ចូល​ជា​សមាជិក​សហជីព​វិជ្ជាជីវៈ​តាម​ការ​ ជ្រើសរើស​របស់​ខ្លួន​​ដោយ​សេរី។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

អ្នក​ធ្វើ​ការ​ទាំងអស់​រួម​ទាំង​ស្ត្រី​អាច​ចូល​រួម​ក្នុង​សហជីព​កម្មករ​ដែល ​ពួក​គេ​ជ្រើសរើស។​ និយោជក​មិន​អាច​​តំរូវ​អោយ​អ្នក​​​ធ្វើ​ការ​របស់​ខ្លួន​ ចូល​រួម​សហជីព​កម្មករ​ជាក់លាក់​ណា​មួយ​ទេ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ បង្ហាញ​​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​ ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​​វិវាទ​សហកណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា​ ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​ បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញាកណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។

មាត្រា​២៨៦: អាច​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​ គឺ​កម្មករ​និយោជិត​ទាំងពីរ​ភេទ​មាន​អាយុ​យ៉ាង​តិច​​ដប់​ប្រាំ​​បី​ឆ្នាំ​ហើយ ​ដែល​បាន​ធ្វើ​ការ​យ៉ាង​តិច​បី​ខែ​ក្នុង​សហគ្រាស​ ​និង​គ្មាន​ទទួល​ទោស​​ស្ដី​ពី​ការ​ដក​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​ដូច​មាន​ចែង​ក្នុង​ ច្បាប់​បោះឆ្នោត។

មាន​សិទ្ធិ​ឈរ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​ គឺ​កម្មករ​និយោជិត​ដែល​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​ មាន​​​អាយុ​យ៉ាង​តិច​ម្ភៃប្រាំ​ឆ្នាំ​​និង​មាន​អតីត​ភាព​ការងារ​​ក្នុង​ សហគ្រាស​យ៉ាង​តិច​ប្រាំមួយ​ខែ។ បន្ថែម​លើ​ល័ក្ខខ័ណ្ឌ​នេះ​ជន​បរទេស​ដែល​អាច​ឈរ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​បាន​ ត្រូវ​មាន​សិទ្ធិ​ស្នាក់​នៅ​ក្នុង​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ ស្រប​តាម​បទប្បញ្ញត្តិ​នៃ​ច្បាប់​អន្ដោប្រវេសន៍​ រហូត​ដល់​ពេល​បញ្ចប់​អាណត្តិ​ដែល​គ្រោង​ទុក។

ការ​ពន្យល់​អត្ថន័យ​ច្បាប់:

អ្នក​ធ្វើ​ការ​ទាំងអស់​រួម​ទាំង​ស្ត្រី​អាច​បោះឆ្នោត​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​មេដឹកនាំ​សហជីព​បើ​ពួក​គេ​​ជា​សមាជិក​សហជីព​នោះ។

ឧទាហរណ៍​អំពី​មធ្យោបាយ​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់:

បើ​សិន​ជា​និយោជក​រំលោភ​បញ្ញត្តិ​នេះ​ ជា​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​ពួក​គាត់​ ហើយ​ប្រាប់​ពួក​គាត់​អោយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ បើ​មិន​បាន​សំរេច​ បង្ហាញ​ច្បាប់​នេះ​ទៅ​សហជីព​របស់​អ្នក​​ហើយ​សុំ​អោយ​ពួក​គេ​ដាក់​ពាក្យ​ បណ្ដឹង​អោយ​អ្នក។ តែ​បើ​សិន​ជា​អ្នក​គ្មាន​សហជីព​នោះ​ទេ​ អ្នក​អាច​​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ។ បើ​សិន​វា​ជា​វិវាទ​សហកណ៍​ ឧទាហរណ៍​ដូចជា​ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​​តែ​មួយ​មាន​បញ្ហា​ ដូចគ្នា​ក្រសួង​សង្គម​កិច្ច​និង​ការងារ​អាច​ផ្ញើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នោះ​ទៅ​ ក្រុមប្រឹក្សា​អាជ្ញា​កណ្ដាល​បាន​ ហើយ​អ្នក​ក៏​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ខេត្ត​-ក្រុង​បាន​ផង​ដែរ។


