ស្ត្រី​អាច​ដើរតួ​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​ដ៏​មាន​ប្រសិទ្ធភាព

វីរភាព​ដឹកនាំ​ ឬ​ភាពជា​អ្នក​ដឹកនាំ​ ត្រូវ​បាន​គេ​ផ្ដល់​និយមន័យ​ ជា​ច្រើន​ផ្សេងៗ​គ្នា ។ ​លោក ភីទ័រ ដ្រាក់ (Peter Drucker) បាន​ផ្ដល់​​​អត្ថន័យ​ ថា វីរភាព​ដឹកនាំ​គឺ​ជា "អំពើ​ទាំង​ឡាយ​ណា​ ដែល​ជះ​ឥទ្ធិពល​ ទៅលើ​សកម្មភាព​ឬ​អាកប្បកិរិយា​របស់​អ្នក​ដទៃ ក្នុង​ការ​សម្រេច​ឲ្យ​បាន​នូវ​​គោលដៅ​ណាមួយ" ។

នៅ​​សម័យ​មុន​អង្គរ​ គេ​តែង​ឮ​អំពី​វីរភាព​ដឹកនាំ របស់​ព្រះ​នាង​លីវយី(ឬ​ឧមា) ដែល​ដឹកនាំ​នគរ​​គោកធ្លក ឲ្យ​រីក​ចម្រើន ។ ​រី​ឯ​ក្នុង​សម័យ​អង្គរ​ដ៏​រុងរឿង​​វិញ គេ​ទទួល​ស្គាល់​អំពី​ការ​ជះ​​ឥទ្ធិពល ក្នុង​ការ​ដឹក​នាំ​ របស់​ព្រះ​នា​ង​ ឥន្ទ្រ​ទេវី​ ដែល​ជា​ព្រះ​រាជ​អគ្គ​មហេសី ​របស់​ព្រះ​មហា​វីរ​ក្សត្រ​ដ៏​ឆ្នើម​របស់​ខ្មែរ គឺ​ព្រះ​បាទ​ជ័យ​វរ្ម័ន​ទី​៧ ។ ​​ ​​ក្នុង​រ​អក្សរ​សាស្ត្រ​ ការ​​ប្រើ​ពាក្យ​ ​ "មេ"​ សំដៅ​​ "ធំ" ឬ "មាន​អំណាច" ជាអាទិ៍​ មេ​គ្រួសារ មេ​ដឹកនាំ​​ ឬ​​សំ​ដៅ​ទៅ​លើ​​ភេទ​ស្រី​​​ ដូចជា​ ​មេផ្ទះ ​មេបា នោះ​បាន​បង្កប់​អត្ថន័យ​ នៃ​របប​មាតាធិបតេយ្យ​ ដែល​គេ​ទទួល​ស្គាល់​លើ​​ វីរភាព​ដឹកនាំ​ដ៏​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​របស់​ស្ត្រី ។

វីរភាព​ដឹកនាំ​​របស់​ស្ត្រី​ មាន​ភាព​​ ទន់ភ្លន់​ និង​​​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធ​ភាព​​។ ស្ត្រី​មាន​ភាព​អត់​ធ្មត់​ខ្លាំង​ និង​មាន​​របៀប​ដឹកនាំ​​​មាន​លក្ខណៈ​សហការ និង​​យោគយល់​​​អ្នក​នៅ​ជុំវិញ​ខ្លួន និង​អ្នក​ក្រោម​ឱវាទ​ ពោល​គឺ​ ​ខុស​ប្លែក​ពី​របៀប​ដឹក​នាំ​របស់​បុរស ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ប្រ​កួត​ប្រ​ជែង ប្រើ​អំណាច និង​មិន​លាយ​ឡំ​មនោសញ្ចេតនា នេះ​បើ​យោង​តាម ​អត្ថបទ​​​ស្រាវ​ជ្រាវ​ស្ដី​ពី ​យេនឌ័រ​និង​របៀប​ដឹកនាំ​ ដែល​អង្គការ​វិទ្យាស្ថាន​បើក​ទូលាយ​ បាន​លើក​យក​មក​ពិភាក្សា​កន្លង​មក ។