ស្វែង​រក​អនុសាសន៍​រួម​គ្នា​ ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​យុត្តិធម៌​ជូន​ស្ត្រី​កម្ពុជា

ភ្នំពេញ៖ តំណាង​ក្រសួង​កិច្ចការ​នារី​ តំណាង​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ តំណាង​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​ តំណាង​អង្គការ​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​នៃ​កម្ពុជា​ តំណាង​កម្មវិធី​អភិវឌ្ឍន៍​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ និង​តំណាង​ពាក់ព័ន្ធ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​បាន​មក​ជួបជុំ​គ្នា​ ដើម្បី​ពិភាក្សា​បញ្ហា​ដែល​ជួប​ប្រទះ​ និង​ស្វែង​រក​អនុសាសន៍​រួម​គ្នា​ដាក់​ជូន​រដ្ឋាភិបាល​ ក្នុង​គោលបំណង​លើក​កម្ពស់​យុត្តិធម៌​ជូន​ស្ត្រី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

ការ​ជួប​ប្រជុំ​គ្នា​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​តាម​រយៈ​សិក្ខាសាលា​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​មួយ​ ស្ដីពី​ «ការ​ប្រឈម​និង​មេរៀន​ដែល​ទទួល​បាន​ពី​ការ​អនុវត្តន៍​គម្រោង​សេវាកម្ម​ជំនួយ ​ផ្នែក​ច្បាប់​ដល់​ស្ត្រី»​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១១​ខែ​កុម្ភៈ​កន្លង​ទៅ​នេះ​ នៅ​សណ្ឋាគារ​សាន់វ៉េ។

លោក​ស្រី​ ពឹង​ យក់ហៀប​ នាយិកា​ប្រតិបត្តិ​នៃ​អង្គការ​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​នៃ​កម្ពុជា​បាន​មាន​ ប្រសាសន៍​ថា​ នេះ​ជា​លើក​ទី​១​ហើយ​ ដែល​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​នៃ​កម្ពុជា​បាន​ធ្វើ​ការងារ​ជា​ដៃ​គូ​ជា​មួយ​ កម្មវិធី​អភិវឌ្ឍន៍​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​សេវាកម្ម​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​ដល់​ស្ត្រី​នៅ​ក្នុង​បណ្ដា​ ខេត្ត​ចំនួន​៣​ កំពង់​ឆ្នាំង​ កំពង់​ស្ពឺ​ និង​សៀមរាប។ លោកស្រី​បាន​បន្ត​ថា​ ការ​ផ្ដល់​សេវា​កម្ម​នេះ​ គឺ​ជា​ការ​តភ្ជាប់​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​រវាង​ដៃ​គូ​សហប្រតិបត្តិការ​ អន្តរជាតិ​ និង​ស្ត្រី​ងាយ​រង​គ្រោះ​ ដែល​ត្រូវ​ការ​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​ក្នុង​ការ​ការពារ​សិទ្ធិ​ និង​ផលប្រយោជន៍​របស់​ពួកគេ​នៅ​ចំពោះ​មុខ​តុលាការ។

លោកស្រី​ យក់ហៀប​ បាន​បន្ថែម​ថា​ បច្ចុប្បន្ន​នេះ​យើង​សង្កេត​ឃើញ​ថា​ ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ស្ទើរ​លើ​គ្រប់​វិស័យ​ទាំងអស់​ ហើយ​ក្នុង​នោះ​វិស័យ​ច្បាប់​ក៏​បាន​បោះ​ជំហាន​យ៉ាង​លឿន​គួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់​ ដែរ។ មាន​ន័យ​ថា​ថ្មី​កន្លង​ទៅ​នេះ​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​អនុម័ត​ និង​ធ្វើ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ជា​ច្រើន​ ប្រយោជន៍​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​សង្គម​កម្ពុជា​ឲ្យ​មាន​ស្ថិរភាព​នយោបាយ​សង្គម​ និង​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​ធានា​នូវ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​នីតិរដ្ឋ។ លោកស្រី​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក៏​ដោយ​ យើង​ក៏​សង្កេត​ឃើញ​ថា​ ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅ​មាន​កម្រិត​នៅ​ឡើយ​ លោកស្រី​មាន​សង្ឃឹម​ថា​ តាម​រយៈ​សិក្ខា​សាលា​ពិគ្រោះ​យោបល់​បែប​នេះ​ និង​ឆន្ទៈ​គោរព​ច្បាប់​របស់​មន្ត្រី​មាន​សមត្ថកិច្ច​ ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ នឹង​ទទួល​បាន​សេចក្ដី​ទុកចិត្ត​ពី​សហគមន៍​ជាតិ​ និង​អន្តរជាតិ​ ហើយ​ជា​ពិសេស​ស្ត្រី​ទទួល​បាន​យុត្តិធម៌។

លោកស្រី​ សាន្ត​ អរុណ​ រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​កិច្ចការ​នារី​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ការ​ធានា​នូវ​យុត្តិធម៌​ជូន​ស្ត្រី​មិនមែន​ជា​បញ្ហា​តែ​មួយ​គត់​ និង​ងាយ​ស្រួល​នោះ​ទេ​ តែ​វា​ជា​បញ្ហា​ដែល​តម្រូវ​ឲ្យ​មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​ស្ថាប័ន​ទាំងអស់​ ធ្វើ​ការ​សហការ​គ្នា​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​ ហើយ​ការងារ​នេះ​ទៀត​សោត​ ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ប្ដេជ្ញា​ខ្ពស់​ពី​មន្ត្រី​អនុវត្ត​ច្បាប់​ទាំងអស់។ បន្ថែម​លើស​នេះ​ទៀត​យើង​ក៏​ទទួល​ស្គាល់​ថា​ មន្ត្រី​អនុវត្ត​ច្បាប់​មួយ​ចំនួន​មាន​ការ​យល់​ដឹង​អំពី​ភាព​យុត្តិធម៌​ សម្រាប់​ស្ត្រី​មាន​កម្រិត​ទាប​នៅ​ឡើយ​ ដោយ​សារ​តែ​ប្រទេស​យើង​ទើប​តែ​មាន​សុខ​សន្តិភាព​បរិបូរណ៍​ ហើយ​ច្បាប់​និង​បទដ្ឋាន​គតិយុត្តិ​ពាក់ព័ន្ធ​មួយ​ចំនួន​ធំ​ទើប​តែ​ត្រូវ​បាន ​អនុម័ត​ឡើង។ ដូច្នេះ​នៅ​ក្នុង​ពេល​អន្តរកាល​នេះ​ ជា​ពេល​វេលា​ដែល​យើង​ត្រូវ​អនុម័ត​ច្បាប់​ផង​ និង​ជា​ពេល​ដែល​យើង​រៀន​សូត្រ​នូវ​ចំណេះ​ដឹង​ថ្មីៗ​ផង។

លោកស្រី​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ មូលហេតុ​នេះ​ហើយ​ដែល​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​យឺតយ៉ាវ​នូវ​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​ អនុវត្ត​ច្បាប់​នៅ​ឡើយ។ តាម​រយៈ​សិក្ខាសាលា​នេះ​លោក​ស្រី​មាន​សង្ឃឹម​ថា​ សិក្ខាកាម​ទាំងអស់​នឹង​បាន​រៀន​សូត្រ​បន្ថែម​ទៀត​នូវ​បទពិសោធន៍​ល្អៗ​ និង​ចំណេះដឹង​ថ្មីៗ​ ដើម្បី​លើក​ស្ទួយ​និង​ជួយ​រក​យុត្តិធម៌​ជូន​ស្ត្រី។