គេ​​ឃើញ​មាន​ កិច្ច​ប្រឹង​ប្រែង​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​សមភាព​យេនឌ័រ​ ពី​សំណាក់​រដ្ឋាភិបាល​ និង​អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល ។ ចំនួន​ស្ត្រី ចូល​រួម​ក្នុង​​នយោបាយ​​ ​កើន​ឡើង​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់​ ។ ចំនួន​ស្ត្រី​​​តំណាង​រាស្ត្រ​បាន​កើន​ពី ៤% នៅ ១៩៩៣ ទៅ ២៧% នៅឆ្នាំ​​២០០៨ ​នេះ​បើ​តាម​ទិន្នន័យ​​របស់​ ទី​ស្ដី​ការ​គណៈ​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ។ ភាគ​រយ​ស្ត្រី​​ ​ដែល​មាន​តំណែង​ចាប់ពី​រដ្ឋលេខាធិការ​ឡើង​ទៅ មាន​ចំនួន​ ៦% នៅ​អាណត្តិ​ទី៤​(ឆ្នាំ​២០០៨)​នេះ គឺ​ប្រសើរ​ជាង​​អាណត្តិ​មុន​ៗ ក្នុង​នោះ​មាន​ស្ត្រី​មួយ​រូប​ កាន់​មុខ តំណែង​ជាឧបនាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក្ដី កត្តា​វប្បធម៌​សង្គម​ និង​គ្រួសារ ​បាន​និង​កំពុង​រាំង​ស្ទះ​ដល់​ការ​ចូល​រួម​របស់​ស្ត្រី​ក្នុង​ភាព​ជា​អ្នក​ ដឹកនាំ​ និង​ភាព​វិជ្ជមាន​នៃ​របៀប​ដឹកនាំ​របស់​ស្ត្រី​ដែល​គួរ​ត្រូវ​បាន​គេ​មើល​ឃើញ ​ថា មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ខ្ពស់។ ទស្សនៈ​ដែល​ថា​បុរស​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ​មាន​ភាព​ស្វាហាប់​​ មាន​​ទស្សនៈ​វិស័យ​វែង​ជាង​ស្ត្រី និង​មិន​លាយឡំ​មនោសញ្ចេតនា​ បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​សង្គម​ទូទៅ​ភាគ​ច្រើន គាំទ្រ​បុរស​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ ជា​ជាង​ស្ត្រី។ ផ្នត់គំនិត​វិសមភាព​យេនឌ័រ​ ឬ​ការ​មិន​ឲ្យ​តម្លៃ​ស្ត្រី​ស្មើ​នឹង​បុរស ក៏​បាន​បង្ក​ភាព​លំបាក​ដល់​ស្ត្រី​ក្នុង​ការ​បំពេញ​តួនាទី​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​ ផង​ដែរ ដោយសារ​បុរស​យល់​ថា ពួកគាត់​ទើប​សម​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ។ ស្ត្រី​មួយ​ចំនួន​ដែល​មាន​បន្ទុក​គ្រួសារ ក៏​មាន​ការ​ប្រឈម​ខ្លាំង​ក្នុង​ការ​បំពេញ​តួនាទី​របស់​ខ្លួន​ដែរ ដោយសារ​ខ្លួន​ត្រូវ​បំពេញ​ការងារ​ទ្វេរដង ហើយ​ករណី​ខ្លះ បុរស​ជា​ស្វាមី​មិន​គាំទ្រ និង​មិន​ពេញចិត្ត​កាល​ដែល​ភរិយា​ខ្លួន​មាន​ឋានៈ​សង្គម​ខ្ពស់​ជាង​ពួកគាត់។

លោកស្រី​ ជឹម ម៉ាណាវី នាយិកាប្រតិបត្តិ ​អង្គការ​វិទ្យាស្ថានបើកទូលាយមានចំណាប់​អារម្មណ៍​ថា ការ​ដឹក​នាំ​គឺ​ជា​សិល្បៈ​មួយ​ដែល​មាន​ធាតុ​ផ្សំ​ពីរ​​គឺ​ ចំណេះដឹងនិងទេពកោសល្យ។ លោក​ស្រី​បន្ត​​ថា ចំណេះ​ដឹង​យើងបានមកពី​រៀន​នៅ​សាលា​ឬ​តាម​ការ​អាន ចំណែកឯទេពកោសល្យ វិញ​គឺ​បាន​មក​ពី​ភាព​ប៉ិន​ប្រសព្វ​​របស់​បុគ្គល។​ សិល្បៈ​នៃ​ការ​ដឹក​នាំ​មាន​ភាព​ស្មុគ​ស្មាញ​និង​អាស្រ័យ​ទៅលើ​កត្តា​ជា​ ច្រើន។

លោក​ស្រី​បាន​ជម្នះ​រាល់​ការ​លំបាក ដឹក​នាំ​អង្គការ​​ ប្រកប​ដោយ​ទេពកោសល្យ និង​លទ្ធផល​វិជ្ជមាន ដល់​ការ​លើក​កម្ពស់​សមភាព​យេនឌ័រ និង​ការ​ពង្រឹង​អំណាច​ស្ត្រី តាម​រយៈ​ កម្មវិធី​ស្ត្រី ​ដែល​ប្រើ​​យុទ្ធសាស្ត្រ​ផ្សព្វផ្សាយ ​តាម​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន ​។

សរុប​មក ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​លើក​ស្ទួយ​សមភាព​យេនឌ័រ​ ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​ យើង​ត្រូវ​​បន្ត​ផ្សព្វផ្សាយ​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ដល់​ស្ត្រី​សំដៅ​ពង្រឹង ភាព​អង់​អាច​ដល់​​ស្ត្រី​ ដូចជា​កម្មវិធី​ស្ត្រី​របស់​អង្គការ​វិទ្យាស្ថាន​បើក​​ទូលាយ​ ជាដើម ។ ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត​​​​សមភាព​យេនឌ័រ​ទាមទារ​នូវ​ការ​ជំរុញ​ការ​ចូល​រួម​របស់​ ស្ត្រី​ក្នុង​​នយោបាយ​ឲ្យ​កាន់​តែ​ច្រើន​ ​តាម​រយៈ​ការ​ដាក់​ចេញ​នូវ​នីតិវិធី​​តម្រូវ​ឲ្យ​មាន​កូតា​ស្ត្រី​ចូលរួម​ ជាក់លាក់ ដូច​ដែល​ប្រទេសជាង១០០កំពុងអនុវត្ត​ក្នុង​ទម្រង់​ជា​នីតិវិធី​ធម្មនុញ្ញ ច្បាប់បោះឆ្នោត ឬក៏​កូតា​តាម​គណបក្ស ។ ឧទាហរណ៍ ប្រទេស​ស៊ុយអែត មាន​កូតា​គណបក្ស​សមាជិក​ជា​ស្ត្រី៥០% ខណៈ​ដែល​ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ប្រទេស​រ្វ៉ាន់ដា​តម្រូវ​ឲ្យ​មាន​កូតា​ស្ត្រី​ជា​តំណាង​ រាស្ត្រ​ ៣០%​។

No comments:

Post a Comment