ដោយ​ឡែក​លោក​ អ៊ិត​ រ៉ាឌី​ អនុរដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ស្ត្រី​នៅ​កម្ពុជា​ប្រឈម​មុខ​ទៅ​នឹង​ការ​លំបាក​ និង​គ្រោះថ្នាក់​ជា​ច្រើន​រាប់​មិន​អស់។ អំពើ​ហិង្សា​ក្នុង​គ្រួសារ​ អំពើ​រំលោភ​សេពសន្ថវៈ​ ការ​ជួញដូរ​មនុស្ស​ ដើម្បី​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ផ្លូវ​ភេទ​ គឺ​ជា​បទល្មើស​មួយ​ចំនួន​ ក្នុង​ចំណោម​អំពើ​រំលោភ​សិទ្ធិ​ធ្ងន់ធ្ងរ។ លោក​បាន​បន្ត​ថា​ នៅ​ពេល​ដែល​អំពើ​ហិង្សា​ប្រឆាំង​ស្ត្រី​នៅ​កម្ពុជា​ ជា​បញ្ហា​មួយ​ដែល​មិន​អាច​កំណត់​ចំនួន​វា​បាន​ច្បាស់លាស់​ថា​ អំពើ​ហិង្សា​ប្រឆាំង​នឹង​ស្ត្រី​ គឺ​ជា​បញ្ហា​ធ្ងន់ធ្ងរ​មួយ​ ហើយ​ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត​របាយការណ៍​ស្ដី​អំពី​អំពើ​ហិង្សា​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ ​អំពើ​រំលោភ​សេពសន្ថវៈ​ និង​ការ​ជួញដូរ​មនុស្ស​ នៅ​តែ​កើត​មាន​ឡើង​ជា​បន្តបន្ទាប់​ រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​មាន​តួនាទី​ការពារ​ស្ត្រី​ទាំងឡាយ​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​ រំលោភ​បំពាន​ផ្សេងៗ​ ដោយ​ធានា​កំណត់​អំពី​សិទ្ធិ​របស់​ស្ត្រី​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់៕


អង្គការ​ LAC បើក​វគ្គ​បណ្ដុះបណ្ដាល​ អំពី​ច្បាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ស្ត្រី​នៅ​ក្រុង​ច្បារមន

កំពង់ស្ពឺ៖ ថ្ងៃ​ទី​២៥​ ខែ​មិថុនា​ ឆ្នាំ​២០០៩​ នៅ​បរិវេណ​សាលា​ក្រុង​ច្បារមន​អង្គការ​​ជំនួយ​ផ្នែក​​ច្បាប់​នៅ​កម្ពុជា​ (LAC) បាន​សហការ​ជាមួយ​អាជ្ញាធរ​​មូលដ្ឋាន​ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​បើក​វគ្គ​បណ្ដុះបណ្ដាល ​​ អំពី​ច្បាប់​ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ស្ត្រី​ដល់​មន្ត្រី​នគរបាល​យុត្តិធម៌​ចំនួន ​៣០​នាក់​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ក្រុង​ច្បារ​មន​​ នៃ​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ។

កញ្ញា​ សុខ​ សុខា​ អ្នក​បណ្ដុះបណ្ដាល​ផ្នែក​​ច្បាប់​​នៃ​អង្គការ​​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​​​នៃ​ កម្ពុជា​ LAC បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ​វគ្គ​បណ្ដុះបណ្ដាល​នេះ​មាន​រយៈពេល​​២​ថ្ងៃ​ មាន​សិក្ខាកាម​សរុប​៣០​នាក់​សុទ្ធ​​សឹង​ជា​មន្ត្រី​នគរបាល​យុត្តិធម៌​ក្នុង​ នោះ​មាន​មន្ត្រី​នគរបាល​នៅ​តាម​ប៉ុស្ដិ៍​រដ្ឋបាល​មន្ត្រី​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ មន្ត្រី​កិច្ចការ​នារី​ព្រម​ទាំង​លោក​មេឃុំ​ និង​លោក​ជំទប់​ទី​១​ ក្នុង​សង្កាត់​៥​របស់​ក្រុង​ច្បារមន​បាន​ចូល​រួម​ផង​ដែរ។ ពិធី​នេះ​ត្រូវ​បាន​​លោក​ ហ៊ុយ ស៊ីធឿន​ អភិបាល​ក្រុង​ច្បារមន​​ និង​លោក​ អ៊ុក​ គឹមឡេង​ នាយក​បច្ចេកទេស​ច្បាប់​នៃ​អង្គការ​ LAC ចូល​រួម​ផង​ដែរ។ វគ្គ​បណ្ដុះបណ្ដាល​​នេះ​​ឧបត្ថម្ភ​ដោយ​អង្គការ​ OSI ចំពោះ​គោលដៅ​បណ្ដុះបណ្ដាល​គឺ​មាន​ធ្វើ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ​ និង​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​កំពង់ឆ្នាំង។ កញ្ញា​ សុខ​ សុខា​ ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា​ វគ្គ​បណ្ដុះបណ្ដាល​នេះ​មាន​គោលបំណង​ឲ្យ​សិក្ខាកាម​យល់​ដឹង​​បន្ថែម​អំពី​ ច្បាប់​ដែល​ទាក់ទង​​នឹង​ស្ត្រី​ក្នុង​នោះ​មាន​ច្បាប់​ស្ដី​អំពី​ការ​ ទប់ស្កាត់​អំពើ​ហិង្សា​ក្នុង​គ្រួសារ​ និង​​ការពារ​​ជន​រងគ្រោះ។ ច្បាប់​ឯកព័ន្ធភាព​ ច្បាប់​ទប់ស្កាត់​អំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស​ និង​ការ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ផ្លូវ​ភេទ​ជា​ដើម។

លោក​ អ៊ុក​ គឹម​ឡេង​ នាយក​បច្ចេកទេស​​ច្បាប់​របស់​អង្គការ​​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​នៅ​កម្ពុជា​ LAC បាន​លើក​ឡើង​​នៅ​ក្នុង​​ពី​នោះ​​ថា​ វគ្គ​សិក្សា​នេះ​បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​នូវ​កិច្ច​​សហប្រតិបត្តិការ​ដ៏​ល្អ​រវាង​ សង្គម​ស៊ីវិល​ និង​រដ្ឋាភិបាល​ដើម្បី​ស្វែង​រក​នូវ​ដំណោះស្រាយ​ផ្សេងៗ​ និង​ភាព​រីកចម្រើន​សម្រាប់​ស្ត្រី​ទូទៅ​នៅ​ក្នុង​សង្គម​​ជាតិ​នា​ពេល​ បច្ចុប្បន្ន​ ក៏​ដូច​ជា​នៅ​ពេល​ខាង​មុខ៕

កិច្ច​ប្រជុំ​ពិភាក្សា​វេទិកា​តុ​មូល​ ស្ដីពី​បណ្ដាញ​ស្ត្រី​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់

រាជធានី​ភ្នំពេញ៖ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៧ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០០៩ អង្គការ​ចំរើន​ស្ត្រី​បាន​បើក​កិច្ច​ប្រជុំ​ពិភាក្សា​តុ​មូល​ថ្នាក់​ជាតិ​ ស្ដីពី​វេទិកា​បណ្ដាញ​ស្ត្រី​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់ ​នៅ​សាល​ប្រជុំ​ទីស្ដីការ​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ​ក្រោម​អធិបតីភាព​លោក​ជំទាវ ឃឹម ចំរើន រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​កិច្ចការ​នារី. លោក សួ សុខខេង អគ្គនាយក​រង​អគ្គនាយកដ្ឋាន​រដ្ឋបាល​មូលដ្ឋាន​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ និង​លោក​ស្រី ប៉ុក ណណ្ដា នាយិកា​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ​ចំរើន​ស្ត្រី​ព្រមទាំង​សមាជិក-សមាជិកា​ជា​ច្រើន​ រូប​ទៀត។

លោក​ស្រី ប៉ុក ណណ្ដា នាយិកា​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ​ចំរើន​ស្ត្រី​ បាន​ថ្លែង​ក្នុង​ឱកាស​បើក​កិច្ច​ប្រជុំ​ពិភាក្សា​តុ​មូល​ថ្នាក់​ជាតិ ​ស្ដីពី​វេទិកា​បណ្ដាញ​ស្ត្រី​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​នោះ​ថា​ អង្គការ​ចំរើន​ស្ត្រី​បាន​បង្កើត​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១​ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​១៩៩៤ ជា​អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ស្រុក ​មាន​បេសកកម្ម​លើក​ស្ទួយ និង​គាំទ្រ​សិទ្ធិ​របស់​ស្ត្រី​ឲ្យ​ស្មើភាព​ជាមួយ​បុរស បង្កើត​ភាព​ជឿជាក់​លើ​ខ្លួនឯង លើ​ទឹកចិត្ត​ឲ្យ​ស្ត្រី​ចូលរួម​ក្នុង​កិច្ច​ការ​សាធារណៈ និង​ទទួល​បាន​តួនាទី​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​ធ្វើ​សេចក្ដី​សម្រេច​នៅ​គ្រប់​កម្រិត​ ក្នុង​សង្គម។

ដើម្បី​រួមចំណែក​ជំរុញ​ការ​អនុវត្ត​ប្រព័ន្ធ​វិមជ្ឈការ និង​វិសហមជ្ឈការ អង្គការ​ចំរើន​ស្ត្រី​បាន​ធ្វើ​ចំណាត់​អាទិភាព​ផ្នែក​បង្កើត និង​ពង្រឹង​សមត្ថភាព​ធនធាន​មនុស្ស ការ​លើក​កម្ពស់​សមភាព សមធម៌​យេនឌ័រ និង​ការ​ពង្រឹង​សេវា​សង្គម​នៅ​មូលដ្ឋាន​ដែល​ផ្ដល់​ប្រយោជន៍​ជូន​ប្រជា​ ពលរដ្ឋ ជាពិសេស​ដល់​ស្ត្រី និង​កុមារ​ចំពោះ​មុខ​ច្បាប់ ។ល។

អង្គការ​ចំរើន​ស្ត្រី​បាន​ទទួល​ការ​អនុញ្ញាត និង​កិច្ច​សហការ​ពី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ ក្រសួង​កិច្ចការ​នារី ដើម្បី​បើក​វគ្គ​បំប៉ន​ដល់​បេក្ខនារី​ឈរ​ឈ្មោះ​​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​ អាណត្តិ​ទី​១ ​បាន​ចំនួន​៥.៥២៧​រូប​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស និង​អាណត្តិ​ទី​២ បាន​ចំនួន​ប្រមាណ​២.០០០​រូប។ លទ្ធផល​ជា​វិជ្ជមាន​ដែល​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​គឺ​ស្ត្រី​ចំនួន​៨​ភាគរយ បាន​ជាប់​ឆ្នោត​ជា​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់ នៅ​អាណត្តិ​ទី​១​ និង​អាណត្តិ​ទី​២ ចំនួន​ស្ត្រី​ជាប់​ឆ្នោត​បាន​កើន​ឡើង​រហូត​ដល់​ទៅ​១៥​ភាគរយ។

ក្រោយ​ពេល​ជាប់​ឆ្នោត​នៅ​អាណត្ត​ទី​១​អង្គការ​ចំរើន​ស្ត្រី​បាន​បើក​វគ្គ​ បំពាក់បំប៉ន​ដល់​ស្ត្រី​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​ទូទាំង​ប្រទេស​លើ​ប្រធាន ​បទ «ស្ត្រី និង​អភិបាលកិច្ច» និង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ដល់​ពួកគាត់ ដោយ​បង្កើត​ជា​បណ្ដាញ​មាន​ចំនួន​១៤៤​រូប (៦​រូប​ក្នុង​ខេត្ត-រាជធានី​នីមួយៗ) ហើយ​បាន​ផ្ដល់​ឱកាស​ជូន​ដល់​ពួក​គាត់​បាន​ជួបជុំ​គ្នា​តាម​តំបន់ ដើម្បី​រៀន​សូត្រ​ចែករំលែក​បទពិសោធន៍ និង​លើក​ទិសដៅ​សម្រាប់​អនុវត្តន៍​ការងារ​ឲ្យ​ទទួល​បាន​ប្រសិទ្ធភាព​ខ្ពស់។

កិច្ច​ប្រជុំ​តុ​មូល​ថ្នាក់​ជាតិ​ថ្ងៃ​នេះ គឺ​ជា​សកម្មភាព​ចុង​ក្រោយ​នៃ​យុទ្ធសាស្ត្រ​៣​ឆ្នាំ​ ដើម្បី​ជម្រាប​ជូន​អង្គ​ពិធី​ទាំង​មូល​ជ្រាប​អំពី​សកម្មភាព​ លទ្ធផល​ទទួល​បាន​កន្លង​មក និង​ជា​កិច្ច​ផ្ទេរ​វេទិកា​នេះ​ជា​ផ្លូវការ​ជូន​ដល់​ខេត្ត​នីមួយៗ​ព្រម​ជា​ មួយ​កិច្ចពិភាក្សា​ចែក​រំលែក​បទពិសោធន៍​ក្នុង​ការ​ធានា​ឲ្យ​មាន​វេទិកា​មាន​ និរន្តរភាព។

អង្គការ​ចម្រើន​ស្ត្រី​ប្រមើល​មើល​ថា ​វេទិកា​នឹង​មាន​និរន្តរភាព​ប្រសិន​ជា​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន និង​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​វិមជ្ឈការ ចូល​រួមចំណែក​លើក​កម្ពស់​សមត្ថភាព​ស្ត្រី​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​ឲ្យ​ ពួក​គេ​ក្លាយ​ជា​ដៃគូ​ដ៏​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ក្នុង​ការ​ចូលរួម​អភិវឌ្ឍន៍​ ឃុំ-សង្កាត់​របស់​ខ្លួន។ ក្នុង​ន័យ​នេះ​សូម​ស្នើ​ដល់​សមាគម​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​នៅ​ក្នុង​ ខេត្ត​ទាំង​៩ អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ក្រុម​អ្នក​សម្របសម្រួល​ នៃ​បណ្ដាញ​ស្ត្រី​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-​សង្កាត់​មាន​ទីតាំង​សម្រាប់​ពួក​គាត់​ ជួបជុំគ្នា និង​លើក​ផែនការ​សម្រាប់​រៀបចំ​វេទិកា។ លោក​ប្រធាន​សមាគម​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់ អាច​ផ្ដល់​ប្រឹក្សា និង​ចូល​រួម​ពិភាក្សា​ការងារ​ទាំង​អស់​នេះ​ព្រោះ​លទ្ធផល​បាន​ចុង​ក្រោយ​ គឺ​ជា​ការ​បង្កើន​នូវ​ការ​យល់ដឹង​ក៏​ដូច​ជា​សមត្ថភាព និង​កិច្ច​សហការ​ល្អ​រវាង​ស្ត្រី និង​បុរស​ក្នុង​ជួរ​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់។

នៅ​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​តុ​មូល​ថ្នាក់​ជាតិ​នោះ​ដែរ​លោក សួ សុខខេង អគ្គនាយក​រង​នៃ​អគ្គ​នាយកដ្ឋាន​រដ្ឋបាល​មូលដ្ឋាន​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​បាន​មាន​ ប្រសាសន៍​ថា កន្លង​មក​អង្គការ​ចម្រើន​ស្ត្រី​បាន​សហការ​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​ជា​មួយ​ក្រសួង​ មហាផ្ទៃ ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​ការ​ចូល​រួម​របស់​ស្ត្រី​ក្នុង​ភាព​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ និង​ការ​ធ្វើ​សេចក្ដី​សម្រេច​ចិត្ត ជាពិសេស​នៅ​ថ្នាក់​មូលដ្ឋាន​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០០២ ដោយ​រៀបចំ​វេទិកា​ជា​ច្រើន​ក្នុង​គោល​បំណង​ដើម្បី​ផ្ដល់​ឱកាស​ឲ្យ​ស្ត្រី​ ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​បាន​ជួប​ប្រជុំ​គ្នា​រៀន​សូត្រ​ចែក​រំលែក​បទ​ ពិសោធន៍ បង្កើត​សាមគ្គីភាព ដោយ​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ឲ្យ​ពួកគេ​ចេះ​ចាត់ចែង​រៀបចំ និង​រៀន​សូត្រ​ដោយ​ខ្លួនឯង ចេះ​ស្វែងយល់​បញ្ហា​ដោយ​ខ្លួនឯង ដើម្បី​យក​មក​ពិភាក្សា និង​បង្កើត​យុទ្ធសាស្ត្រ​សម្រាប់​ដោះ​ស្រាយ ព្រម​ជាមួយ​នេះ ពួក​គេ​ក៏​ទទួល​បាន​នូវ​ចំណេះដឹង​ថ្មីៗ និង​ជំនាញ​សម្របសម្រួល​ដើម្បី​ឲ្យ​ពួកគេ​ចេះ​រៀប​ចំ និង​ដឹក​នាំ​វេទិកា​បណ្ដាញ​ស្ត្រី​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់ ដោយ​ខ្លួនឯង នា​ពេល​អនាគត។ ប្រការ​នេះ នឹង​នាំ​ទៅ​រក​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​ដឹកនាំ​ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​រក​អភិបាលកិច្ច​ល្អ និង​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស។ កិច្ចប្រជុំ​នេះ ត្រូវ​បាន​រៀបចំឡើង​ដោយ​មន្ត្រី​អង្គការ​ចំរើន​ស្ត្រី និង​មន្ត្រី​នាយកដ្ឋាន​រដ្ឋបាល​មូលដ្ឋាន​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ។ កិច្ចប្រជុំ​តុ​មូល​ថ្នាក់​ជាតិ​នេះ​មាន​គោល​បំណង​ដើម្បី​ធានា​ឲ្យ​មាន​ និរន្តរភាព​នៃ​វេទិកា​ដោយ​ឆ្លុះបញ្ចាំង និង​ពិភាក្សា​ប្រធានបទ​៣ គឺ​របាយការណ៍​ស្ដីពី​ការ​សម្រេច​បាន​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​យុទ្ធសាស្ត្រ​ដកថយ​៣ ​ឆ្នាំ ការ​ប្រឈមមុខ​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​ថវិកា​សម្រាប់​និរន្តរភាព​ថវិកា​នេះ​ដែរ។ ទាំងនេះ​ជា​គោលដៅ​ធំ និង​សំខាន់​បំផុត​នៃ​កំណែ​ទម្រង់​វិមជ្ឈការ និង​វិសហមជ្ឈការ​សំដៅ​ពង្រឹង​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រង​រដ្ឋបាល​ឯកភាព​ មួយ​នៅ​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ ដែល​ជា​គោលដៅ​ជា​សារវន្ត គឺ​អភិបាលកិច្ច និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​មូលដ្ឋាន​ឲ្យ​កាន់​តែ​ប្រសើរ​ជាង​មុន​ថែម​មួយ​កម្រិត​ទៀត។


កិច្ច​ប្រជុំ​ពិគ្រោះ​យោបល់ យុទ្ធសាស្ត្រ​សិទ្ធិ​ស្ត្រី​ថ្នាក់​ជាតិ

កិច្ច​ប្រជុំ​ពិគ្រោះ​យោបល់​រៀបចំ​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​ក្រុម​ការងារ​ស្ត្រី និង​កុមារ​ថ្នាក់​ជាតិ​ស្ដី​ពី​ដំណើរការ​ និង​រចនា​សម្ព័ន្ធ​នៃ​យន្តការ​អាស៊ាន ​នឹង​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​០៦ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០០៩ នៅ​​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​អប់រំ ទីក្រុង​ភ្នំពេញ ប្រទេស​កម្ពុជា។ កិច្ច​ប្រជុំ​នេះ​មាន​អ្នក​ចូល​រួម​ចំនួន​ ៦៥ និង​សម្របសម្រួល​ដោយ​ PCC អង្គការ​បន្ទាយ​ស្ត្រី អង្គការ CWPD NGO-CRC និង​ CPWP។ អ្នក​ចូល​រួម​ជា​តំណាង​របស់​សកម្មជន​សិទ្ធិ​ស្ត្រី និង​សិទ្ធិ​កុមារ ពី NGO-CEDAW GAT/NET CPWP NGO-Forum សមាជិក​របស់ NGO-CRC និង​ពី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ដទៃ​ទៀត។ កិច្ច​ប្រជុំ​នេះ​គាំទ្រ​ដោយ APWLDនិង IWRAW ។
សម្រាប់​ព័ត៌មាន​លម្អិត​អំពី​គោលគំនិត គោលដៅ លទ្ធផល​រំពឹង​ទុក និង​កម្មវិធី​នៃ​កិច្ច​ប្រជុំ​នេះ សូម​ទាញ​យក​នូវ​ឯកសារ​ខាង​ក្រោម​នេះ។ 
Translate Concept paper women right asian.pdf